اعمال شب نیمه شعبان در مفاتیح الجنان
از جمله مهمترین که در مفاتیح الجنان ذکر شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احیای شب نیمه شعبان، دعا و استغفار
- زیارت حضرت امام حسین (ع)
- فرستادن صلوات در وقت زوال
- قرائت دعاى کمیل
- قرائت سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُلِلّهِ وَاللّهُ اَکْبَرُ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ صد مرتبه
- قرائت زیارت امام زمان
احیا و شب زنده‌داری در این شب پر خیر و برکت بسیار توصیه شده که در ادامه به فضیلت انجام این اعمال در شب نیمه شعبان خواهیم پرداخت. احیا و شب زنده داری این شب پربرکت را می توانید با ریسه نیمه شعبان و بادکنک نیمه شعبان انجام دهید.
فضیلت احیای شب نیمه شعبان
توصیه به احیا از طرف جبرئیل
جبرئیل از جانب خداوند متعال پیام آورد: یا رسول الله! شب نیمه شعبان را زنده بدار؛ امّتت را هم به این کار توصیه کن. در این شب می‌توان با اعمال عبادی به خدا نزدیک شد چرا که این شب شبی است بس شریف و ارزشمند. بعد اضافه کرد: امشب شبی است که
«لَایَدْعُو فِیهَا دَاعٍ إِلَّا اسْتُجِیبَ لَهُ وَ لَا سَائِلٌ إِلَّا أُعْطِیَ وَ لَا مُسْتَغْفِرٌ إِلَّا غُفِرَ لَهُ وَ لَا تَائِبٌ إِلَّا تِیبَ عَلَیْهِ»
«هر دعایی در آن مستجاب است و به درخواست هر نیازمندی پاسخ داده می‌شود هرکه طلب بخشش کند او را می‌‌بخشند و هر که توبه کند پذیرفته می‌شود».
یا رسول الله محروم واقعی کسی است که از خیرات این شب محروم بماند.
جهت خرید برچسب نیمه شعبان کلیک کنید.
احیای شب نیمه شعبان از نظر پیامبر (ص)
۱. در بحار الانوار در مورد اهمیت شب نیمه شعبان از زبان پیامبر اکرم (ص) این‌گونه روایت شده است:
من شب نیمه شعبان خوابیده بودم که جبرائیل به نزدم آمد و گفت: ای محمد! آیا در این شب می‌خوابی؟ گفتم: ای جبرائیل! مگر این شب چه شبی است؟
جبرائیل گفت: این شب، شب نیمه شعبان است. ای محمد برخیز! پس مرا از بستر خواب بلند نمود و آن گاه مرا به بقیع برد و گفت: سرت را بلند کن و به آسمان بنگر.
شب نیمه شعبان شبی است که درهای آسمان در آن باز می‌شود: درهای رحمت. در «رضوان»، در «مغفرت»، در «فضل»، در «توبه»، در «نعمت»، در «جود» و در «احسان»؛ و خداوند به عدد موها و پشم‌های گاو و گوسفند مردم را از آتش جهنم آزاد می‌کند، زمان مرگ را در آن ثبت کرده و به مدت یک سال روزی ها را تقسیم می‌کند؛ و هرچه را که در تمام سال اتفاق می‌افتد فرو می‌فرستد. محمد! کسی که این شب را با گفتن «الله اکبر»، «سبحان الله» و «لا اله الا الله» و دعا و نماز و قرآن خواندن و انجام اعمال مستحب و استغفار کردن زنده نگه دارد بهشت منزل و استراحتگاه او خواهد بود و گناهان گذشته و آینده‌اش بخشیده می‌شود.
در حالی نزدت آمدم که تمام فرشته‌ها در آسمان پاهایشان را جفت کرده‌اند عده‌ای تسبیح می‌کنند، عده‌ای در رکوع، عده‌ای در سجود و گروهی ذکر می‌گویند. شبی است که کسی دعا نمی‌کند مگر این که مستجاب می‌شود، کسی چیزی نمی‌خواهد مگر این که به او داده می‌شود، کسی درخواست مغفرت و بخشش نمی‌کند، مگر این که بخشیده می‌شود، کسی توبه نمی‌کند مگر این که توبه‌اش پذیرفته می‌شود. کسی که از خیر این شب محروم شود، از خیر بزرگی محروم شده است.
