ضوابط و اصول طراحی نمای رومی

در اصول طراحی نما رومی اصل بر طراحی بر اساس سبک اسطیری روم باستان می باشد.

با همراه باشید.راپلکو

این سبک حتی از سال 1850 تا به حال باز هم محبوبیت خاص خود را داراست و پس از گذشت یک هزاره همچنان جدید و نو است.

در ادامه به اصول طراحی نما رومی به نحوی کاربردی خواهیم پرداخت.

همچنین در نظر داشته باشید هر کدام از به وسیله طراح تخصصی همان سبک طراحی می گردد.

این موضوع به این معناست که معمارانی که در طی سوابق کاری خود تنها نمای مدرن طراحی کرده اند، نمی توانند از پس طراحی نما رومی به خوبی بر آیند.

همچنین نما رومی از قدیمی ترین سبک های طراحی نما در تا به حال بوده است.

اصول طراحی نما رومی

اصول طراحی نما رومی _ بسیاری از اصولی که کمتر رعایت می شود!

الگوسازی سبک طراحی رومی در اصول طراحی نما رومی با ظرافت بالا می بایست رعایت گردد.

اما المان های شاخص و اولیه که باعث تشخیص نما رومی می شود چیست؟

در واقع کدام نشانه ها می تواند به یک فردی که از معماری نما چیزی نمی داند، بفهماند که نما به سبک رومی طراحی شده است؟

نشانه هایی که حتما باید در نمای رومی استفاده شوند

شاخص ها و نشانه های اولیه در نمای رومی شامل موارد زیر می باشند.

• ستون های کوچک و بزرگ همراه با برجستگی های منظم و شکیل
• پاستون ها
• انواع کتیبه های سنگی
• قرنیزهای سنگی
• هلال ها
• قاب پنجره
• مجسمه ها

در ادامه به بررسی هر کدام از موارد خواهیم پرداخت و اهمیت استفاده از آن ها در نما رومی خواهیم پرداخت.

ستون ها در نما رومی

ستون ها می توانند در اشکال هندسی استوانه و یا چند ضلعی باشند.

این ستون ها در انواع مختلف و در اندازه های کوچک و بزرگ وجود دارند.

این ستون ها در محل ساختمان ساخته نمی شوند بلکه در کارگاه های کارخانه ساخته می شوند و به قطعات پیش ساخته معروفند.

قطعات پیش ساخته به انواع سازه های ساخته شده در کارخانه و سپس پیچ و مهره کردن در محل پروژه گفته می شوند،نیوجرسی ها و برخی از دیوارهای بتنی جزئ قطعات پیش ساخته بتنی اند.

ستون های بزرگ معمولا در ابتدای درب ورودی استفاده می شوند و جلوه کاخ گونه به نما خواهد داد.

اما ستون های کوچک در قسمت تراس با استفاده از ترکیب آن با هلالی ها استفاده می گردد.

ستون نما رومی

اهمیت استفاده از ستون در نما رومی

ستون ها بخش بزرگی از جلال و شکوه نما را بر عهده دارند.

عدم استفاده از ستون ها نما را به نما رومی سبک تبدیل خواهد کرد.

همچنین ستون ها از اصول طراحی نما رومی هستند و بسیار مهم هستند.

پا ستون ها در نماهای رومی

پا ستون ها مکمل ستون های نما رومی می باشند.

(نگهدارنده ستون ها که معمولا در قسمت تحتانی ستون تعبیه می شود و وظیفه زیباتر کردن و نگهداری ستون را برعهده دارند)

ترکیب ستون و پا ستون جلوه بسیار زیبایی به نما خواهد داد.

سطح مقطع پاستون ها می تواند دایره ای، چهارضلعی، پنج ضلعی یا چند شلعی های مختلفی باشد.

مطالب رد نشدنی !

پا ستون

اهمیت استفاده از پاستون در نما رومی

یک ستون برای آن که زیباتر به نظر برسد نیازمند پاستون زیباست.

البته گفتنیست که استفاده از پاستون جزء جزئیات است و برای جلوه بخشی کلی می شود و “اثر تجمعی”خواهد آفرید!

اثر تجمعی یعنی توجه به جزئیات و پرداختن به آن می تواند یک نتیجه بزرگ و کلی را در زیبایی ساختمان ایجاد کند.

کتیبه های معروف در نمای رومی کلاسیک

کتیبه یا سنگ نبشته (سنگ نوشته) شامل قطعات پیش ساخته ای است که به صورت نمادین روی آن به سبک غارنشینان روم باستان نوشته های رومی درج شده است.

