آبسه پیوژنیک کبد (PLA) کیسه ای از چرک است که به دلیل عفونت باکتریایی در کبد ایجاد می شود. چرک مایعی متشکل از گلبول‌های سفید و سلول‌های مرده است که معمولاً زمانی تشکیل می‌شود که بدن شما با عفونت مبارزه می‌کند. در آبسه پیوژنیک کبد به جای اینکه چرک از محل عفونت تخلیه شود در یک کیسه در داخل کبد جمع می شود. آبسه معمولا با تورم و التهاب در ناحیه اطراف همراه است و می تواند باعث درد و تورم در شکم شود.آبسه پیوژنیک کبد اگر به موقع درمان نشود می تواند کشنده باشد.
آبسه کبدی چیست؟
آبسه کبدی یکی از است که به دلیل ایجاد توده چرک در کبد به وجود می‌آید. ممکن است به دلیل آسیب به کبد یا عفونت داخل شکمی و انتشار آن از طریق گردش خون پورتال این عارضه ایجاد شود. انواع مختلفی از آبسه وجود دارد که توسط باکتری، قارچ یا انگل به وجود می‌آیند. احتمال بروز چنین عارضه‌ای بسیار کم است. اما به دلیل بالا بودن خطر مرگ باید زود تشخیص داده شده و درمان شود. معمولا نشت از روده به شکم و انتقال عفونت از طریق سیاهرگ باب به کبد باعث بروز این بیماری می‌شود.
این بیماری از زمان بقراط (۴۰۰ سال قبل از میلاد) مورد بررسی قرار گرفته است. با وجود تحقیقات در سال‌های طولانی و درمان‌های تهاجمی در سال‌های اخیر احتمال مرگ‌ومیر در اثر این بیماری ۶۰ تا ۸۰٪ است. برای وقت گرفتن از بهترین دکترهای شیراز با شماره های کلینیک تماس بگیرید .
آبسه کبدی توده چرک در کبد است. این عارضه ممکن است در اثر آسیب به کبد یا انتقال عفونت داخل شکمی از طریق سیاهرگ باب به کبد ایجاد شود. این بیماری نادر بوده، اما نرخ مرگ‌ومیر آن ۶۰ تا ۸۰٪ است.
انواع آبسه کبدی
آبسه کبدی به روش‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شود. یکی از روش‌های دسته‌بندی آن محل قرارگیری توده چرک در کبد است. حدود ۵۰٪ از آبسه‌های کبدی منفرد در لوب راست قرار دارند. این بخش از کبد خون‌رسانی بیشتری داشته و بخش قابل‌توجهی است. در باقی موارد آبسه در لوب چپ یا لوب دمی کبد ایجاد می‌شود.
اما در طبقه‌بندی مهم دیگری این عارضه را بر اساس منبع آن تقسیم می‌کنند. منبع بیماری ممکن است مربوط به باکتری، قارچ یا انگل باشد. انواع آبسه به‌صورت زیر تعریف می‌شوند.
۱. آبسه پیوژنیک کبد
آبسه پیوژنیک، توده چرکی در کبد است که به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود. زمانی که بدن با عفونت مبارزه می‌کند، ممکن است گلبول‌های سفید و سلول‌های مرده به‌جای خارج‌شدن از محل عفونت داخل کبد جمع شوند. پیوژنیک به معنای تولید چرک است. عفونت‌های شکمی مانند آپاندیسیت، عفونت خون یا عفونت مجاری تخلیه صفرا می‌توانند این نوع عارضه را ایجاد کنند.
۲. آبسه آمیبی کبدی
آبسه آمیبی توده چرک در کبد است که به دلیل پاسخ به انگل روده‌ای به نام انتامبا هیستولیتیکا ایجاد می‌شود. این انگل باعث عفونت روده‌ای به نام اسهال خونی آمیبی می‌شود. ممکن است انگل از طریق جریان خون وارد کبد شود. خوردن غذا یا آب آلوده به مدفوع و همچنین تماس با فرد آلوده می‌تواند این عفونت را ایجاد کند.
۳. آبسه کبدی قارچی
این نوع آبسه بسیار نادر بوده و کمتر از ۱۰٪ موارد این بیماری به این نوع اختصاص پیدا می‌کند. ابتلا به عفونت قارچی کاندیدا و عدم درمان آنها ممکن است باعث بروز این بیماری شود.
