انواع سوهان و کاربرد آنها + قیمت سوهان چوب ولف
در این مقاله انواع سوهان و کاربرد آنها را معرفی میکنیم. سوهان ابزاری است برای حذف مقادیر بسیار کم و ظریف از یک قطعه. از سوهان برای نرم کردن، تیز کردن و صاف و تمیز کردن سطوح تقریبا همه مواد استفاده میشود. این ابزار شامل یک دسته است که می‌توان یک دستگیره چوبی یا پلاستیکی به آن وصل کرد و یک بدنه دارد که آج‌های سوهان روی آن قرار دارند. این وسیله که معمولا برای کار با چوب و فلز استفاده میشود، از جنس فولاد و با مقاطعی به شکل‌های مستطیل، مثلث و دایره ساخته میشود.
ممکن است یک رو یا هر دو روی سوهان آج‌دار باشد و حتی ممکن است نوع آج‌های هر روی سوهان با روی دیگر آن متفاوت باشد. به طور معمول سوهان‌های ریزتر برای کارهای ظریف‌تر ساخته می‌شوند، به همین خاطر در مقایسه آج‌های ریز‌تری هم دارند. علاوه بر سوهان‌های معمول فلزی سوهان‌های با نوک الماسه و سیلیسیم کاربید برای تراشیدن مواد سخت‌تری مثل سرامیک ساخته شده اند.
معرفی انواع سوهان و کاربرد آنها
سوهان زدن اشیاء مختلف از جمله کارهایی است که بشر پیش از تاریخ نیز به وسیله ساییدن به سنگ‌ها قادر به انجام آن بوده، اما سوهان فلزی و به شکل تقریبا امروزی آن، قدمتی نزدیک به ۳۰۰۰ سال دارد. سوهان‌های معمولی فلزی از قرن ۱۱ میلادی تا به امروز تغییر چندانی نکرده اند و از آن زمان به همین شکل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نکته‌ای که در هنگام خرید چوب ساب و سوهان آهن ولف باید دقت کنید،اندازه تعداد آج آنها می‌باشد.سوهان به زبری و نرمی با توجه به آج در یک سانتیمتر طول تقسیم شده و با شماره‌های 00-1-2-3-4-5-6-7-8 که نمره دو صفر یعنی زبرترین و نمره هشت یعنی نرم ترین در بازار عرضه میشود و اما چوب ساب به زبری و خشنی با توجه به تعداد آج در یک سانتیمتر مربع تقسیم شده و اگر تعداد کمتر از 10 باشد چوب ساب خشن و اگر بین 9تا12 باشد چوب ساب متوسط و اگر بین 13تا18باشد چوب ساب زبر نام برده میشود.دقت کنید هرچه حجم باربرداری و تراشیدن بیشتر باشد از سوهان و چوب ساب خشن و هرچه حجم باربرداری و تراشیدن کمتر باشد از سوهان و چوب ساب ظریف و زبر استفاده می کنیم.
نکته ای که در زمان استفاده از سوهان اره ولف باید به خاطر داشت این است که این وسیله برای حرکت در یک جهت طراحی شده، یعنی برای سوهان زدن یک سطح باید آن را فقط رو به جلو حرکت داد. حرکت رفت و برگشتی از آنجا که آج‌ها یک طرفه هستند، علاوه بر این که در جهت برگشت هیچ کاری انجام نمی‌شود، باعث صدمه دیدن آج‌های آن هم میشود. در هنگام سوهان یا چوب‌ساب کاری احتمال دارد تراشه یا براده‌های چوب در بین آج‌ها قرار گیرد و آج هارا پر کنند و در نتیجه سوهان بر روی قطعه چوب سر می خورد و برای رفع این مشکل در هنگام کار یا پایان کار با برس مویی(نه برسی سیمی)سوهان و چوب ساب را تمیز کنید.
بعضی چوب‌ها دارای مواد صمغی و روغنی هستند و اگر براده آنها گیر کند با برس مویی از بین نمی رود و برای رفع این مشکل سوهان و چوب ساب داخل آب جوش یا در معرض بخار آب قرار دهید تا پاک شود و در نهایت با برس مویی کامل ذرات را از بین ببرید و برای اینکه سوهان و چوب‌ساب زنگ نزد یک تکه پارچه را به گازوئیل یا نفت آغشته کنید و به آنها بزنید.سوهان و چوب ساب را مانند مغار در کیف نگه دارید و در کشو یا جعبه ابزار روی هم دیگر قرار ندهید چون آج آنها از بین میرود.