کتیبه ها در طرح ها و اندازه های مختلف موجودند و اکثرا به اشکال هندسی مربع و مستطیل هستند.

روی کتیبه ها فرورفتگی هایی وجود دارد و معمولا با خط یونانی بر روی آن اطلاعاتی درج شده است.

کلیت شکل آن نیز چیزی شبیه به کتاب است اما گاها مانند طرح یک آینه مسطح وجود داشته و بسیار ساده است.

کتیبه غیر سنگ نوشته

استفاده از کتیبه چه تاثیری بر نما رومی دارد؟

کتیبه ها از مهمترین اصول طراحی نما رومی می باشند.

کتیبه ها شکل تاریخی به نما خواهند داد و بر روی حس بیننده و تصویر ذهنی وی از نما بسیار موثر هستند.

همچنین زیبایی قصرگونه را به ساختمان تزریق می نمایند.

کتیبه ها در کارگاه های مجسمه سازی با بتن و سیمان و رنگ آمیزی تولید می شوند و قیمت آن ها بصورت واحدی محاسبه می شود که صد البته که گران نیز هست.

قرنیزها در نمای کلاسیک رومی

قرنیز ها به نوارهای عموما باریکی گفته می شود که در پایین دیواره ها و در موارد خاص در بخش پاخور پله های ورود به ساختمان استفاده می شود.

هرچند استفاده از قرنیز سنگی در معماری داخلی بیشتر مورد استفاده است اما در نما رومی بیرونی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

در ساختمان هایی که محوطه جلوی درب ورودی فضای سبز وجود دارد، می توان از قرنیز برای جلوه دهی به حصارکشی باغ و باغچه و محوطه سبز استفاده نمود.

به طور کلی قرنیز ها متصل کننده دیوار یا جداکننده با زمین هستند.

جزئیات زیباتر با استفاده از قرنیز در نما رومی

قرنیزهای سنگی به صورت تخصصی برای نما رومی سساخته و پرداخته می شوند.

این قرنیز ها عموما به شکل یک الگوی تکرار شونده توسط دستگاه های CNC طراحی می شوند.

قرنیز ها از فرعیات اصول طراحی نما رومی می باشند که استفاده از آن ها خالی از لطف نیست و عدم استفاده از آن ها آسیبی به زیبایی نما نمی زند.

هلال های سنگی در سبک طراحی نمای رومی

هلال ها به المان های سنگی با شکل هندسی عموما نیم دایره هستند.

همانطور که در جریان هستید، بخش هایی از نمای ساختمان (مانند قسمت فوقانی تراس ساختمان های نما رومی) نیاز به مصالحی دارند که منعطف بوده و بتواند به شکل هلا یا چیزی شبیه به نیم دایره باشد.

هلال های سنگی در طرح های مختلف یک سره و سنگ ریزه موجود می باشند.

هلال در نما رومی

اهمیت استفاده از هلال ها در اصول طراحی نما رومی

استفاده یکپارچه از اشکال هندسی مربع با سطح مقطح صاف باعث یکنواختی نما می شود.

هلال ها شکل نیم دایره را به نما می آورند و نمای رومی ساختمان را از یکنواختی در می آورند.

استفاده از هلال ها از اصول طراحی نما رومی به حساب می آیند.

قاب پنجره نما رومی

قاب پنجره نما رومی به حصاری که به دور پنجره های ساختمان کشیده می شود گفته می شود.

قاب پنجره نما رومی متشکل از یک چهار ضلعی با استفاده از قطعات از پیش ساخته شده است که روی هر ضلع آن نقش و نگار های مختص به نمای ساختمان همراه با فرورفتگی ها و برجستگی های خاص موجود است.

معمولا در صلع بالایی پنجره به دلیل زیبایی المان هایی شبیه به هلال استفاده می شود.

همچنین گاها از شبه پاستون ها در قاب پنجره نما رومی استفاده می شود.

همچنین قسمت پایینی قاب پنجره چیزی شبیه به تاخچه های قدیمی تعبیه می شود که می تواند تکیه گاه دست ناظر و یا مکانی برای نگهداری گل و گیاه باشد.

قاب پنجره نما رومی

اهمیت استفاده از قاب پنجره نما رومی

استفاده از قاب پنجره نما رومی از اصول طراحی نما رومی است و بسیار مهم به نظر می آید.

پنجره ها درگاه متصل کننده داخل ساختمان و بیرون آن است.

بنابراین رعایت زیباسازی پنجره بسیار مهم است.

پنجره های ساده ممکن است هارمونی نما رومی را از جریان بیاندازد.

مجسمه ها در نما رومی

مجسمه ها در اندازه 20*20*20 سانتی متر ، 40*40*40 سانتی متر و 60*60*80 سانتی متر به صورت استاندارد وجود دارند.

