دلیل سیاه شدن طلا چیست؟ آیا طلای واقعی سیاه می‌شود؟ آیا راهی برای پیشگیری از سیاه شدن یا رفع سیاهی طلا وجود دارد؟ این‌ها سؤالاتی هستند که در این مطلب به‌طور کامل به آنها پاسخ خواهیم داد.
اگر در اینترنت سرچ کرده باشید، احتمالا با پاسخ‌های متفاوتی در مورد اینکه آیا طلای واقعی هم سیاه می‌شود یا خیر پیدا کرده‌اید. اما برای اینکه پاسخ درست و کاملی بگیرید، ما در ادامه همه مسائل مربوط به سیاه شدن طلا را برایتان نوشته‌ایم. تا انتهای مطلب با گالری پرسته همراه باشید.
دلیل سیاه شدن طلا چیست؟
طلا از جمله فلزاتی است که در برابر انواع مختلف مواد شیمیایی واکنش‌های کمی از خود نشان می‌دهد. همین باعث شده تا طلا ارزش و قیمت بالایی پیدا کند. این فلز به راحتی با اکسیژن هوا ترکیب نمی‌شود و به همین خاطر برای مدت طولانی می‌تواند درخشش خود را حفظ کند، پوسیده و سیاه هم نمی‌شود. اما همه این موارد مربوط به طلای «خالص» است!
کدر و سیاه شدن طلا در نتیجه خورده شدن تدریجی سطح طلا ایجاد می‌شود و از بین رفتن و کدر شدن رنگ که روی مصنوعات و جواهرات طلا دیده می‌شود را اصطلاحا «پوستۀ سیاه» می‌نامند.
حالا چرا طلای اصل باید سیاه شود؟ دلیل اول به «عیار» زیورآلات طلا مربوط است. طلای خالص بسیار نرم است و نمی‌توان با آن جواهر و مصنوعات زینتی ساخت. به همین خاطر طلا را با فلزهای دیگری مثل مس و نقره ترکیب می‌کنند تا استحکام بیشتری پیدا کند. اگر فلز مس به کار رفته در ساخت طلا، کیفیت پایینی داشته باشد یا درصد مس بیشتر از نقره باشد، احتمال اینکه طلا سیاه شود زیاد است.
این امر در فصل‌های گرم سال بیشتر مشاهده می‌شود. چون بدن انسان عرق می‌کند و نمک موجود در آن با مس موجود در طلا واکنش نشان می‌دهد و رد سیاه یا سبز از خود بر جای می‌گذارد.
حواستان باشد که همه زیورآلات طلای ۱۸ عیار آلیاژی از طلا و دیگر فلزات هستند. یعنی وجود مس و نقره از ارزش و عیار طلای شما کم نمی‌کند. پس نگران این موضوع نباشید.
دلیل دوم سیاه شدن طلا، «آبکاری» آن است. تقریبا همه زیورآلات طلا برای اینکه درخشان و براق شوند با یک لایه طلا یا رودیوم آبکاری می‌شوند. اگر کیفیت آبکاری خوب نباشد، می‌تواند منجر به سیاه شدن طلای اصل شود. چاره این کار این است که دوباره طلای خود را آبکاری کنید تا مثل روز اول درخشان و براق شود.
آیا طلای واقعی سیاه می‌شود؟
در بالا توضیح دادیم که طلا به راحتی با اکسیژن هوا ترکیب نمی‌شود. اما این مشخصات در مورد «طلای خالص» صدق می‌کند. از آنجا که تقریبا همۀ مصنوعات طلا و جواهرات طلا، از طلای خالص درست نشده‌اند پس ممکن است جواهرات سیاه شوند.
طلای ۲۴ عیار که همان طلای خالص است، بسیار نرم است و نمی‌توان به راحتی از آن مصنوعات ساخت. به همین خاطر، طلای ۲۴ عیار را با فلزات ارزشمند دیگری همچون مس و نقره ترکیب می‌کنند تا به سختی موردنظر برسد تا بتوان از آن جواهر یا هر مصنوعی از جنس طلا ساخت.
