بهترین نوع سپتیک تانک چیست؟
سپتیک تانک چیست؟
سپتیک تانک دستگاه یا مخزن زیر زمینی است که به واسطه طراحی خاصش تمامی جامدات را به مایع رقیق و بدبو تبدیل میکند. همچنین مانند سطل آشغال از پراکندگی جامدات درون خاک و گرفتگی سوراخهای چاه جذبی جلوگیری مینماید. یعنی پس از استفاده از مخزن سپتیک تمامی جامدات درون پساب فاضلاب خروجی از ساختمان تجمیع میشود. سپس از طریق فعالیت باکتریهای بی هوازی، که درون لایههای مختلف لجن کف سپتیک فاضلاب موجود بوده و در حال رشد و تکثیر هستند، به مایعی روان تبدیل میشود. این مایع براحتی درون سوراخهای چاه فاضلاب جذب خواهد شد.
مشخص است که فعل و انفعال شیمیایی که درون این مخزن رخ میدهد. این انفعلات ضمن تجزیه جامدات به مایع، گازهایی همچون سولفید هیدروژن و گاز متان تولید میکند. این گازها چنانچه به درستی تخلیه نگردد باعث انفجارهای شدیدی خواهد گردید. لذا وجود ونت هدایت گازهای فوق یکی از اجزاء مهم در ساختمان گند انبار خواهد بود که در ادامه به تشریح آن خواهیم پرداخت.
تاریخچه سپتیک تانک
حدودا 140 سال از کشف سپتیک تانک فاضلاب میگذرد. در ابتدا این مخازن بصورت سنگی ساخته میشدند و بیشتر شبیه حوضچه ای بودند که جامدات فاضلاب درون آن رسوب میکرد. سپس قسمت مایع پساب خروجی از مجتمعها به قسمت خروجی آن هدایت میشد. در آن زمان به این دستگاه انباره تعفن، حوضچه آرامش فاضلاب و یا گند انبار می گفتند.
به مرور زمان و با پیشرفت علم مهندسی آجر جای سنگ را در ساخت سپتیک گرفت. مهندسین به تولید مدل آجری با نقشه ای خاص بصورت مکعبی پرداختند. در ابتدای تولید یعنی ابتدای قرن بیستم هنوز استفاده از دیواره میانی در آن نوع خاص از مخزن سپتیک فاضلاب مرسوم نشده بود. بدلیل خوردگیهای زیادی که در دیواره آجری مشاهده شد مهندسین به این فکر افتادند از ماده ای بعنوان عایق سازی استفاده نمایند. لذا استفاده از قیر و گونی در بدنه سیمانی یا آجری دستگاه باعث بالا رفتن عمر مخازن آن زمان گردید.
در ادامه پیشرفت علم و دانش بشر و کشف پلی اتیلن که در مقابل تمامی مواد اسیدی و قلیایی از خود مقاومت نشان میداد کارشناسان به فکر استفاده از این ماده در ساخت آن افتادند. لذا سپتیک پلاستیکی در اوایل سالهای 1970 در اروپا رواج پیدا کرد. در فایل صوتی زیر خلاصه مطالبی که شما باید در مورد سپتیک تانک فاضلاب بدانید را تشریح نموده ایم.
انواع سپتیک تانک از لحاظ کاربرد
دسته بندیهای مختلفی برای انواع سپتیک تانک وجود دارد بطور مثال آنها از لحاظ نوع کاربری که در این صورت گند انبار به انواع زیر قابل تقسیم بندی است.
- سپتیک فاضلاب خانگی : دستگاهی است که بعنوان پیش تصفیه تمامی جامدات و چربیهای خروجی از مجتمعهای مسکونی را میگیرد و از کور شدن سورخهای چاه جذبی جلوگیری میکند.
- سپتیک تانک صنعتی : به کمک این سیستم پسابی که از واحدهای صنعتی دفع میشود را میتوان جدا سازی نمود. در پساب صنعنی مقدار بسیار زیادی روغن موجود است لذا جنس انباره تعفن صنعتی بدلیل چربی گریز بودن جی آر پی از فایبرگلاس خواهد بود.