استفاده از مجسمه در نماهای رومی معمولی رواج نیست.

مجسمه ها در ساختمان های خاص با کاربری خاص تعبیه می شوند.

مجسمه در نما رومی

اهمیت استفاده از مجسمه در نما رومی

به باد دارم به درمانگاهی در مهرشهر کرج مراجعه کردم و نما رومی بسیار با شکوهی داشت.

در مرکز نمای آن یک مجسمه بسیار باشکوه از ابو علی سینا مشاهده کردم.

ایین مجسمه بسیار به جا و مناسب برای چنین نمایی طراحی شده بود.

یا یک مرکز آموزش عالی را دیدم که از مجسمه کوچک دهخدا استفاده نموده بود و محوریت و ماهیت ساختمان را به خوبی القا می نمود.

اصول طراحی نما رومی گاها ایجاب می کند که از مجسمه ها در نما و با درنظر گرفتن یک عقب نشینی در بخشهایی استفاده شود.

توضیحات تکمیلی درباره اصول طراحی نما

در سال های اخیر میل به تظاهر به مرفه بودن در در بین مردم بسیار مورد توجه قرار گرفته و شایع شده است.

در این بین نماهای سنگین رومی این نیاز و یا میل را در انسان ها کاملا پاسخ داده است.

جالب است بدانید که طراحی نما به سبک رومی هیچ قائده و قانون خاصی نداشته و طراح نما با استفاده از خلاقیت خود می تواند سازه های سنگی مختلف را باهم ترکیب کند.

چه انتظاری از ساختمان دارید؟

برای استفاده از نما رومی باید در نظر داشته باشید که چه انتظاری از ساختمان دارید؟

آیا ساختمان فرهنگی است؟ در اینصورت استفاده از مجسمه ها و قاب پنجره ها مورد اهمیت بیشتریست.

آیا ساختمان مسکونیست؟ در اینصورت قرنیز ها بسیار مهمند و اگر موقعیت ساختمان در بافت شهری بالای شهر باشد، استفاده از ستون ها بسیار مورد توجه است.

در واقع می توانید کالبد و ماهیت ساختمان را با نما تنظیم کنید!

استفاده از مناسب برای نمای رومی بسیار مورد توجه است.

نصب و ابزار زنی در این سنگ ها موضوع مهمیست که اکثر افراد به آن توجهی ندارند.

معمولا برای نمای ساختمان نما رومی از ، و قسمت هایی از استفاده می شود.

همچنین رنگ مناسب برای طراحی نما رومی بیشتر کرم و قهوه ای پر رنگ و یا سفید است.

برای این موارد از سنگ های موج دار، سنگ سیلور و گاها سنگ گردویی استفاده می شوبا نگاه کوتاهی به اطراف به راحتی می توان متوجه کاربرد فراوان نمای رومی در ساختمان سازی شد. اما در گذشته این سبک از نما عمدتا برای ساختمان هایی انتخاب می شد که بودجه و شرایط لازم برای اجرای این سبک را داشتند. همین موضوع موجب شده که اصول و استانداردهای آن در اجرا رعایت نشود. استفاده از این سبک از نما تا حدی شده که شهرداری با تعیین ضوابط و قوانینی اجرای آن را با محدودیت روبرو کرده است.

به این منظور ما در این مقاله قصد پرداختن به این موضوع و بیان استانداردهای طراحی نمای رومی می پردازیم و شما را در انتخاب بهترین متریال نمای رومی یاری می کنیم. پیش از آن بهتر است به صورت اجمالی به معرفی نمای رومی و مشخصه های آن بپردازیم.

معرفی نمای رومی ساختمان و بیان مشخصه های اصلی آن

نمای رومی یکی از انواع سبک طراحی نما است که در دسته نمای کلاسیک قرار می گیرد. این نوع نما در واقع الهام گرفته از معماری یونان باستان می باشد. در واقع اولین نماها به سبک های کلاسیک و نئوکلاسیک در یونان و روم ساخته شد و به مرور زمان به دیگر کشورها نفوذ پیدا کرد. استفاده از نمای رومی با طراحی سرستون های کرنتین و یونیک و دریک شروع شد و امروزه با افزایش جزییات به کار رفته در آن به میزان زیادی در کشورهای مختلف علی الخصوص ایران استفاده می شود.