اینکه برخی از طلاها سیاه می‌شوند به خاطر وجود همین فلزات است. به جز طلای خالص موجود در جواهرات، بقیه فلزها با اکسیژن هوا، سولفور و رطوبت وارد واکنش شیمیایی می‌شوند و این باعث می‌شود تا طلای شما بعد از مدتی سیاه و کدر شود.
یعنی در واقع سیاه شدن و کدر شدن مصنوعات طلا به خاطر این نیست که طلای آنها اصل نیست، بلکه به خاطر وجود مقدار زیادی فلزات دیگر غیر از طلا در آنهاست.
- هر چه عیار طلایی که می‌خرید بالاتر باشد، امکان سیاه شدن آن کمتر خواهد بود.
- به طور قطع می‌توان گفت طلای ۲۴ عیار به هیچ عنوان سیاه و کدر نمی‌شود.
- طلای ۲۴ عیار بیشتر در قالب شمش‌های طلا عرضه می‌شود.
- هر چه عیار طلایی که می‌خرید پایین‌تر باشد، مثلا اگر طلا ۱۴ عیار باشد، احتمال اینکه سیاه و کدر شود زیاد است.
طلاهای ارزان که عیار پایینی دارند خیلی سریع‌تر سیاه می‌شوند. هر چه فلزات متفرقه بیشتری در زیورآلات استفاده شود، عیار طلای آن کمتر خواهد بود. هر چه عیار طلایی که می‌خرید بیشتر باشد، امکان سیاه شدن آن کمتر خواهد بود. یعنی به طور قطع می‌توان گفت طلای ۲۴ عیار به هیچ عنوان سیاه و کدر نمی‌شود. در اصل، سیاه شدن و کدر شدن مصنوعات طلا به خاطر وجود مقدار زیادی فلزات دیگر غیر از طلا در آنهاست. معمولا طلا را با فلزهای دیگر همچون مس، نقره، پلاتین و نیکل آلیاژ می‌کنند.
روش‌های تمیز کردن طلایی که سیاه شده
همانطور که گفتیم فلزات دیگر در ساخت طلا استفاده شده‌اند که با اکسیژن هوا، سولفور و رطوبت واکنش شیمیایی نشان داده و در نتیجه بعد از مدتی طلا سیاه و کدر شود.
در این راستا، ۲ روش خانگی برای تمیز کردن طلایی که سیاه شده را برایتان در ادامه توضیح داده‌ایم.
تمیز کردن طلای سیاه شده با جوش‌شیرین
- دو پیمانه (۵۰۰ میلی‌لیتر) آب را درون قابلمه بجوشانید.
- داخل یک تابه پیرکس یا ظرف شیشه‌ای، یک لایه فویل آلومینیومی قرار دهید. فویل را فشار دهید تا کاملا روی سطح پیرکس ثابت شود. لبه‌های فویل را به سمت بیرون لبه‌های ظرف تا کنید. (حواستان باشد که سمت براق فویل آلومینیومی باید رو به بالا باشد.)
- ظرف شیشه‌ای حتما پیرکس باشد زیرا قرار است آن را روی حرارت قرار دهید و اگر در برابر گرما مقاوم نباشد، خواهد شکست.
- طلایی که سیاه و کدر شده را درون پیرکس روی فویل بگذارید. پودر جوش‌شیرین را روی آن بپاشید. حدود ۱ تا ۱.۵ قاشق غذاخوری جوش‌شیرین (حدود ۱۴ تا ۲۱ گرم) باید روی هر قطعه طلایی که سیاه شده بریزید.
- حدود ۲ پیمانه (۵۰۰ میلی‌لیتر) آب جوش را درون پیرکس، روی آلومینیوم بریزید و بگذارید ۵ دقیقه به حال خود باقی بماند. باید طلا درون محلول آب جوش و جوش‌شیرین غرق شود. (لازم نیست هیچ ماده دیگری اضافه کنید. ورقه آلومینیومی باعث می‌شود تا جوش‌شیرین و آب داغ با هم وارد واکنش شیمیایی شوند.)
