سرنوشت اشتباهی یک حمام و چند خانه تاریخی

اسکندر مختاری استاد دانشگاه و کارشناس مرمت در گفت وگو با رویداد برتر، به تشریح استفاده نادرست از بناهای تاریخی و بررسی آسیب ها پرداخت.

وی در مورد بنای ثبت شده، تغییر هدف را عاملی دانست که از یک سو به بنا آسیب وارد می کند و از سوی دیگر موجب تداوم و پایداری کار می شود و این گونه بیان می کند: انتخاب صحیح کاربری می تواند سرنوشت مرمت بنای فهرست شده را تعیین کند. ساختمان. البته این سرنوشت نه تنها به انتخاب کاربری بستگی دارد، بلکه به حفظ و تداوم استفاده پس از تغییر نیز بستگی دارد. یعنی هر پروژه مرمتی باید دارای یک برنامه مدیریتی باشد که بر اساس آن برنامه مدیریتی، وظایف نگهداری و ادامه آن در آینده مشخص شود.

مختاری با بیان اینکه برای حفظ یک اثر تاریخی فرآیند اقتصادی وجود دارد، اظهار داشت: طبیعی است که روند حفظ و تداوم نیاز به اعتبار مالی دارد. هر شخص یا شرکتی که استفاده از یک بنای تاریخی را بر عهده بگیرد، برای صاحب بنای تاریخی تعهدات مالی ایجاد می کند، زیرا هزینه نگهداری از بنای تاریخی بیش از نگهداری بنای یک بنای معمولی است. تاسیسات، کانال ها، عایق های سقف، محیط های اطراف، نجاری و دکوراسیون داخلی در معرض تغییر کاربری بوده و ممکن است مشکلاتی به وجود بیاید. بنابراین پس از تغییر کاربری باید نگهداری شوند و این نگهداری نیز نیاز به هزینه دارد. از سوی دیگر در کشور ما فعالیت فرهنگی بازدهی اقتصادی ندارد و بر این اساس روند اقتصادی آسیب می بیند و نگهداری از بناهای تاریخی را تهدید می کند و علیرغم همه تلاش ها برای نگهداری از آثار تاریخی در تهران، اما در حال حاضر این روند نگهداری از آثار تاریخی تهران انجام شده است. یک خطا شناسایی کرد

اشتباه در حمام تاریخی

به گفته این کارشناس مرمت، «حمام نواب» تهران (لوکیشن فیلم قیصر) یکی از بناهای تاریخی است که به دلیل استفاده نادرست از نگهداری و حفاظت خارج شده است.

مختاری در این خصوص توضیح داد: کاربری اولیه ای که به همام نواب به عنوان فرهنگسرا داده شد با شرایط فعلی منطقه عودلاجان سازگاری نداشت و از آنجایی که صرفه اقتصادی نداشت امکان ادامه آن وجود نداشت. در این موارد دو کار می توان انجام داد، از یک سو کاربری ایجاد کرد که بازده اقتصادی داشته باشد و از سوی دیگر موسسه ای هزینه های مدیریت کاربران را بر عهده بگیرد که بتواند این هزینه فرهنگی را پرداخت کند.

چرا خانه موزه «لرزاده» و خانه بازی «دبیرالملک» عمر کوتاهی داشت؟

این کارشناس مرمت با اشاره به وضعیت خانه موزه لرزاده نیز گفت: در حال حاضر مشکلاتی در رابطه با بناهای مرمت شده پس از تغییر کاربری در تهران به وجود آمده است. همین کاربری که به «خانه لرزاده» منصوب شده بود خیلی کوتاه بود اما چرا این اتفاق افتاد؟ زیرا نگهداری از این خانه به عنوان موزه هزینه بر است و هیچکس حاضر به پرداخت این هزینه نیست.

وی افزود: خانه های تاریخی زیادی وجود دارد که به دلیل استفاده نادرست تخریب یا متروک شده اند، مانند خانه «دبیرالملک» (خانه قاجاری در منطقه سرچشمه تهران که ابتدا به عنوان «خانه بازی» افتتاح شد. بچه های کار و خیابان» و بعدها به عنوان «خانه محله» تغییر کارکرد، از دیگر بناهایی است که کاربری نامناسب پیدا کرد، خانه «فخرالملک» نیز در همین وضعیت قرار دارد و امروزه تقریبا متروکه شده است. «خانه کاظمی» نیز یکی از مواردی بود که تغییر یافت اما نگهداری نشد، ابتدا کتابخانه و سپس موزه مردم شناسی افتتاح شد که آن نیز باقی نماند.

حلقه مفقوده «سردار باغ ملی»، «میدان مساخ» و آثار تاریخی آبادی است.

مختاری افزود: در سال های اخیر توسط سازمان زیباسازی «سردار باغ ملی» مرمت شده و قرار بود با کمک میراث فرهنگی به بهره برداری برسد اما معمولا تعطیل است. علاوه بر این، حریم میدان مشاخ به حال خود رها شد و معلوم نیست چه کسی باید آن را حفظ کند. جوش یکی از درهای آن خراب است اما معلوم نیست چه کسی باید این شکستگی را تعمیر کند. اکنون درب بزرگی را برای دسترسی به محوطه باز کرده اند در حالی که وزن هر کدام از این درها چندین تن است و سال هاست که نمی توان فقط یک در را باز و بسته کرد.

