پیش شرط‌های موثر در پیشگویی زلزله چیست؟
اخیرا ادعا‌هایی از سوی فرانک هوگربیتس (Frank Hoogerbeets) ستاره شناس هلندی و عضو یک موسسه تحقیقاتی در زمینه نظارت بر هندسه بین اجرام آسمانی مرتبط با زلزله در خصوص پیش‌بینی زلزله شدید در غرب ایران مطرح شده است.
وی مدعی شده که در اثر تغییرات اساسی در مناطق زاگرس و غرب ایران، انتظار می‌رود زلزله‌ای با بزرگای حدود ۶ تا ۷ در روز‌های ۲۹ و ۳۰ آوریل (۹ و ۱۰ اردیبهشت جاری) رخ دهد.
این در حالی است که به اعتقاد محققان زلزله کشور منطقه زاگرس هر روز شاهد زلزله با بزرگ‌های مختلف است و اینکه گفته شود دیر یا زود در این منطقه زلزله بزرگ خواهد داد، پایه علمی نخواهد داشت.
پیش از این، این فرد زمین‌لرزه ۶ فوریه ترکیه_ سوریه را پیش بینی کرده و اعلام کرده بود دیر یا زود یک زلزله با بزرگای ۷.۵ در مناطق جنوب ترکیه، اردن، سوریه و لبنان رخ خواهد داد.
علی بیت الهی مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به ادعای رخداد زمین‌لرزه در روز‌های ۹ و ۱۰ اردیبهشت در مناطق وسیعی از کشور، گفت: شرط وقوع زلزله، وجود تنش بسیار بالای تکتونیکی دورن زمین است به طوری که این تنش منجر به گسیختگی درون لایه‌های زمین در عمق ۱۰ تا ۲۰ کیلومتری شود.
وی با ییان اینکه چنین تنشی موجب رخداد زلزله می‌شود، اظهار کرد: این حرکت در پوسته زمین می‌تواند به صورت امتداد لغز و یا رانندگی باشد، ولی در هر حالت نیاز به یک نیروی عظیم و یک تنش بسیاز بزرگ است تا رخداد‌های لرزه‌ای بزرگی را ایجاد کند.
بیت‌اللهی اضافه کرد: اگر آگاهی از چنین تنش بزرگ در اختیار نباشد قطعا با هیچ عامل دیگری نمی‌توانیم زلزله را پیش‌بینی و یا پیشگویی کرد و اعلام کنیم زلزله‌ای رخ خواهد داد یا خیر.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به اثرات اجرام آسمانی در رخداد‌های لرزه‌ای تاکید کرد: حرکت اجرام آسمانی، جزر و مد و کشش‌های سطح زمین و نیرویی که به زمین وارد می‌شود، امری بدیهی است، ولی این نیرو‌ها موجب زلزله بر روی زمین نمی‌شود.
وی ادامه داد: در نقد نظر این فرد باید اعلام شود که نمی‌توان گردش اجرام آسمانی را به وقوع زلزله نسبت داد مگر آنکه از وقوع تنش تکتونیکی عظیمی در زمین اطمینان داشته باشیم و از آنجایی که ابزاری برای اندازه‌گیری در راستای گسل‌ها نداریم نمی‌توانیم اعلام کنیم که چه روز و چه ساعتی زلزله رخ خواهد داد.
مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با طرح این سوال که چرا در حرکات منظم اجرام آسمانی، هر ماه و هر سال شاهد وقوع زلزله‌های بزرگ بر روی زمین نیستیم، خاطرنشان کرد: عامل اصلی وقوع زلزله، تنش تکتونیکی درون زمین است و در این زمینه ممکن است عوامل دیگری حاکم باشد، ولی مستندات مدل‌سازی شده و عددی در اختیار نیست.
وی با اشاره به وضعیت لرزه خیزی کشور، تاکید کرد: ترفند همه کسانی که اقدام به پیش بینی زلزله می‌کنند، رخداد زلزله در پهنه وسیع است و چنین گفته‌هایی پایه و اساس علمی ندارد.