- طلا را با چنگال یا انبر آشپزی بردارید و زیر شیر آب سرد بگیرید. می‌توانید یک کاسه را پر از آب سرد کنید و طلا را درون آن بیندازید و اجازه دهید حداقل ۴۵ ثانیه یا ۱ دقیقه در آب بماند تا مطمئن شوید که محلول جوش‌شیرین روی سطح آن باقی نمانده است.
- قطعه طلایی که با جوش‌شیرین تمیز کرده‌اید را با کمک یک دستمال بدون پرز و نرم خشک کنید. طلا را درون دستمال بگذارید و همۀ قسمت‌های آن را با انگشتان دست و دستمال خشک کنید تا مطمئن شوید هیچ ماده‌ای روی سطح آن باقی نمانده است.
- پس از خشک کردن طلا با دستمال بهتر است ۵ تا ۱۰ دقیقه هم آن را در معرض هوای آزاد بگذارید تا مطمئن شوید رطوبتی باقی نمانده است.
نکته: توجه داشته باشید این روش برای جواهراتی که سنگ‌های قیمتی روی آنها کار شده به هیچ وجه مناسب نیست. جوش‌شیرین به بافت، استحکام و درخشش سنگ‌های جواهر آسیب جدی وارد می‌کند. دلیل سیاه شدن طلا هر چه می‌خواهد باشد، شما نباید طلاهایی که سنگ و نگین دارند را با جوش‌شیرین تمیز و براق کنید.
تمیز کردن طلای سیاه شده با آمونیاک
- داخل یک کاسه شیشه‌ای یک پیمانه (۲۵۰ میلی لیتر) آب ولرم بریزید و یک قاشق چایخوری (۵ میلی لیتر) مایع ظرفشویی یا صابون ظرفشویی به آن اضافه کنید.
۲. نصف قاشق چایخوری (۲.۵ میلی لیتر) آمونیاک به محلول آب و صابون اضافه کنید و با یک اسفنج آن را هم بزنید. حواستان باشد که آمونیاک بوی بسیار تند و زننده‌ای دارد و بهتر است این کار را در یک فضای باز در خانه انجام دهید؛ مثلا در بالکن یا کنار پنجره که هوا در جریان باشد. اگر امکان باز کردن پنجره را ندارید، حداقل ماسک بزنید تا گاز آمونیاک وارد ریه‌هایتان نشود.
۳. قطعه طلایی که سیاه شده و می‌خواهید براقش کنید را درون کاسه بیندارید و اجازه دهید ۱۰ ثانیه بماند. برای اینکه طلا را در محلول آمونیاک بیندازید، توصیه می‌کنیم آن را چند سانتی‌متر بالاتر از کاسه بگیرید و سپس به آرامی درون محلول پرت کنید. مراقب باشید محلول آمونیاک به بیرون نپاشد. پس از ۱۰ ثانیه با یک انبر، طلا را بیرون بیاورید. مطمئن شوید که همه جای قطعۀ طلای موردنظر به طور کامل در محلول آمونیاک قرار داشته.
۴. با کمک مسواک، جاهایی که سیاه و کدر شده را برس بکشید. این کار را حتما در بالای کاسه انجام دهید تا محلول آمونیاک روی جاهای دیگر چکه نکند. حتما در طول این کار دستکش به دست داشته باشید. در غیر این صورت پوستتان آسیب خواهد دید.
۵. پس از مسواک زدن قطعه طلا را حدود ۳۰ تا ۴۵ ثانیه زیر آب سرد بگیرید تا همه مواد از سطح آن پاک شود. سپس آن را با کمک حوله یا دستمال نرم، خشک کنید.
۶. طلای شسته شده با آمونیاک را به کمک اسفنج و مایع ظرفشویی دوباره بشویید تا مطمئن شوید که هیچ‌گونه آمونیاکی روی سطح طلا باقی نمانده است.
نکته: توجه داشته باشید که آمونیاک می‌تواند باعث حساس شدن پوست، خارش و سوزش آن شود؛ بنابراین هنگام انجام مراحل زیر حتما دستکش به‌دست داشته باشید.