۲. رسول خدا (ص) فرمود: هر کس که شب عید و شب نیمه شعبان را زنده بدارد «لَمْ‌یَمُتْ قَلْبُهُ یَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ» یعنی قلب او در روزی که قلب‌ها می‌میرد نخواهد مرد و هیچ‌گاه دل‌مرده نخواهد شد.
در روایتی دیگر حضرت امیرمومنان از پیامبر اکرم (ص) نقل می‌کند: «هنگامی‌که شب نیمه شعبان فرا می‌‌رسد آن را به عبادت به سر ببرید و روزش را روزه بدارید، زیرا از اول تا آخر این شب، از جانب خداوند ندا می‌آید: آیا استغفار کننده‌ای هست که از گناه خویش آمرزش طلبد، تا گناهان او را بیامرزم؟ آیا کسی هست که طلب روزی کند و من اجابت کنم؟
احیای شب نیمه شعبان از دیدگاه امامان معصوم
در روایت است که مکرر دوست داشتند که مومنان عبادت و شب زنده داری را در اولین شب ماه رجب، شب عید قربان، شب عید فطر و شب نیمه ماه شعبان را از دست ندهند.
می‌فرماید: «شب نیمه شعبان، شب رهایى از آتش و بخشش گناهان كبیره است»
از در مورد فضیلت نیمه شعبان پرسیدند، ایشان فرمود: «بعد از شب قدر، افضل شب هاست و در این شب خداوند فضلش را بر بندگانش جاری ساخته و آن ها را می آمرزد. در این شب تلاش بسیار در نزدیکی به خدا کنید چرا که شبی است که خدای متعال بر خود لازم کرده است که تا زمانی که بنده اش در خواست خلافی ننماید، حاجتش را برآورده سازد. و این شبی است که خدای متعال آن را برای ما قرار داده است. همانگونه که شب قدر را برای رسول خدا (ص) قرار داده است. پس در این شب زیاد دعا و ثنا کنید.»
احیای شب های قدر نزد شیعه و سنی
علمای اهل سنت و شیعه همگی بر فضیلت احیا در شب های قدر ولو با اختلاف اندک اذعان دارند از جمله مواردى كه در كتب روایى و آثار مفسران اهل سنت در مورد آن، اختلاف نظر وجود دارد و سرانجام اجماع عالمان این مذهب بر آن مهر خاتمت مىنهد، موضوع «جایگاه زمانى شب قدر» است. شب قدر، اگر چه در تواتر روایات شیعى، قطعاً از شب‌هاى دهه سوم ماه مبارك رمضان شمرده مىشود و تردید در آن نیز به واسطه روایات منقول از ناحیه معصومین (ع) و نیز تفاوت تفاسیر روایات است، اما از این حیث كه شبى خارج از ماه رمضان نیست، مورد اجماع كلی و قطعى است.
شب نیمه شعبان، یکی از شب‌های احیاست و اعمال زیادی برای آن نقل گردیده است. مهم این است که بتوانیم با انجام برخی از اعمال این شب، پاسی از شب را بیدار مانده و نام خود را در زمره عبادت کنندگان در این شب قرار دهیم. این شب شبی است که خدای متعال از میان زمان ها انتخاب کرده است. همان گونه که از میان مکان‌ها، مکه و از میان انسان‌ها، حضرت محمد (ص) را انتخاب نموده است.
احیای نیمه شعبان از زبان ایت الله جوادی آملی
آیت الله جوادی آملی معتقد است: «شب نیمه شعبان در حد خود شب قدر است چون اگر شب‌های سه گانه ماه مبارک رمضان، ظرف نزول قرآن کریم است، شب نیمه شعبان ظرف تجلی قرآن ناطق از ماورای طبیعت به نشئه طبیعت و جهان ماده است.»
در مورد احیای شب نیمه شعبان سفارش شده است که همانند احیای شب قدر به دعا، مناجات و خواندن قران مشغول شوید و غسل را بجا آوردید. بسیار انفاق کنید و در روایات آمده است که هرکس احیای شب نیمه شعبان را انجام دهد، دل او در روزى که دل‌ها بمیرند، نخواهد مرد.