- مخزن سپتیک دامداری و مرغداریها : در سیستم تصفیه فاضلاب خروجی از دامداریها و مرغداریها نیز میتوان از گندانبار استفاده نمود. مکانیزم عملکرد سیستم تصفیه فاضلاب دامداریها به این صورت است که گند انبار بسیار بزرگی از جنس اصولا پلی اتیلن نصب میشود تا تمامی پساب حاوی فضولات دامها به درون آن منتقل شود و بعد از ته نشینی اولیه، پساب حاوی بوی بد به درون چاه جذبی یا اگوی شهری جریان میباشد.
- سپتیک فاضلاب کمپ : اعم از کمپهای کارگری و کمپهای مهندسی و …
- مخازن سپتیک مجتمعهای تجاری
- سپتیک فاضلاب مجتمعهای بین راهی : در مجتمعهای بین راهی استفاده از این مخزنها صرفا به منزله پیش تصفیه خواهد بود . بدلیل فضای نامحدود بمنظور حفر چاه میبایست بعد از سپتیکهای فاضلاب مجتمعهای بین راهی، حتما چاه جذبی حفر گردد.
- سپتیک تانک مجتمعهای اداری : در این حالت سیستم سپتیک نقش ایستگاه پمپاژ را خواهد داشت . در این مجتمعها بدلیل هزینه بالایی که برای ساخت زیربنا و تجهیزات بکار رفته است احتمالا کارفرما به این نتیجه برسد تا از دستگاه تصفیه فاضلاب پیشرفته استفاده نماید.
- مخزن سپتیک فاضلاب بیمارستان : این سیستم همانطور که از نام آن پیداست سر راه پساب خروجی از بیمارستان قرار گرفته و با فراهم کردن محیط بی هوازی بمنظور تجزیه دترجنتها کار دستگاه تصفیه فاضلاب هوازی را راحت تر مینماید.
انواع سپتیک تانک از لحاظ جنس بدنه
تمامی اجزای سیستمهای سپتیک که در مورد آنها صحبت شد درون بدنه اصلی تعبیه شده اند. بدنه اصلی مخزن سپتیک میتواند از جنس فایبرگلاس، بتنی و پلی اتیلن و حتی سنگی ساخته شود.
سپتیک تانک با جنس بدنه فایبرگلاس خود به دو نوع تقسیم میشود :
سپتیک کامپوزیتی که در حقیقت بصورت پیش ساخته تولید و در اختیار کارفرما قرار میگیرد. از حجم 3 تا 150 مترمکعب نیز میتوان سپتیک را تولید و در اختیار خریدار قرار داد.
سپتیک فایبرگلاس SMC که با پنلهای پیش ساخته 1*1 یا 1*2 تولید میشوند و بصورت حمل پنلها به محل پروژه و نصب در مکانهایی که امکان انتقال سپتیک پیش ساخته میسر نیست تولید میگردد.
سپتیک تانک فایبرگلاس یا کامپوزیت
سپتیک تانک فایبرگلاس یا کامپوزیت، نوع دیگری از انواع گندانبار میباشد. در برخی کشورها به دلیل برخی موارد از جمله عدم امکان نصب سپتیک فاضلاب آماده در مکانهایی همچون زیرزمینهای مجتمعهای تجاری، اداری و یا ساختمانهای مسکونی یا نبود تکنولوژی تولید مخزن HDPE و گران بودن مواد PE در این کشورها و همچنین ضرورت استفاده از سطح مقطع مکعبی در تولید به استفاده از فایبرگلاس یا کامپوزیت روی میآورند. این نوع سیستم تصفیه فاضلاب دارای مزایا و معایبی نیز میباشد.
مزایای سپتیک تانک کامپوزیتی
بزرگترین مزیت سپتیک تانک فایبرگلاس همانطور که ذکر شد تولید مخازن بصورت دمونتاژ در کارخانه و مونتاژ در محل میباشد. این موضوع باعث میشود هزینه حمل شدیدا کاهش یابد و در عوض هزینه مونتاژ بالا رود. استفاده از حداکثر فضا در سپتیک تانک کامپوزیت بهترین مزیت آن میباشد.
