کنترل کننده‌های دور موتور و یا همان اینورتر کنترل دور، قادرند سرعت چرخش موتور را از صفر تا دور نامی موتور و حتی درصدی بالاتر بطور پیوسته تغییر دهند. در کاربردهای صنعتی غالباً تمایل داریم که موتورها در سرعت و گشتاور دلخواهمان کارکنند؛ بنابراین برای کنترل سرعت و گشتاور موتور از کنترل کننده های دور موتور استفاده می کنیم.
مقایسه عملکرد سافت استارتر با کنترل کننده های دور موتور
سافت استارتر:
- راه انداز نرم یاسافت استارتر در صنعت برای راه اندازی الکتروموتور بکار مورد استفاده قرار می‌گیرد و دراین حالت بیشترین جریان راه اندازی حدود ۲٫۵ برابر جریان حالت عادی موتور است. منحنی راه اندازی یک شیب مناسب و قابل انتخاب دارد.
- در سافت استارترها ازکلیدهای استاتیکی (SSR) استفاده میشود که درتوان‌های پایین از ترایاک و در توان‌های بالا از یک جفت تریستور بصورت معکوس و موازی استفاده میشود.
- در راه انداز نرم تغییر ولتاژ وجود دارد و در واقع با کنترل ولتاژ سینوسی ورودی در هردو نیم سیکل مثبت و منفی ولتاژ خروجی با همان فرکانس ورودی میشود.
- از یک سافت استارتر میشود تعداد زیادی موتور را با ایجاد یک مدار فرمان مناسب راه اندازی کرد. به عنوان مثالتعداد ۱۰ دستگاه موتور یا بیشتر را میشود با یک راه انداز نرم استارت کرد.
- در سافت استارتر امکان افزایش دور موتور بیشتر از دور نامی وجود ندارد.
کنترل کننده دور(VFD):
- راه اندازی الکتروموتور با کمترینجریان راه اندازی حدود جریان عادی موتور با یک منحنی تقریبا خطی قابل انتخاب.
- اینورتر بهترین راه انداز نرم موتور ولی با قیمتی بیش از دو برابر سافت استارتر است.
- از اینورتریا کنترل دور در صنعت معولا برای موتورهایی که کنترل سرعت لازم است استفاده میشود.
- تغییرات دور موتور در اینورتر با تغییر فرکانس ایجاد میشود؛ لذا امکان افرایش فرکانس خروجی تا چندین برابر فرکانس ورودی وجود دارد.
- معمولا دراینورترها از نیمه هادی IGBT در قدرت‌های بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد و در قدرت‌های پایین از ترانزیستورهای MOSFET همقدرت استفاده میشود.
در مجموع سافت استارتر همانطور که از نامش پیداست تنها در هنگام راه اندازی یک الکتروموتور به کار می‌رود.
ذخیره انرژی با استفاده از درایو کنترل دور
مصرف انرژی اغلب در کنترل کننده‌های دور موتور کمتر از کاربردهای سرعت ثابت است. در صورتیکه یک فن با سرعت ثابت کار کند، ممکن است که جریان هوا گاهی اوقات بیشتر از مقدار مورد نیاز باشد. جریان هوای اضافی را می توان با یک دمپر محدود نمود اما مفیدتر آن است که بتوان جریان هوا را با تنظیم سرعت موتور تنظیم نمود. برای این کار بهتر است که از اینورتر کنترل دور موتور استفاده کرد. این‌ها تنها چند مورد از مثال‌هایی بودند که فواید استفاده از اینورتر را در کاهش مصرف انرژی را نشان می‌دهند.
تنظیم سرعت بعنوان وسیله ای جهت کنترل فرایند
موارد زیر فواید کنترل فرایند با استفاده از کنترل کننده‌های دور موتور هستند:
- عملکرد هموارتر (S moother)
- کنترل افزایش شتاب
- سرعت‌های مختلف برای هر فرایند
- جبران سازی تغییرات در متغیرهای فرایند
- امکان عملکرد آرام به منظور Setup
- تنظیم سرعت تولید
- مکان یابی دقیقPositions control
- کنترل گشتاور و یا Tension
تکنولوژی الکترونیک قدرت و اینورترهای کنترل دور
تکنولوژی الکترونیک قدرت (Power Electronics) ، بهره‌وری و کیفیت پروسه‌های صنعتی مدرن را بی وقفه بهبود می‌بخشد. تخمین زده میشود که با استفاده از الکترونیک قدرت، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد امکان صرفه جوئی انرژی الکتریکی وجود دارد. در واقع با کاهش بی وقفه قیمت ها در عرصه الکترونیک قدرت، زمینه برای حضور آنها در کاربردهای صنعتی، حمل ونقل و حتی خانگی فراهم میشود.