یکی از سوالاتی که عمدتاً برای کسانی که از در منزل خود استفاده می کنند، این است که سختی گیر رزینی در چه بازه های زمانی می بایست احیا شود؟
با توجه به اینکه امروزه در دستگاه های سختی گیر رزینی عمدتآً از استفاده می شود، لذا زمان احیای سختی گیر توسط شیر کنترلی آن مشخص می شود. شیر کنترلی اتوماتیک در واقع مغز دستگاه سختی گیر رزینی به شمار می رود.
اما پیش از آنکه در مورد زمان احیای سختی گیر بحث شود، بهتر است ابتدا در مورد این موضوع توضیح داده شود که احیای سختی گیر رزینی به چه معناست و چرا انجام آن ضرورت دارد.
چرا سختی گیر رزینی نیاز به احیا و بک واش دارد؟
در سختی گیر رزینی، آب با سختی بالا از یک ستون عبور کرده و فرآیند تبادل یون بین آب و رزین صورت می گیرد. در این فرآیند، یونهای کلسیم و منیزیوم آب که منشأ ایجاد سختی و رسوب کربنات کلسیم هستند، جای خود را با یونهای سدیم موجود در رزین تعویض می کنند.
بدین ترتیب، به تدریج سختی آب کاهش پیدا کرده و یونهای کلسیم و منیزیوم بر روی رزین ها قرار می گیرند. پس از مدتی، تمام حجم رزین یونهای سدیم خود را از دست داده و بجای آن یونهای کلسیم و منیزیوم در ساختار آن قرار گرفته است. در این حالت، رزین دیگر خاصیت کاهش دادن سختی آب را نداشته و زمان احیای آن فرا رسیده است.
در فرآیند احیای سختی گیر چه مراحلی طی می شود؟
فرآیند شستشو و احیای سختی گیر رزینی، در چهار مرحله به شرح زیر انجام می شود:
بک واش دستگاه سختی گیر رزینی، از مهمترین مراحل شستشوی دستگاه محسوب می شود. دلیل این امر نیز این است که بستر رزین در زمانی که دستگاه سختی گیر در وضعیت سرویس قرار داشته، مدت زیادی تحت جریان مداوم آب از بالا به پایین بوده و به این ترتیب، بستر رزین کاملاً حالت فشرده پیدا کرده است.
در حالت بک واش، جهت جریان آب معکوس شده و آب در داخل سختی گیر از پایین به بالا حرکت می کند. این کار موجب انبساط بستر رزین و شناور شدن دانه های رزین شده و ضمن آماده سازی بهتر آنها برای احیا، ذرات معلق درگیر شده در داخل بستر رزین نیز از دستگاه سختی گیر خارج می شوند.
مدت زمان بک واش دستگاه سختی گیر، بین 5 تا 15 دقیقه (معمولاً 10 دقیقه) بوده و حجم مخزن رزین می بایست به گونه ای باشد که بستر رزین بتواند به میزان 50 درصد انبساط داشته باشد.
نهایتاً زمانی بک واش به انتها میرسد که آب خروجی حاصل از بک واش، کاملاً تمیز و شفاف شده باشد.
مهمترین مرحله احیای دستگاه سختی گیر رزینی، مرحله مکش محلول آب و نمک در ستون رزین است. میزان و غلطت محلول آب و نمک و کنترل فرآیند انجام احیا در این مرحله، تأثیر زیادی بر روی عملکرد رزین در مرحله سرویس بعدی خواهد داشت.
در این مرحله با وارد شدن محلول آب و نمک، فرآیند تبادل یودن معکوس شده و یون های سدیم موجود در محلول، جایگزین یونهای کلسیم و منیزیم جذب شده در بستر رزین می شوند.
غلطت محلول آب و نمک می بایست در محدوده 8% تا 20% (معمولاً 10%) بوده و مدت زمان انجام عملیات مکش آب و نمک حدوداً بین 15 تا 60 دقیقه (معمولاً 25 دقیقه) به طول می انجامد.
میزان نمک مورد استفاده برای احیای رزین حدوداً بین 60 تا 120 گرم به ازای هر لیتر رزین می باشد.
مرحله سوم: شستشوی آهسته (Slow Rinse)
پس از انجام مکش آب و نمک و مدت زمان سپری شده، لازمست تا ستون رزین کاملاً شستشو داده شود تا محلول آب و نمک بصورت کامل از دستگاه سختی گیر خارج شود.
دبی شستشوی آهسته می بایست مشابه دبی مکش محلول آب و نمک باشد تا فرصت کافی برای گذر آب از لابلای رزین ها در ستون فراهم باشد.