روش‌های جلوگیری از سیاه شدن طلا
دلیل سیاه شدن طلا را در بالا توضیح دادیم. حالا برای اینکه از طلای اصل شما سیاه نشود، چندین پیشنهاد داریم که خوب است رعایت کنید:
- تا حد امکان زیورآلات طلا را در معرض مستقیم مواد شیمیایی قرار ندهید. مثلا موقع حمام کردن، شستن ظرف‌ها، شستن دست و صورت با مایع دستشویی طلاهای خود را دربیاورید. یا حواستان باشد که عطر و ادکلن روی سطح طلا پاشیده نشود.
- هنگام شنا در استخر یا دریا به هیچ عنوان طلا استفاده نکنید.
- پس از استفاده طلا را درون یک دستمال نرم بدون پرز بگذارید. یا در جعبه‌های مخصوص جواهرات که بخش داخلی آنها مخمل یا ساتن است، طلای خود را نگهداری کنید.
سخن پایانی
در آخر هم دوباره یادآوری می‌کنیم که سیاه شدن طلا به معنی تقلبی بودن یا کم عیار بودن آن نیست. حتی طلای ۱۸ عیار هم ممکن است سیاه شود. فقط طلای ۲۴ عیار است که هرگز سیاه نمی‌شود. اما برای اینکه خیالتان راحت باشد که طلای موردنظرتان اصل است، بهتر است حتما طلا را از مراکز فروش معتبر خریداری کنید. این اطمینان را به شما می‌دهد که تمامی طلاهای دست‌ساز این مجموعه از طلای ۱۸ عیار با کمترین میزان ناخالصی ساخته شده‌اند.
برای اینکه با روش‌های سفارش آنلاین طلا و پرداخت هزینه آشنا شوید، می‌توانید به صفحه این وب‌سایت مراجعه کنید. اگر در مورد تعویض یا پس دادن طلای خریداری شده سوالی دارید، می‌توانید به صفحه مراجعه کنید. اگر پاسخ سوال شما در آنجا نبود، از طریق صفحه از گروه پشتیبانی گآیا تا به حال انگشتر طلایی داشته‌اید که پس از مدتی استفاده، انگشت شما را سیاه یا سبز کند؟ علت سیاه شدن پوست خود را میدانید؟ آیا فکر می‌کنید کیفیت نامناسب انگشتر باعث این مشکل شده است؟ این دلیل کاملا درستی نیست. در ادامه به بررسی علل این مشکل و چگونگی حل آن می‌پردازیم. با خرید آنلاین طلا به یک شعبه آنلاین 24 ساعته دسترسی دارید که از هر کجا و در هر زمان می‌توانید با چند کلیک ساده سفارش خود را ثبت نمایید.
علل سیاه شدن پوست توسط طلا
بعضی مواقع، طلا می‌تواند باعث سیاه و یا سبز شدن پوست شود. البته این تغییر رنگ دائمی نیست و با شستشوی پوست، از بین می‌رود.
همانطور که در پست‌های قبل اشاره کردیم، از آنجا که طلای خالص فلزی نسبتاً نرم است. بیشتر جواهرسازان برای افزایش سختی و دوام، آن را با فلزات دیگر مانند نقره، مس و نیکل ترکیب می‌کنند. بیشتر جواهراتی که شما استفاده می‌کنید از طلای ۱۸ عیار ساخته شده اند. این امر ممکن است به دلیل وجود فلزات دیگر در آنها باعث تغییر رنگ پوست شوند.
با این حال، برخی افراد با این که خالص ترین جواهرات طلا را دارند. اما پس از استفاده متوجه تغییر رنگ پوستشان می‌شوند. علت این مسئله، سایر عوامل محیطی، شیمیایی و بیولوژیکی است.
در ادامه به برخی از این دلایل اشاره می‌کنیم:
تعریق:
هنگام تعریق، اسیدهای چربی از بدن آزاد می‌شوند که می‌توانند با آلیاژ طلای مورد استفاده در جواهرات شما واکنش دهند و دچار تغییر رنگ شوند. طلا به خودی خود دچار خوردگی نمی شود. اما آلیاژهای اصلی آن، مثلا نقره یا مس ممکن است دچار این واکنش شوند و در شرایط مرطوب ترکیبات شیمیایی تیره‌ای ایجاد کنند.
