گورکی و ایران – رویداد برتر

رویداد برتر به نقل از این روزنامه اعتماد او نوشت: ماکسیم گورکی دشمن رژیم تزاری بود و هیچ فرصتی را برای ابراز این خصومت از دست نداد. او از خانواده رومانوف متنفر بود. نه تنها به خاطر کاری که با روسیه و مردمش کردند، بلکه به خاطر تصویری که به دنیا ارائه کردند. ایشان در یکی از نامه های خود نوشته اند که ما با حکومتی روبرو هستیم که به فرد و فرد احترام نمی گذارد، حقوق مردم را نمی پذیرد و کوچکترین دغدغه ای برای عدالت ندارد. حکومتی که زیر سایه آن جز سرکوب و شرارت اتفاقی نمی افتد و جایی برای رشد عواطف انسانی نیست.

گورکی با این برداشت، تمامی کنش ها و واکنش های دولت تزاری را تفسیر کرد و از ظلم و زشتی رومانوف ها انتقاد کرد. حتی زمانی که روس ها ایران را در پی اولتیماتوم شوستر اشغال کردند و استان های شمالی ما را با خشونت و خونریزی اشغال کردند، او بار دیگر صدای اعتراض خود را بلند کرد و دولت کشورش را محکوم کرد. او نامه ای به هیئت بریتانیایی در لندن به نام هیئت بازبینی ایران نوشت که اندکی بعد در آوریل 1912 در روزنامه هاوایی چاپ شد. وی نوشت: معتقدم اقدامات دولت روسیه در ایران، علاوه بر اینکه برای مردم ایران غیرانسانی است، برای مردم روسیه در سراسر کشور مضر است. بعید است که بازار ایران از طریق دادخواهی نظامی یا اعدام به نفع سرمایه روسیه تضمین شود و من مطمئن هستم که دولت روسیه از این جنایت غیرمنطقی برای تشکیل یک دشمن جدید و آشتی ناپذیر علیه مردم روسیه استفاده خواهد کرد.

قسمت اول کارش درست بود. در آن زمان خود بسیاری از ایرانیان دیگر کالاهای روسی نمی خریدند و هر چیزی که به روسیه مربوط می شد را تحریم می کردند. اما قسمت دوم کارنامه او نادقیق نبود بلکه ناقص بود زیرا ایرانیان از دیرباز قبل از جنگ های قفقاز و جدایی شهرهای شمالی ارس روس ها را دشمن بزرگی می دانستند.

گورکی در ادامه با بیان اینکه دولت روسیه با این تجاوز، آبروی تمدن اروپایی را برده و بذر مخالفت را در سرزمین ایران پاشیده است، نوشت: آیا آنها را مانند خیوه و بخارا به آسیای میانه بردند؟ حکومت روسیه چه تأثیر ویژه و ارزشمندی بر ایران باستان می توانست داشته باشد؟ دولت روسیه اکنون در اروپا به عنوان تنها حامی اصول حکومت استبدادی شناخته می شود که شرق قبلاً آن را مخرب تشخیص داده است».

او نوشت که ممکن است در ایران بازاری برای کالاهای ساخت روسیه وجود داشته باشد، اما دولت تزاری با روشی که در پیش گرفته و سیاستی که در پیش گرفته، چیزی جز فروش نخواهد داشت. در نهایت معتقدم اشغال ایران به نفع روسیه نبود، بلکه به خاطر سلسله رومانوف بود تا سیصدمین سالگرد تشکیل آن در روسیه را با دادن الحاقی جدید به مردم خود به خاک خود جشن بگیرند. این سیصدمین سالگرد چیزی جز یک توهم نیست و این پیشنهاد برای مردم روسیه بدبختی می آورد و این باور نکردنی است که ایران با این بردگی که تحت الشعاع خود قرار داده است کنار بیاید.»

انتهای پیام/