مدت زمان شستشوی آهسته حدوداً بین 15 تا 20 دقیقه تنظیم می شود.
در آخرین مرحله، لازمست تا تمام املاح باقیمانده در ستون (شامل یونهای کلراید و سختی) بصورت کامل از ستون رزین خارج شوند تا امکان قرار گرفتن مجدد دستگاه سختی گیر رزینی در وضعیت سرویس مهیا شود.
شستشوی سریع دستگاه سختی گیر معمولاً بین 25 تا 30 دقیقه زمان می برد.
مراحل مختلف کاری در یک دستگاه سختی گیر رزینی را بصورت خلاصه می توانید در ویدیوی زیر مشاهده نمائید:
احیای سختی گیر رزینی در چه بازه زمانی قابل قبول است؟
فواصل زمانی احیای سختی گیر رزینی به عوامل مختلفی بستگی دارد که عبارتند از:
– میزان آهن موجود در آب
– مقدار مصرف :طبعاً میزان مصرف آب در یک خانوار با تعداد نفرات بالا، بیشتر خواهد بود. حتی در مواقعی مانند حضور مهمان و افزایش مصرف آب در چند ساعت، ممکن است لازم به احیای سریعتر دستگاه سختی گیر رزینی باشد.
– حجم رزین
– عمر دستگاه : در دستگاه هایی که چندین سال کار کرده اند، ظرفیت رزین کمی افت پیدا می کند. لذا در این موارد بهتر است که احیای سختی گیر در بازه های زمانی کوتاه تری اتفاق بیفتد.
– وجود مواد اکسید کننده در آب : مواد اکسید کننده مانند کلر در آب های شهری باعث افت ظرفیت رزین می شود. در این موارد نیز توصیه می شود که احیای سختی گیر سریعتر انجام شود.
– مخزن ذخیره آب : وجود و یا عدم وجود مخزن ذخیره آب پس از سختی گیر، بر روی سایز دستگاه و زمان احیای آن با توجه به حجم مصرف تأثیرگذار می باشد.
فرآیند احیای سختی گیر در چه زمانی شروع می شود؟
زمانبندی شروع عملیات احیای سختی گیر در هر کدام از این نوع شیرها به شرح زیر می باشد:
شیرهای کنترلی سختی گیر زمانی
شیرهای کنترلی زمانی بر اساس تعداد روزهای کاری و ساعت مشخص شده در برنامه ریزی آن، احیای سختی گیر را بصورت خودکار انجام می دهند. معمولاً در سختی گیرهایی که دارای شیر کنترلی زمانی هستند، ساعت احیا در زمانی که کمترین مصرف آب وجود دارد، به عنوان مثال ساعت 2 نیمه شب، انجام می شود.
سختی گیرهای خانگی معمولاً می بایست حداقل هر دو روز و یا نهایتاً حداکثر هر هفته یکبار احیا شوند. شرکت فروشنده دستگاه می بایست بر اساس پارامترهای تأثیرگذار روی زمان احیای سختی گیر، نسبت به تنظیم و برنامه ریزی شیر کنترلی اقدام می نماید.
در صورتیکه نیاز به مصرف آب در زمان احیای سختی گیر وجود داشته باشد، می بایست از شیرهای کنترلی که در داخل آنها مسیر بای پس تعبیه شده استفاده کرد و یا بعد از دستگاه سختی گیر یک مخزن ذخیره در نظر گرفته شده باشد که در این مدت محدود از آب مخزن برای مصرف استفاده شود.
شیرهای کنترلی سختی گیر جریانی
در سختی گیرهایی که مجهز به شیرهای کنترلی جریانی هستند، احیای
یکی از سوالاتی که عمدتاً برای کسانی که از در منزل خود استفاده می کنند، این است که سختی گیر رزینی در چه بازه های زمانی می بایست احیا شود؟
با توجه به اینکه امروزه در دستگاه های سختی گیر رزینی عمدتآً از استفاده می شود، لذا زمان احیای سختی گیر توسط شیر کنترلی آن مشخص می شود. شیر کنترلی اتوماتیک در واقع مغز دستگاه سختی گیر رزینی به شمار می رود.
اما پیش از آنکه در مورد زمان احیای سختی گیر بحث شود، بهتر است ابتدا در مورد این موضوع توضیح داده شود که احیای سختی گیر رزینی به چه معناست و چرا انجام آن ضرورت دارد.
چرا سختی گیر رزینی نیاز به احیا و بک واش دارد؟
در سختی گیر رزینی، آب با سختی بالا از یک ستون عبور کرده و فرآیند تبادل یون بین آب و رزین صورت می گیرد. در این فرآیند، یونهای کلسیم و منیزیوم آب که منشأ ایجاد سختی و رسوب کربنات کلسیم هستند، جای خود را با یونهای سدیم موجود در رزین تعویض می کنند.