معایب سپتیک تانک کامپوزیتی
بزرگترین ایراد این نوع سپتیک تانک، ضرورت به استفاده از دیواره نگهدارنده (نگهبان) جهت بالا بردن ایمنی سپتیک فایبرگلاس میباشد. ضخامت بدنه سپتیک کامپوزیت اصولا کمتر از 10 میلیمتر میباشد. لذا امکان بارگزاری روی این سیستم تصفیه فاضلاب وجود نخواهد داشت. این موضوع علاوه بر اینکه خود دستگاه قیمت بالایی دارد باعث میشود قیمت تمام شده را بالاتر ببرد.
ضخامت بدنه مخزن سپتیک فایبرگلاس در بالاترین قسمت آن یعنی قسمت پایین دیواره مخزن به 12 میلیمتر میرسد. نیاز به صاف بودن داخل مخزن نیست. لذا استفاده از ورقهای SMC در تولید سپتیک کامپوزیت اساسا هدر دادن منابع مالی میباشد. در حقیقت به این نوع متریال که در ساخت سپتیکهای فایبرگلاس استفاده میشود frp (اف آر پی) می گویند.
برخی از مشاوران و مهندسان به هنگام جستجوی کلمه سپتیک تانک کامپوزیت صرفا دارای این هدف نیستند که از مخزنی با جنس فایبرگلاس استفاده نمایند. کامپوزیت در معنی لغوی به معنای ماده مرکب میباشد. لذا ما پیش بینی مینمائیم هدف این دسته از متقاضیان استفاده از ماده ترکیبی در بدنه سپتیک میباشد که هم مقاومت بالایی در برابر فاضلاب و خوردگی آن داشته باشد و هم سریع آماده استفاده شود. لذا شاید بتوان گفت مدل کامپوزیتی دارای دسته بندی به شرح زیر است.
دسته بندیهای سپتیک تانک کامپوزیتی
1- کامپوزیت فایبرگلاس
2- مخزن سپتیک پلی اتیلن
3- کامپوزیت جی آر پی
سپتیک تانک بتنی
سپتیک تانک بتنی آماده یا پیش ساخته نیز از انواع مختلف سپتیک تانکها میباشد. البته بدلیل برخی مشکلات امروزه کمتر مورد استفاده قرار میگیرد. اما بدلیل هزینه پایین و قیمت تمام شده کم همچنان در برخی از کشورها همچون افغانستان و پاکستان و برخی نقاط ایران در حال استفاده است.
انواع سپتیک فاضلاب بتنی
سپتیک تانک بتنی به دو صورت “درجا ” و ” آماده” قابل تولید است. سپتیک تانک بتنی درجا به سپتیکی گفته میشود که با مصالح بنایی طبق نقشه ای که ذیلا آورده خواهد شد توسط کارگر و بنا ساخته میشود. آجر، سیمان تیپ 5 یعنی سیمان ضد سولفات و ایزوگام در این نوع مورد استفاده قرار میگیرند. استفاده یا عدم استفاده از میلگرد بستگی به حجم سپتیک بتنی درجا دارد.
اگر حجم سپتیک مورد نیاز کمتر از 10 مترمکعب و بعضا 20 مترمکعب باشد قاعدتا با دیوارچینی آجری و ماله کشی سیمانی و نهایتا ایزوگام از داخل مخزن میتوان یک دستگاه سپتیک بتنی درجا ساخت . ولی چنانچه حجم مخزن مورد نیاز بیش از 20 مترمکعب باشد حتما میباید از طریق بستن قالب و میلگرد و سیمان تیپ 5 یعنی سیمان ضد سولفات و ایزوگام به ساخت سپتیک بتنی درجا البته طبق نقشه شماتیک زیر ممارست ورزید .
قیمت سپتیک تانک بتنی پیش ساخته
محاسبه قیمت سپتیک تانک بتنی درجا از طریق جدول آنالیز قیمتی شبیه تصویر زیر قابل استخراج است که در آن، با محاسبه احجام مصرفی بتن و میلگرد و … و ضرب قیمت ارائه شده در فهرست بهای سازمان مدیریت و برنامه ریزی در این احجام منتج به استخراج قیمت این محصول میگردد.