این استاد مرمت دانشگاه با این سوال که چرا ممکن است این اتفاق برای بناهای تاریخی بیفتد؟ وی ادامه داد: چون در این مملکت کسی نیست که برای فعالیت های فرهنگی هزینه کند. هزینه نگهداری ساختمان های معمولی هم برای ما مشکل ساز است. ساختمان های دولتی و وزارتخانه ها نیز از این امر مستثنی نیستند، بسیاری از نماهای آنها تخریب شده، هزینه نگهداری ندارند و چنین هزینه هایی در بودجه دولت تعریف نشده است.

مختاری که در مرمت بسیاری از اماکن تاریخی نقش داشته است هزینه بالای نگهداری بناهای تاریخی را مشکل رها شدن آنها دانست و گفت: در حال حاضر این مشکل بزرگی است به عنوان مثال شهرداری بناهای تاریخی را که خریداری می کند مرمت می کند. اما از فردا چه کسی آن ساختمان ها را حفظ خواهد کرد؟ شهرداری هم در فکر این است که تا کی باید هزینه نگهداری این ساختمان را بپردازد. به این ترتیب بسیاری از آثار تاریخی پس از تغییر شیوه کاربری به تدریج متروکه می شوند. زیرا کسی نیست که هزینه نگهداری آنها را بپردازد.

وی ادامه داد: خانه سیمین و جلال هم اکنون در وضعیت خوبی قرار دارد. نگهبانان و مدیران موزه همیشه حضور دارند چون خانه تاریخی کوچکی است و نگهداری آن به عهده شهرداری است اما این «همام نواب» اینطور نیست.

این کارشناس مرمت، نگهداری از بناها را مهمتر از خرید، پشتیبانی و مرمت آنها دانست و افزود: نگهداری کار سختی است، نیازمند برنامه ریزی و سرمایه گذاری دقیق است و نمی توان به راحتی از آن انتظار داشت. هر کسی. چنین مواردی باید از محل بودجه دولت، دولت و عوامل آنها تامین شود.

مختاری که مسئولیت دو میراث جهانی بم و شهر تاریخی تهران را بر عهده داشت در بخشی دیگر از سخنان خود به اهمیت میراث جهانی و میراث ملی پرداخت و گفت: آثار ملی و جهانی بهترین ها هستند. دستاوردهای مدیریت از نظر حفاظت، نگهداری و مرمت در دو دهه گذشته بوده است و باید برای حفظ آنها تلاش کرد. عمر پایگاه در شهر تاریخی تهران به اندازه کار من بود، در سال 1375 تاسیس شد و در سال 1388 به فعالیت خود پایان داد، اما خوشبختانه مدیریت پایگاه میراث جهانی بم همچنان پابرجاست.

وی ادامه داد: تفاوت میراث جهانی و میراث ملی با سایر سطوح سازمانی وزارت حفاظت میراث فرهنگی در این است که تمام فعالیت ها برای تحقیق، حفاظت، مرمت، نگهداری و نمایش آثار در محوطه ها متمرکز است. در یک مکان و هر مکان یک مسئول دارد و مسئولیت ها بین بخش ها تقسیم می شود سازمان های مختلف پراکنده نیستند. از طرفی این مسئول باید دانش و تجربه کافی داشته باشد و کارمند دولت بودن کافی نیست و در این زمینه هم سابقه داشته باشد و به آن احترام بگذارد. در چنین شرایطی امید است این فرد مسئول بتواند در خارج از ساعات کاری و در منزل شرایط را کنترل کند و برای خسارات قابل پیش بینی و پیش بینی نشده اما در زمان نگهداری، حفاظت، مرمت و … راه حلی بیابد. در این عناصر مشکل وجود دارد، مسئول هر قسمت مسئولیت را بر عهده می گیرد.

مختاری که آثار تاریخی دیگری چون ارگ بم، مسجد جامع ساوه، سردار باغ ملی، میدان مشاخ، عمارت مسعودیه، مدرسه دارالفنون، امامزاده سید اسماعیل، امامزاده زید، امامزاده یحیی، مسجد جامع تهران، مدرسه محمدیه، مدرسه علی خان را مرمت کرد. ، مدرسه مروی، مدرسه حاج رجبعلی دارای مدرسه سپهسالار قدیم و جدید و… یکی از چالش برانگیزترین کارهای مرمتی در کارنامه خود، مرمت ارگ بم و منظر فرهنگی آن پس از زلزله سال 1389 است. 1381 و با بیان اینکه پیش نیازهایی برای مرمت وجود دارد، اظهار داشت: یکی از شروط آن علم است، مرمتگر علاوه بر اینکه خود دانشمند است باید ویژگی های اثر تاریخی را نیز بداند، یعنی باید در شناخت مشارکت داشته باشد. مرحله کار، به عنوان پزشکی که تا زمانی که بیماری خود را نشناسد نمی تواند بیمار خود را درمان کند. آهسته دوم جذابیت کار (باید ارتباطات عاطفی بین مرمت کننده و اثر وجود داشته باشد) و سوم حفظ اخلاق در مرمت.

انتهای پیام