شاید اکثر نماهای رومی که تاکنون دیده اید از سنگ ساخته شده باشند. علت این موضوع این است که اصلی ترین متریال ساخت نمای رومی سنگ های طبیعی است زیرا بهترین متریال موجود در زمان پیدایش نمای رومی، سنگ های طبیعی بودند. اما امروزه نمای رومی از مصالح دیگری مانند سیمان هم ساخته می شود اما کیفیت و زیبایی نمای رومی سنگی را ندارد. نیز سنگ های تراورتن روشن به صورت بی موج می باشد. حال چند نمونه از بهترین سنگ های نمای رومی سنگ تراورتن عباس آباد، سنگ تراورتن آتشکوه، سنگ تراورتن دره بخاری، سنگ تراورتن حاجی آباد و…می باشد.  اطلاعات کامل را می توانید در قسمت محصولات مشاهده کنید.

علاوه بر این امروزه ممکن است ساختمان هایی را دیده باشید که در واقع همان ظاهر نمای رومی را دارند اما با جزییات کمتر؛ این نوع نماها که تمام مشخصه های نمای رومی در آن رعایت نشده در دسته نماهای نیمه رومی قرار می گیرند.

ویژگی های نمای رومی

به نظر من بهتر است قبل از هر تصمیم گیری راجع به سبک نمای ساختمان آگاهی کاملی راجع به ویژگی های آن سبک داشته باشید. حال مهم ترین مشخصه های نمای رومی استفاده از جزییات زیاد و پیچیدگی آن می باشد. به این مفهوم که در این سبک از نما از ابزارها و المان های متعددی استفاده می شود که از جمله آن ها عبارتند از: ستون های سنگی بلند و تزیین شده که به شیوه های دوریک، کرنتین و یونیک (همانطور که در تصویر مشاهده می کنید) در قسمت های مختلف از جمله ورودی ساختمان تعبیه می شود و المان های دیگری مانند سرستون، صراحی، مجسمه و کتیبه است.

حال این ابزارها و المان ها در نمای رومی سنگی به صورت پیش ساخته و معمولا از سنگ تراورتن می باشد.

دیگر ویژگی های آن نیز عبارتند از:

• قوس های گرد و عریض
• تقارن میان المان های نمای رومی: رعایت اصل تقارن در نمای رومی از اهمیت بالایی برخوردار است.
• پنجره های بلند صاف یا قوس دار

با توجه به مطالب بالا رعایت اصول و قوانین ساخت این سبک نما از اهمیت بالایی برخوردار است. که امروزه به علت افزایش استفاده از آن کمتر به آن ها توجه می شود.

چند نکته اساسی راجع به اجرای نمای رومی ساختمان

1.توجه به ضوابط و قوانین شهرداری

با توجه به افزایش بی رویه ساخت نمای رومی و عدم رعایت اصول و استانداردهای تعیین شده جهت ساخت این نما، استفاده از آن توسط شهرداری با محدودیت هایی روبرو شد.

از این رو اجرای نمای رومی در ابتدا در سال 95 در شهر قم با ممنوعیت روبرو شد و پس از آن رفته رفته در شهرهای دیگر مانند تهران و اصفهان نیز به شکل های مختلفی اجرا شد که نحوه اجرای آن شهرهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. به گونه ای که به عنوان مثال در اصفهان به صورت تلفیقی اجرا می شود و در تعدادی دیگر از شهرها هنوز این طرح اجرا نشده و اجرای نمای رومی ممنوعیتی ندارد.

به طور کلی در طراحی نمای ساختمان علاوه بر در نظر گرفتن خواسته ها و شرایط کارفرما، ضوابط و قوانین شهرداری نیز باید در نظر گرفته شود.

2.رعایت اصول طراحی نمای رومی

همانطور که در مقاله نمای ساختمان نیز بیان شد هنگام تصمیم گیری راجع به سبک نمای ساختمان و مصالح به کار رفته در آن، توجه به سبک و نوع ساختمان های هم جوار از منظر شهرسازی و زیبایی فضای شهر از اهمیت بالایی برخودار است. به عنوان مثال در نمای رومی ساختمانی که در بافت بالای شهر قرار دارد بهتر است از ستون های بلند استفاده شود.