نمک و کلر:
تماس زیورآلات با مواد خارجی مانند نمک یا کلر موجود در آب، بخصوص در آب استخر می‌تواند باعث از بین رفتن طلا و آلیاژهای آن شده و در نتیجه قسمتی از پوست زیر طلا سیاه شود.
مواد شوینده و آرایشی:
ذرات ساینده که اغلب در مواد شوینده و حتی آرایشی یافت می‌شوند، می‌توانند باعث تجزیه سریع‌تر فلزات بکار رفته در جواهرات شما و در نتیجه سیاه شدن پوست شوند.
فقر آهن در خون شما:
کم خونی و فقر آهن، یک عامل سیاه شدن پوست پس از استفاده از طلاست. یک باور رایج وجود دارد که می‌گوید اگر لکه‌های سیاهی روی بدن پس از استفاده از طلا ماند، ممکن است به خاطر کمبود آهن باشد. باید گفت که طی تحقیقات دانشمندان، این باور واقعیت دارد و در واقع کمبود آهن می‌تواند PH بدن شما را تغییر دهد. این مسئله باعث می‌شود خون شما از حالت عادی اسیدی‌تر شود و بدن شما با آلیاژ طلا واکنش نشان دهد.
درماتیت تماسی:
یکی دیگر از علل واکنش پوست به طلا، می‌تواند درماتیت تماسی باشد که به دلیل تماس پوست با نیکل و مس موجود در آلیاژهای طلا رخ می‌دهد. این مشکل معمولا به صورت تورم، خارش، قرمزی پوست است و بهبودی آن معمولا چند روز تا چند هفته طول می‌کشد. برای حل این مشکل با جواهرات طلا، می‌توانید از نوعی استفاده کنید که در آن نیکل و مس بکار نرفته باشد.
مواد آرایشی، یک دشمن همیشگی برای جواهرات شما
یک اتحادیه بازرگانی ملی در شهر نیویورک، گفته است که بیش از ۹۹ درصد علت سیاه شدن پوست توسط طلا، ناشی از چیزی به غیر از کیفیت طلا است. به گفته این انجمن، لوازم آرایشی شایع‌ترین علت بروز این مشکل است.
این پدیده که به عنوان «درموگرافیسم سیاه» به معنی «نوشته‌های سیاه روی پوست» شناخته می‌شود. هنگامی اتفاق می‌افتد که مواد آرایشی حاوی ترکیبات شیمیایی سخت‌تر از فلزات جواهراتی هستند که با آنها تماس پیدا می‌کنند. متداول‌ترین این ترکیبات عبارت‌اند از اکسید روی، دی اکسید تیتانیوم، اکسید فریک و کالامین.
اکسید روی یک رنگدانه اصلی سفید است که در پنکک صورت، کرم‌ها و رژ لب استفاده می‌شود. اخیراً دی اکسید تیتانیوم جایگزین آن شده است، که می‌تواند به همان اندازه بر روی جواهرات اثرگذار باشد. ذرات این مواد آرایشی وقتی روی پوست باقی بمانند، مانند کاغذ سمباده عمل می‌کنند. این امر باعث ساییدگی جواهرات زیبای شما می‌شوند. این مواد در واقع فلزات نرم موجود در جواهرات شما از جمله طلا، نقره، پلاتین و نیکل را ساییده و رسوباتی را روی پوست باقی می‌گذارند.
این رسوبات سیاه به نظر می‌رسند زیرا ذرات بسیار کوچکی هستند و نمی توانند نور را منعکس کنند. البته می‌توانید آنها را با آب و صابون از بین ببرید.
سولفور موجود در عرق، یک عامل دیگر تیره شدن پوست توسط طلا
گاهی اوقات تغییر رنگ پوست به ویژه در زیر حلقه‌ها دیده می‌شود. در بعضی افراد، سولفور موجود در عرق باعث می‌شود که هنگام تماس با فلزات موجود در جواهرات، لکه ای به رنگ سبز بر روی پوست ایجاد شود. برای حل چنین مشکلی، این افراد باید حلقه را برداشته و از پودر جاذب برای از بین بردن رطوبت روی انگشتان خود استفاده کنند. البته باید دقت داشته باشید که پودر جاذب، فاقد اکسید روی باشد.