برای سوهان یا چوب‌ساب کاری ابتدا بر اساس نوع کاری که می‌خواهید انجام دهید سوهان و چوب ساب انتخاب کنید که شامل آج یک طرفه و آج دو طرفه و آج مایل در بازار عرضه می شود انتخاب کنید.قطعه کار را به میز کار محکم کنید و ارتفاع قطعه را هنگام بستن به گیره میزکار تنظیم نمایید.ارتفاع استاندارد فک گیره تا آرنج باید 5 الی 8 سانتیمتر باشد.
برای هدایت بهتر چوب ساب و سوهان روی قطعه کار ابتدا دسته چوب‌ساب و سوهان را در دست راست گرفته طوری که انگشت شست روی دسته و چهار انگشت دیگر قسمت پایین دسته را گرفته باشد و با کف دست چپ انتهای چوب ساب یا سوهان را روی قطعه کار حرکت دهید.نکته‌ای که من همیشه مشاهده می‌کنم نجاران به طور صحیح کنار گیره نمی ایستند.اصول ایستادن و سوهان کاری در کنار گیره به این صورت است که پای چپ به اندازه طول چوب‌ساب و سوهان تحت زاویه 30درجه نسبت به محور گیره جلوتر از پای راست و پای راست تحت زاویه 75 درجه با محور گیره قرار گرفته باشد.این نحوه ایستادن باعث می شود کمتر احساس خستگی کنید.
انواع سوهان و کاربرد آنها
سوهان نیم گرد
از این نوع به منظور پرداخت و براده برداری قطعات مبلمانی که محدب و مقعر هستند استفاده می شود.
سوهان تخت
از این نوع جهت پرداخت و براده‌برداری قطعات مسطح استفاده می شود.
سوهان گرد
از این نوع برای ساییدن،پرداخت و گشاد کردن سوراخ‌های گرد و بیضی،شیارهای قوس دار و غیره استفاده میشود.
سوهان دم موشی یا قاشقی
از این نوع بیشتر در جاهایی استفاده میشود که از نوع‌های قبلی نمی توان استفاده کرد مثل اکثر قوس‌های داخلی و خارجی و بیشتر در پیکرتراشی و منبت‌کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سوهان سه گوش و چهار گوش
از این سوهان برای تیز کردن دندانه تیغه اره و همچنین فرم دادن شیارهای کنگره‌ای و مثلث شکل استفاده می شود و از سوهان چهار گوش برای سوهان‌کاری و براده‌برداری سوراخ‌های چهار گوش یا شیارهایی که به صورت زاویه قائمه در اماده‌اند استفاده می شود.
سوهان رنده‌ای
این نوع جدیدا وارد بازار ایران شده است اما جنس این ابزاری که در ایران هست بعد از بررسی بنده متوجه شدم که در نجاری زیاد دوام نمی آورد اما در کل از این سوهان و چوب‌ساب جهت پرداخت سطوح بزرگ مانند روی الواری ماسیو استفاده میشود و نکته قابل توجه این ابزار در این است که هنگام باربرداری خرده‌های چوب داخل آج‌ها نمی‌ماند بلکه میان آج‌ها خالی می‌باشد و از سمت دیگر سوهان بیرون می ریزد و به راحتی و خیلی سریع می توان چوب‌ساب و سوهان کاری را انجام داد.
سوهان مویی
بسیار کوچک‌تر و نازک‌تر ازسوهان‌های معمولی هستند، در تمامی اشکالی که در بالا ذکر شد ساخته می‌شوند و از آنها برای انجام کارهای ظریف و دقیق استفاده میشود.
سوهان دنده
آج این وسیله به گونه‌ای طراحی شده که کاملا منطبق بر دنده‌های پیچ باشد و از آن برای تمیز کردن،از بین بردن زنگ و حذف زوائد ایجاد شده روی دندانه های پیچ استفاده میشود.
تاریخچه استفاده از سوهان:
انسان ها، قبل از تاریخ نیز به وسیله ی ساییدن سنگ ها کار سوهان را انجام می دادند و سوهان فلزی و به شکل تقریبا امروزی آن، دارای قدمتی نزدیک به ۳۰۰۰ سال می باشد. سوهان های معمولی فلزی از قرن ۱۱ میلادی تا امروز، دارای چندان تغییری نمی باشد و از آن زمان به همین شکل مورد استفاده قرار می‌گیرد. سوهان دارای زبری و نرمی می باشد و این میزان در یک سانتی متر طول تقسیم شده است و هر چقدر که حجم باربرداری و تراشیدن بیشتر باشد، از سوهان و چوب ساب خشن و هر چقدر حجم باربرداری و تراشیدن کمتر باشد از سوهان و چوب ساب ظریف استفاده می کنیم.