بمنظور تسهیل کار شما مراجعه کننده گرامی به این سایت ذیلا فایل اکسل محاسبه قیمت سپتیک تانک بتنی درجا بر اساس
با توجه به تغییر قیمتهای فهرست بهای مورد تائید سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بصورت سالانه، بمنظور استخراج قیمت سپتیکهای درجا و پیش ساخته و یا حتی سپتیکهای پلی اتیلن کافی است نسبت به جایگزینی قیمتها طبق فهرست بهای بروز اقدام نمائید.
سپتیک تانک بتنی آماده
سپتیک تانک بتنی پیش ساخته بصورت استوانه عمودی تولید میگردد . حجم مخازن پیش ساخته بدلیل بسیار سنگین بودن نهایتا تا 15 مترمکعب قابل تولید در کارخانه است . برای حجم 50 مترمکعبی بتنی میبایست 3 دستگاه مخزن 15 مترمکعب در کنار 1 دستگاه سپتیک پیش ساخته قرار گیرد و به هم پارالل گردد. قطر سپتیک بتنی پیش ساخته از 1.2 متر آغاز و تا 2 متر ادامه دارد. ارتفاع مدل پیش ساخته از 1.5 متر آغاز و تا نهایتا 5 متر ادامه خواهد داشت .
همین محدودیتهای بسیار زیاد و متاسفانه خوردگی بتن حتی تیپ 5 در مقابل فاضلاب اسیدی باعث شده است امروزه کسی از سپتیک بتنی چه بصورت درجا و چه بصورت اماده استقبال نکند .
مزایای سپتیک تانک بتنی آماده
شاید بتوان بزرگترین مزیت سپتیک تانک بتنی پیش ساخته را قیمت مناسب آن و بزرگ ترین عیب آن را همین موضوع خوردگی مخزن و نفوذ فاضلاب به درون خاک اطراف نام برد.
نقشه مخزن سپتیک بتنی پیش ساخته
به دلیل زمان بر بودن ساخت مخزن بتنی درجا در کل جهان از جمله ایران پیمانکاران و کارفرمایان به استفاده از مخزن سپتیک بتنی پیش ساخته روی آورده اند . ما نیز در ادامه ضمن ارائه نقشه ساخت مدل بتنی آماده و عکس و فیلم از مراحل تولید مخزن بتنی آماده ارائه نموده ایم.
تقسیم بندی انواع مخزن سپتیک بر اساس فرآیند تصفیه
در یک تقسیم بندی دیگر انواع سپتیک تانک به دو نوع سپتیک بی هوازی و سپتیک هوازی تقسیم میشود.
- سپتیکهای هوازی بدلیل استفاده از تجهیزات الکترومکانیکال دارای قیمت زیادی است لذا کارفرمایان ترجیح میدهند بجای استفاده از این محصول از پکیج تصفیه فاضلاب استفاده نمایند.
- اما مدل بی هوازی همان است که در بخش سپتیک تانک اجزاء اصلی آن کاملا تشریح شد.
یک نوع دیگر از سپتیک فاضلاب نیز تحت عنوان سپتیک تانک پیشرفته یا پکیج تصفیه فاضلاب ABR در جهان مطرح است که نقشه آن ذیلا، ارائه خواهد شد. در حقیقت نوع طراحی پکیج ABR پیشرفته تر از سیستم سپتیک بوده و باعث میشود درصد آلایندگی تا مقدار زیادی کاهش یابد.
کاربرد سپتیک تانک فاضلاب
همانطور که قبلا بیان شد گند انبار، سیستمی است مشتمل بر یک مخزن یا محفظه از هر جنسی که بتوان با آن مخزن تولید نمود. این سیستم طوری طراحی شده تا جامدات پساب خروجی از منبع فاضلاب را گرفته و آب روان تصفیه شده در حد 60% و فاقد جامدات و صد البته دارای بو را تحویل چاه جذبی یا اگوی شهری دهد. در حقیقت سپتیک تانک فاضلاب یک نوع پیش تصفیه (تصفیه مقدماتی) به حساب میآید.