عوارض آبسه کبد
به گزارش «بهپو» و به نقل از «هلث لاین»، عارضه اصلی آبسه کبد، سپسیس است؛ عفونت خونی شدید که باعث التهاب سیستمیک شدید می شود. سپسیس می تواند منجر به کاهش خطرناک فشار خون شود و اگر به سرعت با آنتی بیوتیک ها و مایعات داخل وریدی درمان نشود، می تواند کشنده باشد.
تخلیه آبسه و جراحی، خطر انتشار باکتری در سراسر بدن شما را دارد. این ممکن است باعث عفونت گسترده یا تشکیل آبسه در سایر اندام ها شود.
باکتری های آزاد شده و پخش شده در سراسر بدن می توانند باعث ایجاد ناراحتی های زیر شوند:
● آمبولی سپتیک: زمانی رخ می دهد که یک باکتری لخته را در یک یا چند شریان ریه تحریک کند.
● آبسه مغزی: می تواند باعث آسیب دائمی عصبی شود.
● اندوفتالمیت: عفونت در قسمت داخلی چشم که ممکن است منجر به از دست دادن بینایی شود.
علائم آبسه کبدی
آبسه کبد ممکن است علائم و نشانه‌های زیر را ایجاد کند.
- درد در قسمت پایین راست قفسه سینه
- درد قسمت راست بالای شکم
- در موارد کمتر درد در کل شکم
- ادرار تیره
- تب و لرز
- سرفه
- تعریق شبانه
- ازدست‌دادن اشتها
- حالت تهوع و استفراغ
- کاهش وزن ناخواسته
- ضعف
- زردی پوست و سفیدی چشم
- درد شانه راست
- اسهال (علامت آبسه آمیبی)
اگر دچار چنین علائمی هستید و احتمال می‌دهید که دچار آبسه کبد شده باشید، حتما در سریع‌ترین زمان به متخصص گوارش و کبد یا مراجعه کنید. برای ارتباط با بهترین پزشکان می‌توانید از طریق سایت ما اقدام کنید.
علت آبسه کبدی
آبسه کبدی ممکن است در اثر عفونت یا آسیب به کبد ایجاد شود. علل عفونی این بیماری شامل موارد زیر است.
- عفونت باکتریایی در لوله‌های تخلیه صفرا
- بیماری‌های مجاری صفراوی
- اختلالات گوارشی عفونی که از طریق ورید باب انتقال پیدا می‌کنند.
- عفونت باکتریایی شکم مانند آپاندیسیت، دیورتیکولیت یا سوراخ شدن روده
- عفونت‌های خون
- آلودگی به عفونت انتامبا هیستولیتیکا
- انگل یا قارچ (به‌ندرت)
گاهی اوقات ممکن است در حین جراحی یا روش‌های تشخیص مانند آندوسکوپی به کبد ضربه وارد شده و باعث آبسه کبدی شود. آسیب به شکم و به دنبال آن ایجاد عفونت می‌تواند این مشکل را ایجاد کند.
در گذشته آپاندیسیت دلیل اصلی ایجاد آبسه کبدی در افراد بود. اما از زمانی که تشخیص و مدیریت بهتر بیماری در دسترس قرار گرفت، این میزان به کمتر از ۱۰٪ کاهش یافته است. امروزه بیماری‌های مجاری صفراوی (سنگ صفراوی، تنگی، بدخیمی و ناهنجاری‌های مادرزادی) از علل اصلی آبسه‌های پیوژنیک کبد هستند.
عوامل خطر آبسه کبدی
برخی از عوامل ممکن است احتمال ابتلا به آبسه کبد را افزایش دهند. البته وجود این عوامل به معنای ابتلا به این بیماری نیست. اگر موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند، بهتر است با یک متخصص دراین‌رابطه مشورت داشته باشید.
- افراد بین ۴۰ تا ۶۰ سال در معرض خطر انواع عفونی آبسه هستند.
