وزیر خارجه ترکیه همچنین در این تماس اظهار داشت كه كشور وی به تمامیت ارضی ایران احترام می گذارد. این تغییر وضعیت به دلیل واکنشهای گسترده ایران از جمله مقامات ایرانی ، مردم و کارشناسان است. روزهای جمعه و شنبه در ایران ، همه مقامات جناح های مختلف برای دفاع از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران به هم پیوستند و سخنان رئیس جمهور ترکیه را با صدای بلند محکوم کردند. آنچه در این زمینه مهم به نظر می رسد بیداری ترکیه است و این کشور به حساسیت خود در داخل ایران نسبت به چنین مسائلی اعتراف کرده است.
البته جمهوری اسلامی ایران همیشه سعی در حفظ روابط دوستانه با همسایگان خود داشته است. اکنون که ترکیه اشتباه خود را تشخیص داده و به سمت اعتماد سازی پیش می رود ، ایران نیز باید همین راه را طی کند. جمهوری اسلامی ایران می تواند از این فرصت برای همکاری با ترکیه در مسائل منطقه ای مانند قفقاز استفاده کند.
ترکیه باید تلاش کند تا روابط همسایگان خود را بر اساس احترام متقابل ، بدون دخالت در امور داخلی آنها ، عادی کند. متأسفانه ، به دلیل سیاست های خاص ، این کشور نتوانسته است روابط بهینه با همسایگان خود را حفظ کند. روابط آنها با سوریه و همچنین عراق سو mis تفاهم شده است. اختلافات آنکارا بین اتحادیه اروپا ، قبرس و یونان عمیق تر است. این نوع روابط نه تنها بر مشکلات ایجاد شده برای ترکیه بلکه بر آینده بحران قره باغ تأثیر خواهد گذاشت. من معتقدم هرچه ترکیه بیشتر از مسئله قره باغ کوهستانی فاصله بگیرد ، حل این درگیری برای جمهوری آذربایجان راحت تر خواهد بود.
در عین حال هرچه ترکیه به آذربایجان نزدیکتر شود و هر چه بیشتر در آزادسازی سرزمین های اشغالی نقش داشته باشد حساسیت ایالات متحده نسبت به کشورهای اروپایی تحت تنش با ترکیه بیشتر خواهد بود. با چنین روشی ، تحولات به سمتی پیش می روند که ایالات متحده و اروپا به سمت حمایت از ارمنستان حرکت می کنند. لابی ارمنستان به دلیل مخالفت با ترکیه می تواند از ارمنستان نیز حمایت کند. فرانسه ، یکی از اعضای گروه مینسک ، اخیراً قطعنامه ای در مجمع ملی خود تصویب کرد که از دولت می خواهد منطقه قره باغ را به عنوان “جمهوری مستقل” با نام رسمی جمهوری قره باغ کوهستانی به رسمیت بشناسد. آنها تصدیق می کنند. انتظار می رود چنین قطعنامه ای در آینده نزدیک توسط پارلمان بلژیک تصویب شود.
دلیل تصویب چنین قطعنامه ای حمایت ترکیه از جمهوری آذربایجان است که در آن اروپایی ها انتقام ترکیه را برای جمهوری آذربایجان می گیرند. بنابراین برای جمهوری آذربایجان بسیار مهم است که بتواند منازعه قره باغ را به تنهایی حل و فصل کند. به طور خلاصه ، حمایت ترکیه از آذربایجان حساسیت ارامنه را افزایش می دهد و این منجر به اتحاد ارمنی ها در جهان نسبت به جمهوری آذربایجان می شود ، که ممکن است حل و فصل درگیری قره باغ را پیچیده کند.
اگر ترکیه خواهان بهره مندی جمهوری جمهوری آذربایجان است ، باید از مواضع عمومی راضی باشد و به این کشور اجازه دهد تا مذاکرات را با ارمنستان به تنهایی آغاز کند. قره باغ کوهستانی از سال 1921 و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بخشی از جمهوری آذربایجان بوده و یک موضوع داخلی محسوب می شود. از طرف دیگر ، ارمنستان درگیر درگیری با جمهوری آذربایجان است که قادر است بدون دخالت کشورهای ثالث موضوع را حل کند. در بحران قره باغ ، توجه به ظرافت های سیاسی باید یکی از اولویت ها باشد. برای حل بحران ، باید الگویی از همکاری و همگرایی منطقه ای ایجاد شود و از رقابت غیر سازنده در جهت منافع همه کشورها اجتناب شود.
310311