همچنین صابون، مواد شوینده، کرم‌های دست یا لوازم آرایشی می‌توانند در زیر حلقه‌ی شما جمع شده و باعث ایجاد نوعی احساس سوزش و قرمزی پوست شوند. برای جلوگیری از این مسئله، حلقه را قبل از استفاده از صابون یا مواد شوینده از انگشت خارج کرده و آن را تمیز کنید.
تاثیر نمک بر جواهرات
برخی از حلقه‌ها، به ویژه حلقه‌های حاوی آلیاژهای مس و نقره، در صورت وجود نمک کافی در محیط، لکه ای سیاه بر روی پوست ایجاد می‌کنند. قرار گرفتن دست در معرض آجیل‌های شور یا پاپ کورن می‌تواند باعث چنین خوردگی شود و در نتیجه رنگ پوست تغییر کند. برای جلوگیری از این مسئله، وقتی دست‌ها در معرض نمک قرار می‌گیرند. بهتر است که حلقه و زیورآلات را از دست خارج کنید.
توصیه‌هایی برای جلوگیری از سیاه شدن دست توسط طلا
- توصیه می‌کنیم قبل از شنا، ورزش، فعالیت بدنی، تمیز کاری یا هرچیز دیگری که باعث خراش یا آسیب رساندن به طلا می‌شود، از جواهرات استفاده نکنید.
- بهتر است که جواهرات خود را با استفاده از محلول تمیز کننده مناسب تمیز کنید. این کار باعث می‌شود هرگونه آلودگی، عرق یا مواد شیمیایی كه می‌توانند با فلزات موجود در جواهرات طلای شما واکنش نشان دهند، از بین برود و از خرابی آن جلوگیری شود.
- سعی کنید مواد آرایشی خود را عوض کنید و ببینید آیا مشکل برطرف می‌شود یا خیر. اگر این امکان وجود ندارد هنگام استفاده از مواد آرایشی، انگشترها و جواهرات خود را از دست خارج کرده و قبل از پوشیدن جواهرات، دستان خود را بشویید تا باقی مانده مواد آرایشی از بین برود.
(علت سیاه شدن پوست توسط طلا)
- اگر در منطقه ای هستید که گرمسیر است، برای جلوگیری از تاثیر عرق بدن بر جواهرات، آنها را مرتباً از دست خارج کرده و از یک پودر جاذب مناسب که عاری از هرگونه مواد ساینده است روی انگشتان خود یا هر قسمت از پوست که با جواهرات در تماس هستند، استفاده کنید. این مواد ساینده اکسید روی، دی اکسید تیتانیوم، اکسید فریک و کالامین هستند که بالاتر به آنها اشاره شد.
- آلرژی به نقره، طلا و پلاتین نادر است. اگر به آلیاژ دیگری استفاده کنید می‌توانید مشکل را حل کنید. زیرا بیشتر واکنش‌ها مربوط به آلیاژ است و نه فلز پایه. به عنوان مثال، جواهرات حاوی آلیاژ نیکل مانند طلای سفید می‌توانند لکه‌های سیاه ایجاد کنند. اگر به نیکل آلرژی دارید، به جای استفاده از طلای سفید، از طلای زرد با خلوص بالا یا زیورآلات طلا با آلیاژهای پلاتین استفاده کنید، زیرا احتمال حساسیت به آنها کمتر است.
- بعضی افراد داخل انگشترشان از براق کننده ناخن استفاده می‌کنند. این لایه می‌تواند مانعی بین فلز حلقه و پوست شان شود و از به وجود آمدن لکه سیاه روی انگشت جلوگیری کند.
خرید اینترنتی طلا و جواهر با طلای 18 و 21 عیار در مدل‌های متنوع و خاص از سایت طلا و جواهر فروشی حقانی در گوگل مپ با طرح دلخواه شما ، جهت سفارش کلیک کنید