یکی دیگر از کاربردهای آن، استفاده بعنوان است. بدین مفهوم که فاضلاب تولید شده در طبقات و واحدهای زیر اگوی شهری را درون خود نگهداری می کند. با رسیدن به سطح خاصی از سیال، پمپهای لجن کش مقدمات انتقال پساب به درون اگوی شهری را فراهم میکند.
فاکتورهای تعیین قیمت سپتیک تانک
قیمت سپتیک تانک پارامتری است وابسته به :
- جنس مواد اولیه ای که در تولید بدنه دستگاه سپتیک استفاده شده است. بتنی از همه ارزان تر، پلاستیکی دوجداره در رده دوم و کامپوزیت از همه گرانتر میباشد.
- کیفیت مواد اولیه اعم از بتن، پلاستیک و کامپوزیت. بیشترین قیمت مربوط به کامپوزیت، سپس پلاستیک سخت یا HDPE و نهایتا کمترین قیمت مربوط به نوع بتنی خواهد بود.
- حجم مخزن سپتیک که در حقیقت ظرفیت دستگاه را بیان مینماید. هر مقدار ظرفیت سپتیک بالاتر رود نه با همان نرخ ولی با نرخی آهسته تر قیمت محصول بالاتر میرود.
- محدودیتهای فضای نصب که باعث میشود در برخی موارد، تولید سپتیک از حالت دیفالت یا اکونومی خارج شود. هر مقدار محدویت فضای نصب بیشتر باشد با توجه به اینکه ابعاد تولید از حالت اکونومی خارج میشود قیمت سپتیک تانک بالاتر میرود.
- عمودی یا افقی بودن گند انبار. مخزن سپتیک عمودی قابلیت تحمل نیروی بیشتری دارد لذا متریال کمتری در تولید نیاز خواهد بود. در نتیجه قیمت مخزن عمودی از افقی کمتر خواهد بود.
- دفنی یا غیر دفنی بودن حوضچه آرامش نیز پارامترهای مهمی در تعیین بهای مخزن سپتیک میباشند. متریالی که در تولید سپتیک دفنی بکار میرود بخاطر برابری نیروی خاک و سیال درون مخزن کمتر خواهد بود. لذا قیمت سپتیک تانک دفنی از غیردفنی کمتر میباشد.
- میران خاکی که روی بدنه سپتیک تانک خواهد آمد نیز عاملی تاثیر گذار در قیمت مخزن سپتیک میباشد. هر مقدار ضرورت ایجاب نماید تا دستگاه سپتیک در ارتفاعی پایین تری از سطح زمین قرار گیرد، بدلیل بالا رفتن بار مرده روی دستگاه، نیاز به سازه بدنه محکم تر و در نتیجه قیمت محصول بیشتر خواهد شد.
- ترافیکی که روی بدنه سپتیک خواهد آمد. طبق دستورالعمل نصب، مخزن سپتیک نباید زیر مسیر ترافیک سنگین قرار گیرد مگر در شرایطی که تمامی استانداردهای نصب تامین شده باشد. تانکی که زیر ترافیک بیشتر قرار میگیرد قطعا نیاز به رینگ استیفنس بیشتری در بدنه دارد. لذا قیمت سپتیکی که زیر ترافیک قرار میگیرد از قیمت مدلی که در معابر فاقد تردد قرار میگیرد بیشتر خواهد بود.
نمیتوان قاطعانه گفت هر چقدر قیمت سیستم سپتیک فاضلاب بالاتر باشد حتما کیفیت تولید دستگاه سپتیک بالاتر بوده است. ولی:
میتوان گفت دستگاه سپتیک تانک آماده با کیفیت بالا قطعا دارای قیمت بالاتری خواهد بود.