حجت الاسلام محمود رجبی، عضو جامعه مدرسین و قائم مقام موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) در گفتگو با خبرنگار معارف خبرگزاری شبستان در رابطه با شب نیمه شعبان و اهمیت شب زنده داری و احیای این شب گفت: شب زنده داری در آموزه های دین ما بسیار مورد تاکید است و تعبیری است که اهل بیت علیهم السلام آن را آموزش داده اند.
و نمونه بارز آن احیا و شب زنده داری در شب های قدر است که طبق روایات اهل بیت علیهم السلام بیدار ماندن در این شب ها توصیه و سفارش شده و زنده نگاه داشتن آنها، با عبادت، مناجات و راز و نیاز، دستوری است که در قران آمده است. آنجا که خطاب به رسول خدا صل الله علیه و آله می فرماید : « قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿۲﴾ نِصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا ﴿۳﴾ أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا (4) انَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا (5)به پا خيز شب را مگر اندكى، نیمى از شب يا اندكى از آن را بكاه، يا بر آن [نصف] بيفزاى و قرآن را شمرده شمرده بخوان، ما به زودى بر تو گفتارى گرانبار القا مىكنيم… »
وی افزود: بیدار بودن در شب های خاص و شب زنده داری کردن و احیا داشتن در روایات ائمه معصومین علیهم السلام نیز مورد توجه قرار گرفته و در سیره آنها نیز قابل مشاهده است و از جمله آنها احیا داشتن شب نیمه شعبان است.
بنابراین شب زنده داری یک آموزه دینی است که اصل آن در قران بیان شده و موارد خاص ان نیز در روایات آمده و گفته شده است که شب نیمه شعبان افضل شب ها بعد از شب قدر است.
به عبارت دیگر شب های قدر برترین شب ها هستند و پس از آن شب نیمه شعبان از اهمیت و قداست ویژه ای برخوردار است. لذا فرموده اند در این شب انفاق کنید ومانند شب قدر مشغول دعا و مناجات و راز و نیاز باشید.
قائم مقام موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) در ادامه به نقش و آثار شب زنده داری در زندگی انسان اشاره و تصریح کرد: در فرهنگ اسلامی برای این که باطن انسان به خدا تقرب پیدا کرده و انسان بتواند حاکمیت خدا را در باطن خود نهادینه کند، برنامه ریزی کاملی وجود دارد.
به همین جهت اگر بخواهیم نسبت به تعالیم دینی و اعتقدات خود زمینه ها و بسترهای لازم را فراهم کنیم یکی از امور موثر و مهم رد این عرصه ، « زمان ها» و «مکان ها» هستند.
وی افزود: این که انجام برخی اعمال در مسجد یا مکان های خاص سفارش شده، مانند نماز خواندن در مسجد الحرام و مشاهد مشرفه و …بدین دلیل است که این مکان ها آمادگی بیشتری از نظر روحی برای انسان فراهم می کنند.
شب ها نیز – از نیمه شب به بعد – یک فضای زمانی با لطافت و آمادگی بیشتر روحی وجود دارد برای این که انسان ارتباط با خدا را مستحکم تر کند. در نتیجه اثرگذاری معنوی شب زنده داری بسیار فراتر و فراوان تر از عبادت، راز و نیاز در روز و یا ساعات دیگر است.
عضو جامعه مدرسین خاطرنشان کرد: خداوند حتی به پیامبر خود می فرماید: شب زنده داری کن چرا که خدا می خواهد قرآنی بر تو نازل فرماید که تحمل آن نیازمند این شب زنده داری هاست!! شب زنده داری کن تا تو را به مقام محمود (مقام شفاعت) برسانیم.
یعنی یکی از عوامل موثر و مهم برای رسیدن به مقامات معنوی و رسوخ ایمان در دل و باطن انسان، «شب زنده داری» است.
به همین دلیل بزرگانی مانند مرحوم قاضی به علامه طباطبایی می فرمود: اگر دنیا می خواهی با نماز شب و اگر آخرت می خواهی باز با نماز شب! بنابراین به دلیل آثارعظیم ، شگرف و عمیق «شب زنده داری » در تکامل و سعادت انسان، توصیه به شب زنده داری بخصوص در شب نیمه شعبان شده است.