حال در طراحی نمای رومی نیز توجه به یک سری نکات حائز اهمیت است که شامل موارد زیر می باشد:

1. مهم ترین و ابتدایی ترین نکته در طراحی نمای رومی توجه به نوع کاربری ساختمان است. زیرا به عنوان مثال طراحی ساختمان مسکونی با یک ساختمان با کاربری فرهنگی متفاوت است در ساختمان فرهنگی بهتر است از مجسمه و قاب دور پنجره ها استفاده شود در صورتی که در ساختمان مسکونی قرنیز ها اهمیت بیش تری دارند.
2. توجه به اهمیت نسبت ها و تقارن در طراحی نمای رومی: اگر تاکنون به نمای رومی ساختمان های اطراف خودتون توجه کرده باشید شاید متوجه تقارن میان المان های آن شده باشید.
3. استفاده از متریال مناسب: همانطور که در به آن اشاره شد، بهترین سنگ نما رومی سنگ های تراورتن روشن بی موج می باشد.
4. مهم ترین نکته در طراحی نمای رومی این است که اصلا ساختمان مناسب نمای رومی باشد. برای ساختمان های کوچک و با مساحت کم بهتر است از این نوع نما استفاده نشود. با این وجود امروزه استفاده می شود.
5. انتخاب مناسب المان های نمای رومی در قسمت های مختلف نما
6. توجه به انتخاب رنگ های به کار رفته در نما : تم رنگی نمای رومی معمولا رنگ های کرم، کرم روشن، سفید و قهوه ای می باشد.
7. علاوه بر این به طور کلی توجه به نورپردازی نمای ساختمان موجب زیباتر شدن نما در سبک های مختلف می شود زیرا به کمک نور بافت مصالح بهتر دیده می شود و حس مخاطب را نسبت به اشیای در معرض نمایش تحت تاثیر قرار می دهد. به همین خاطر توجه به نورپردازی نما از اصول زیباشناختی نمای ساختمان می باشد که جلوه زیبا و با شکوهی به ساختمان در شب می بخشد.

حال به منظور طراحی نورپردازی نما در ابتدا باید به بررسی المان های تکراری نما پرداخت و پس از آن نیاز به بازدید میدانی جهت پیش بینی نورپردازی می باشد.

اطلاعات کامل به این منظور در مقاله نورپردازی نما می باشد.

اصول نورپردازی نمای ساختمان

3.هزینه نمای رومی

توجه به هزینه نمای رومی و مقایسه آن با دیگر انواع سبک های نما نیز از نکات حائز اهمیت در اجرای نمای ساختمان است. همانطور که بیان شد نمای رومی علی الخصوص نمای رومی سنگی از نماهای گران قیمت به شمار می رود. زیرا در آن از متریال و مصالح بسیار و با جزییات بسیاری استفاده می شود . علاوه بر این زیرسازی و نبشی کشی ساختمان جهت اجرای نمای رومی بسیار پرهزینه تر از دیگر سبک ها می باشد. البته مورد دیگری که در گران قیمت بودن نمای رومی تاثیرگذار است؛ افزایش متراژ نمای ساختمان در این سبک از نما می باشد. در نمای رومی متراژ نما بیشتر از حالت عادی ساختمان است.

با این وجود جهت تعیین بودجه موردنیاز اجرای نمای رومی، عوامل مختلفی تاثیرگذار است که تعدادی از آن ها شامل موارد زیر می باشد:

• نوع سنگ انتخابی: مهم ترین عامل تاثیرگذار بر هزینه نهایی به طور کلی نما نوع سنگ انتخابی است. سنگ های تراورتن رنج قیمتی گسترده ای دارند که هر کدام نیز تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند درجه بندی کیفی، ضخامت و کیفیت فرآوری ها نیز دارای قیمت های مختلفی هستند. به عنوان مثال درجه های مختلف سنگ تراورتن عباس آباد دارای قیمت های مختلفی هستند که ممکن است قیمت درجات پایین تر آن با قیمت تراورتن های ضعیف تر برابری داشته باشد. همچنین ابزارها و المان های نمای رومی مانند ستون ها و صراحی ها نیز می توانند از انواع سنگ های تراورتن ساخته شده باشند که دارای قیمت های مختلفی هستند.
• طرح نمای رومی:  مسلم است نمای سنگین رومی دارای پیچیدگی ها و ابزارهای بیش تری است و بالطبع هزینه نهایی بیش تری نیز دارد. استفاده از ابزارها و المان های برجسته تر به علت افزایش هزینه های سی ان سی و برش، هزینه اجرای نمای رومی را افزایش می دهد. اما در هر صورت هزینه سی ان سی سنگ بالا است.
• دستمزد نصب سنگ نمای رومی: کاملا مشخص است که هزینه اجرا و نصب نمای رومی بیشتر از نمای ساده می باشد.

کلام آخر

نمای رومی از جمله رایج ترین و گران قیمت ترین سبک های طراحی نما می باشد که مهم ترین متریال آن سنگ های تراورتن روشن بی موج می باشند که دارای  رنج قیمتی گسترده ای نیز هستند.

در طراحی نمای رومی علاوه بر توجه به نیاز کارفرما توجه به اصول و قوانین طراحی نمای رومی نیز حائز اهمیت می باشد.