بدین ترتیب، به تدریج سختی آب کاهش پیدا کرده و یونهای کلسیم و منیزیوم بر روی رزین ها قرار می گیرند. پس از مدتی، تمام حجم رزین یونهای سدیم خود را از دست داده و بجای آن یونهای کلسیم و منیزیوم در ساختار آن قرار گرفته است. در این حالت، رزین دیگر خاصیت کاهش دادن سختی آب را نداشته و زمان احیای آن فرا رسیده است.
در فرآیند احیای سختی گیر چه مراحلی طی می شود؟
فرآیند شستشو و احیای سختی گیر رزینی، در چهار مرحله به شرح زیر انجام می شود:
بک واش دستگاه سختی گیر رزینی، از مهمترین مراحل شستشوی دستگاه محسوب می شود. دلیل این امر نیز این است که بستر رزین در زمانی که دستگاه سختی گیر در وضعیت سرویس قرار داشته، مدت زیادی تحت جریان مداوم آب از بالا به پایین بوده و به این ترتیب، بستر رزین کاملاً حالت فشرده پیدا کرده است.
در حالت بک واش، جهت جریان آب معکوس شده و آب در داخل سختی گیر از پایین به بالا حرکت می کند. این کار موجب انبساط بستر رزین و شناور شدن دانه های رزین شده و ضمن آماده سازی بهتر آنها برای احیا، ذرات معلق درگیر شده در داخل بستر رزین نیز از دستگاه سختی گیر خارج می شوند.
مدت زمان بک واش دستگاه سختی گیر، بین 5 تا 15 دقیقه (معمولاً 10 دقیقه) بوده و حجم مخزن رزین می بایست به گونه ای باشد که بستر رزین بتواند به میزان 50 درصد انبساط داشته باشد.
نهایتاً زمانی بک واش به انتها میرسد که آب خروجی حاصل از بک واش، کاملاً تمیز و شفاف شده باشد.
مهمترین مرحله احیای دستگاه سختی گیر رزینی، مرحله مکش محلول آب و نمک در ستون رزین است. میزان و غلطت محلول آب و نمک و کنترل فرآیند انجام احیا در این مرحله، تأثیر زیادی بر روی عملکرد رزین در مرحله سرویس بعدی خواهد داشت.
در این مرحله با وارد شدن محلول آب و نمک، فرآیند تبادل یودن معکوس شده و یون های سدیم موجود در محلول، جایگزین یونهای کلسیم و منیزیم جذب شده در بستر رزین می شوند.
غلطت محلول آب و نمک می بایست در محدوده 8% تا 20% (معمولاً 10%) بوده و مدت زمان انجام عملیات مکش آب و نمک حدوداً بین 15 تا 60 دقیقه (معمولاً 25 دقیقه) به طول می انجامد.
میزان نمک مورد استفاده برای احیای رزین حدوداً بین 60 تا 120 گرم به ازای هر لیتر رزین می باشد.
مرحله سوم: شستشوی آهسته (Slow Rinse)
پس از انجام مکش آب و نمک و مدت زمان سپری شده، لازمست تا ستون رزین کاملاً شستشو داده شود تا محلول آب و نمک بصورت کامل از دستگاه سختی گیر خارج شود.
دبی شستشوی آهسته می بایست مشابه دبی مکش محلول آب و نمک باشد تا فرصت کافی برای گذر آب از لابلای رزین ها در ستون فراهم باشد.
مدت زمان شستشوی آهسته حدوداً بین 15 تا 20 دقیقه تنظیم می شود.
در آخرین مرحله، لازمست تا تمام املاح باقیمانده در ستون (شامل یونهای کلراید و سختی) بصورت کامل از ستون رزین خارج شوند تا امکان قرار گرفتن مجدد دستگاه سختی گیر رزینی در وضعیت سرویس مهیا شود.
شستشوی سریع دستگاه سختی گیر معمولاً بین 25 تا 30 دقیقه زمان می برد.
مراحل مختلف کاری در یک دستگاه سختی گیر رزینی را بصورت خلاصه می توانید در ویدیوی زیر مشاهده نمائید:
احیای سختی گیر رزینی در چه بازه زمانی قابل قبول است؟
فواصل زمانی احیای سختی گیر رزینی به عوامل مختلفی بستگی دارد که عبارتند از:
– میزان آهن موجود در آب
– مقدار مصرف :طبعاً میزان مصرف آب در یک خانوار با تعداد نفرات بالا، بیشتر خواهد بود. حتی در مواقعی مانند حضور مهمان و افزایش مصرف آب در چند ساعت، ممکن است لازم به احیای سریعتر دستگاه سختی گیر رزینی باشد.
