خبرهای کلی

رویکرد آمریکا و اروپا به برجام

1- فکر می کنید بایدن قبل از مهلت تعیین شده در قطعنامه پارلمان تصمیم به بازگشت به برجام گرفته است؟
بر اساس اقدامات و برنامه هایی که در یک ماه اخیر با آقای بایدن یا در مناطقی غیر از برجام دیده ایم ، به نظر می رسد وی قصد دارد رویکردی متفاوت با دولت ترامپ داشته و تا آنجا که ممکن است از سیاست خود فاصله بگیرد. با این حال ، ملاحظات سیاسی-امنیتی در مورد برجام وجود دارد که ظاهرا بایدن قبل از رسیدن به ریاست جمهوری درک نمی کرد و اکنون که همه این ملاحظات و فشارها آشکار شده است ، او در شرایطی قرار می گیرد که تصمیم سریع برای او در مورد برجام دشوار می کند. با توجه به این شرایط و مدت زمان اندکی که قبل از مهلت تعیین شده توسط پارلمان (26 مارس) باقی مانده است ، بازگشت به برجامبا در این مدت کوتاه امکان پذیر نیست. به ویژه ، ایران اعلام کرده است که در حال حاضر بازگشت ایالات متحده به شورای امنیت سازمان ملل را مهم نمی داند و در انتظار نتایج عملی بازگشت (لغو عملی تحریم ها و غیره) است.

در روزهای اخیر ، منابع نزدیک به دولت ایالات متحده اظهار داشتند که بایدن ممکن است قصد ایالات متحده برای بازگشت به توافق هسته ای با ایران را در جریان سخنرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ در روز جمعه اعلام کند. اگر این اتفاق بیفتد ، شرایط تغییر خواهد کرد و در صورت عدم رعایت تعهدات خود در قبال شورای امنیت سازمان ملل متحد ، سرعت ایران کاهش می یابد.

2 – اگر به این مناسبت اقدامی انجام نشود و ایران اجرای پروتکل الحاقی را به حالت تعلیق درآورد ، چه پیشرفتی در جلسه رسیدگی به برجام می توان انتظار داشت؟
طبق پروتکل الحاقی ، که جمهوری اسلامی ایران از سال 2003 داوطلبانه آن را پذیرفته است ، کشور ما موظف است به بازرسان آژانس انرژی هسته ای بین المللی اجازه بازدید از هر سایت مربوط به فعالیت های هسته ای را بدهد و چون ایران در حال حاضر این پروتکل را اجرا می کند. لغو ، این بازدیدها دیگر نیازی به انجام نیست. با این حال ، ایران همچنان عضو پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (NPT) است و قصد ندارد از این کشور خارج شود. بنابراین می توان گفت که پس از خروج ایران از پروتکل الحاقی ، آژانس بین المللی انرژی اتمی و جامعه بین المللی فرصت کنترل فوری و فوری برنامه هسته ای ایران را از دست می دهند و این می تواند جای نگرانی باشد. چنین رویکردی توسط ایران تمایل آمریکا به تاخیر انداختن بازگشت به آژانس انرژی هسته ای ، ادامه فشارهای حداکثر و نیاز به بندهای جدید در آژانس انرژی هسته ای را کاهش داده و به طرف مقابل نشان می دهد که ایران نه تنها با شرایط جدید مخالف است در آژانس بین المللی انرژی هسته ای ؛ بلکه از همکاری و انجام یک جانبه تعهدات خود امتناع می ورزد.

3 – آیا فکر می کنید تأخیر در بازگشت ایالات متحده به برجام به دلیل سیاست خارجی بایدن ، اختلاف نظر در دستگاه دیپلماسی و امنیت ملی آن یا مخالفت برخی از کشورهای منطقه است؟
در واقع ، هر دو عامل تأثیرگذار هستند. رئیس جمهور آمریکا در حال حاضر تحت فشار برخی از مشاوران و کابینه های خود و همچنین اعضای جمهوریخواه مجلس نمایندگان قرار دارد تا به دنبال تماس با ایران نباشد ، از طرف دیگر برای رویارویی با لابی و اعراب نفوذ صهیونیست ها و اعراب در خلیج فارس . بازگشت وی بدون شرط به برجام ممنوع شد. بنابراین ، رئیس جمهور ایالات متحده در حال حاضر بر سر دوراهی است ، از یک سو با تحقق وعده انتخاباتی و بازگشت به شورای امنیت سازمان ملل ، از سوی دیگر با توجه به خواسته های شرکای استراتژیک و متحدان ایالات متحده ، و سیاست فشار را دنبال می کند در مورد ایران؛ معضلی که تصمیم گیری سریع و به موقع را برای او دشوار می کرد.

4– آیا اروپا تلاشی برای بازگرداندن سریع ایالات متحده به شورای امنیت سازمان ملل انجام داده است؟ آیا واسطه گری در اروپا یا سایر کشورها برای نزدیک کردن ایران و ایالات متحده در جریان گفتگوی برجام مفید خواهد بود؟
اصلا! در این دوره اروپا نه تنها تلاشی برای احیای برجام نکرد. بلکه او با روشی فرصت طلبانه سعی در ادامه فشار و گرفتن امتیاز از ایران داشت. در واقع ، گروه های لابی صهیونیستی و عربی نه تنها در ایالات متحده بلکه در اروپا نیز بسیار قدرتمند شده اند و این نفوذ به آنها اجازه داده است که به احیای برجام سنگ پرتاب کنند و از نقش مثبت کشورهای اروپایی در برجام جلوگیری کنند. مسئله.

در پاسخ به قسمت دوم سوال شما ، باید بگویم بله ، زیرا یکی از سیاست های جدی دولت بایدن همراهی با متحدان سنتی و بازگشت به سیاست اجماع جهانی مانند اروپا و روسیه و چین به عنوان دیگر سازمان ملل است. شرکت کنندگان شورای امنیت: برجاموت که می خواستند آن را به شکل سابق احیا کنند ، می توانند ایالات متحده را متقاعد کنند که همان کار را انجام دهد. اما مسئله این است که هیچ یک از طرف های برجام در خارج از ایالات متحده متعهد به احیای این کنوانسیون بین المللی به شکل سابق نیستند و این عمدتا کشورهای اروپایی با رویکردهای سودگرایانه هستند که سعی در اخاذی از ایران و تحمیل شرایط جدید به مجارستان دارند. وضعیت روسیه و چین در حال حاضر چندان روشن و تعیین کننده نیست و این دو غول شرقی به گونه ای منفعلانه در حمایت از ایران رفتار می کنند که گویی هیچ نفوذ و قدرتی در صحنه جهانی ندارند و این سوالی است که ایران باید از آن استفاده کند این امر هنگام توسعه سیاست خارجی خود مورد توجه قرار می گیرد.

5 – آیا فکر می کنید ایالات متحده می خواهد سوال برجام را پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران بپذیرد؟
فکر نمی کنم ایالات متحده چنین کاری کند مقامات آمریکایی به خوبی می دانند که دولتی که از برجام حمایت می کند ، سخت تر و دلسوزانه تر برای احیای آن تلاش خواهد کرد. در همین حال ، موضع دولت بعدی ایران مشخص نیست. بنابراین به نظر می رسد که ایالات متحده نمی خواهد منتظر اقدام بعدی دولت بعدی باشد و احتمالاً طی یکی دو ماه آینده تصمیمات درستی اتخاذ خواهد کرد.

* استاد و مشاور وزیر امور خارجه

دکمه بازگشت به بالا