عوامل موثر در تعیین قیمت مخزن سپتیک
یکی از نکتههای حائز اهمیت در قیمت گندانبار، تکنولوژی تولید میباشد . هر چه تکنولوژی تولید تانک بالاتر برود و تامین مقاومت مکانیکی بالاتر با مواد کمتری انجام پذیرد قیمت مخزن سپتیک فاضلاب پایین تر خواهد آمد. گندانبار با جنس بدنه پلاستیک فشرده (HDPE) سنگین که امروزه جا افتاده ترین نوع سپتیک بین تمامی کارفرمایان و مشاوران میباشد.
این محصول از ظرفیت 2 مترمکعب تا 144 مترمکعب بصورت یکپارچه در کارخانه تولید میگردد. محدودیت اصلی در تولید سپتیک با جنس بدنه hdpe آماده عدم وجود وسیله ترافیکی در تردد جاده ای میباشد که این محدودیت در تمامی تجهیزات وجود دارد. لذا بمنظور خرید سپتیکهای آماده HDPE با ظرفیت به فرض مثال 400 مترمکعب میبایست دو دستگاه مخزن سپتیک 144 مترمکعب و یک دستگاه سپتیک 112 مترمکعبی سفارش داد و توسط ماشین ترافیکی به محل پروژه منتقل نمود.
قطر سپتیک تانک 144 مترمکعبی 3.2 متر و طول آن 18.5 متر میباشد. این قطر زیاد بدلیل ضرورت استفاده از متریال بیشتر در تامین مقاومت مکانیکی دستگاه تاثیر بسیاری روی قیمت تمام شده سپتیک تانک آماده میگذارد. مخزنهای سپتیک فایبرگلاس بدلیل نوع سازه آن بصورت پنلی تولید میشود.
این مدل در پروژههایی استفاده میشود که محدودیت انتقال یکپارچه وجود دارد. یعنی مثلا در طبقه منفی 2 ساختمان که امکان انتقال یکپارچه مخزن فراهم نیست قرار است مورد استفاده قرارگیرد. در این حالت سیستم بصورت مونتاژ در محل ساخته خواهد شد و میبایست از سپتیک آماده فایبرگلاس استفاده نمود.
قیمت سپتیک تانک کامپوزیت
مخزن سپتیک فایبرگلاس بصورت پنلی ساخته میشود و در مواقعی که امکان انتقال سپتیک تانک آماده بصورت یکپارچه میسر نیست مورد تقاضا خواهد بود.
قیمت سپتیک فایبرگلاس = قیمت هر متر مربع پنل فایبرگلاس * متراژ مورد استفاده در سقف و کف و دیوارهها + هزینه مونتاژ در محل + هزینه حمل تا مقصد + سود کارخانه تولید کننده با جنس بدنه فایبرگلاس.
قیمت سپتیک تانک بتنی
گندانبار بتنی آماده از ظرفیت 3 مترمکعب آغاز و تا ظرفیت 15 مترمکعب بصورت تولید در کارخانه و انتقال مستقیم به محل پروژه تولید میگردد. برای حجمهای بیشتر بطور مثال 100 مترمکعب تعداد چندین دستگاه 10 و 15 مترمکعب کنار هم قرار گرفته و با هم پارالل خواهند شد.
وزن بالای سپتیک تانک بتنی پیش ساخته بزرگترین مانع سر راه تولید این محصول میباشد. بخصوص هنگامی که تولید حجمهای بالاتر از 15 مترمکعب مد نظر باشد. از طرفی قیمت نسبتا بالای سپتیکهای پلی اتیلنی نیز عاملی بازدارنده بمنظور حذف سپتیکهای بتنی میباشد. لذا این موانع و مشکلات در کنار هم ما را بر آن داشته است تا همه انواع این مخازن را در کارخانه تولید کنیم.
قیمت مخزن سپتیک بتنی پیش ساخته نسبت به مدلهای دیگر مناسبتر است و در پروژههای زیادی مورد تقاضاست. هر چند بدلیل معایب بسیاری که دارد بعد از 5 سال میبایست با سپتیک تانکهای فوق جایگزین گردد.
قیمت سپتیک بتنی پیش ساخته = قیمت میلگرد مورد استفاده + قیمت بتن مورد استفاده + قیمت ایزوگام مورد استفاده + هزینه دستمزد تولید + هزینه حمل به محل پروژه.
منبع : فرآب صنعت