– حجم رزین
– عمر دستگاه : در دستگاه هایی که چندین سال کار کرده اند، ظرفیت رزین کمی افت پیدا می کند. لذا در این موارد بهتر است که احیای سختی گیر در بازه های زمانی کوتاه تری اتفاق بیفتد.
– وجود مواد اکسید کننده در آب : مواد اکسید کننده مانند کلر در آب های شهری باعث افت ظرفیت رزین می شود. در این موارد نیز توصیه می شود که احیای سختی گیر سریعتر انجام شود.
– مخزن ذخیره آب : وجود و یا عدم وجود مخزن ذخیره آب پس از سختی گیر، بر روی سایز دستگاه و زمان احیای آن با توجه به حجم مصرف تأثیرگذار می باشد.
فرآیند احیای سختی گیر در چه زمانی شروع می شود؟
زمانبندی شروع عملیات احیای سختی گیر در هر کدام از این نوع شیرها به شرح زیر می باشد:
شیرهای کنترلی سختی گیر زمانی
شیرهای کنترلی زمانی بر اساس تعداد روزهای کاری و ساعت مشخص شده در برنامه ریزی آن، احیای سختی گیر را بصورت خودکار انجام می دهند. معمولاً در سختی گیرهایی که دارای شیر کنترلی زمانی هستند، ساعت احیا در زمانی که کمترین مصرف آب وجود دارد، به عنوان مثال ساعت 2 نیمه شب، انجام می شود.
سختی گیرهای خانگی معمولاً می بایست حداقل هر دو روز و یا نهایتاً حداکثر هر هفته یکبار احیا شوند. شرکت فروشنده دستگاه می بایست بر اساس پارامترهای تأثیرگذار روی زمان احیای سختی گیر، نسبت به تنظیم و برنامه ریزی شیر کنترلی اقدام می نماید.
در صورتیکه نیاز به مصرف آب در زمان احیای سختی گیر وجود داشته باشد، می بایست از شیرهای کنترلی که در داخل آنها مسیر بای پس تعبیه شده استفاده کرد و یا بعد از دستگاه سختی گیر یک مخزن ذخیره در نظر گرفته شده باشد که در این مدت محدود از آب مخزن برای مصرف استفاده شود.
شیرهای کنترلی سختی گیر جریانی
در سختی گیرهایی که مجهز به شیرهای کنترلی جریانی هستند، احیای رزین ها پس از عبور حجم مشخص و تعیین شده آب از دستگاه شروع می شود. به عنوان یک مثال ساده می توان این موضوع را به شارژ یک گوشی موبایل تشبیه کرد. هر چه مقدار استفاده از گوشی و برنامه های آن بیشتر باشد، زمان شارژ آن سریعتر فرا می رسد. در دستگاه های سختی گیر از این نوع نیز، هر چه مصرف آب بیشتر باشد، زمان احیا می بایست سریعتر اتفاق بیفتد.
به عنوان مثال اگر در یک مقطع زمانی تعدادی مهمان در منزل باشند، مصرف آب نسبت سایر زمانها بیشتر شده و احیای سختی گیر سریعتر اتفاق خواهد افتاد.
برنامه ریزی و مشخص کردن حجم آب عبوری پیش از احیا نیز به سادگی با توجه به حجم رزین و سختی آب قابل محاسبه بوده و توسط شرکت فروشنده سختی گیر قابل اعمال در شیر کنترلی دستگاه می باشد.
پس از عبور حجم مشخص و تعیین شده آب از دستگاه شروع می شود. به عنوان یک مثال ساده می توان این موضوع را به شارژ یک گوشی موبایل تشبیه کرد. هر چه مقدار استفاده از گوشی و برنامه های آن بیشتر باشد، زمان شارژ آن سریعتر فرا می رسد. در دستگاه های سختی گیر از این نوع نیز، هر چه مصرف آب بیشتر باشد، زمان احیا می بایست سریعتر اتفاق بیفتد.
به عنوان مثال اگر در یک مقطع زمانی تعدادی مهمان در منزل باشند، مصرف آب نسبت سایر زمانها بیشتر شده و احیای سختی گیر سریعتر اتفاق خواهد افتاد.
برنامه ریزی و مشخص کردن حجم آب عبوری پیش از احیا نیز به سادگی با توجه به حجم رزین پرولایت c100e و سختی آب قابل محاسبه بوده و توسط شرکت فروشنده سختی گیر قابل اعمال در شیر کنترلی دستگاه می باشد.
منبع: یوتیوب