- مصرف بیش از حد الکل
- سیروز کبدی
- ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن به دلیل شرایط پزشکی مانند بیماری ایدز، مصرف کورتیکواستروئید، پیوند عضو، درمان سرطان و بیماری سرطان
- دیابت
- بیماری‌های گوارشی مانند کرون، دیورتیکولیت، کوله سیستیت
- رژیم غذایی با مواد مغذی بسیار کم
- جراحی شکم
- آندوسکوپی از لوله‌های تخلیه صفرا
- مصرف داروهای مهارکننده پمپ پروتون
- سفر به مناطقی با شیوع عفونت آمیبی
اگر آبسه کبدی درمان نشود و برای کنترل عفونت هیچ اقدام پزشکی صورت نگیرد، می‌تواند عوارض خطرناکی در پی داشته باشد. این بیماری تهدیدکننده زندگی بوده و می‌تواند باعث مرگ بیمار شود.
اگر آبسه پاره شود، احتمال بروز عوارض زیر وجود دارد.
- سندروم زجر تنفسی حاد (دیسترس تنفسی حاد)
- آمپیم (تجمع چرک در قفسه سینه)
- انسفالوپاتی (کاهش عملکرد مغز به دلیل عفونت)
- اندوکاردیت (التهاب پوشش داخلی و دریچه‌های قلب)
- نارسایی کلیه
- نارسایی کبد
- پریتونیت (التهاب بافت پوشش‌دهنده شکم)
- تجمع مایع اطراف ریه‌ها
- سپسیس (نوعی عفونت خونی که منجر به مرگ می‌شود.)
- گسترش عفونت در کل بدن
آبسه کبد می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد. اگر این عارضه درمان نشود، احتمال پارگی آبسه وجود دارد. پاره شدن آن ممکن است باعث سندروم زجر تنفسی حاد، کاهش عملکرد مغز، تجمع چرک در قفسه سینه، نارسایی کبد، نارسایی کلیه یا گسترش عفونت در کل بدن شود.
تشخیص آبسه کبدی
در اولین مرحله برای تشخیص بیماری پزشک علائم شما را بررسی کرده و در مورد سوابق پزشکی خودتان و خانواده سوالاتی می‌پرسد. همچنین برای بررسی عوامل خطر آبسه سوالاتی در مورد سفرهای اخیر شما، بیماری‌های زمینه‌ای و انجام جراحی یا تست‌های تشخیصی مطرح می‌کند.
پس از آن برای بررسی سلامت کبد باید آزمایش خون تجویز شود. در آزمایش خون فاکتورهای زیر لحاظ می‌شود.
- شمارش کامل سلول‌های خونی: برای بررسی سلامت کلی بدن و احتمال وجود عفونت
- آزمایش عملکرد کبد: میزان آنزیم‌های کبدی در بررسی می‌شود. اگر آنزیم‌ها در سطح طبیعی نباشند، نشانه بیماری در کبد است.
- کشت خون: برای بررسی وجود عفونت‌های باکتریایی در خون و تشخیص نوع آنها این آزمایش انجام می‌شود.
اگر پزشک احتمال دهد که شما دچار عفونت آمیبی هستید، باید آزمایش‌های زیر را تجویز کند.
- تجزیه‌وتحلیل نمونه مدفوع
- تجزیه‌وتحلیل سرم خون برای بررسی وجود آنتی‌بادی‌های مربوط به عفونت آمیبی
برای تشخیص آبسه کبدی بهترین راه تشخیص انجام آزمایش‌های تصویربرداری است. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر می‌شود.
- سونوگرافی شکم: برخی از آبسه‌ها با قطر بیشتر از ۲ سانتی‌متر با این روش مشخص می‌شوند.
- اشعه ایکس قفسه سینه: با استفاده از این تست می‌توان گاز موجود در حفره آبسه و بالارفتن دیافراگم را تشخیص داد.
- سی‌تی‌اسکن با کنتراست: با استفاده از سی‌تی‌اسکن می‌توان ضایعات را در کبد تشخیص داد.
در صورت مشکوک بودن به بیماری آبسه کبدی برای انجام آزمایش‌های تشخیصی باید به یا متخصص داخلی مراجعه کنید. پزشک پس از بررسی علائم آزمایش‌های لازم را تجویز می‌کند. برای ارتباط با بهترین پزشکان می‌توانید از طریق سایت ما اقدام کنید.
درمان آبسه کبدی
برای درمان این بیماری ابتدا باید آنتی‌بیوتیک تجویز شود. دوره درمان با این داروها باید تکمیل شوند تا تاثیر خود را ایجاد کنند. پزشک باتوجه‌به ارگانیسم عفونت و شدت آن بهترین داروی آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کند. این داروها می‌توانند شامل موارد زیر باشند.
- آمینوگلیکوزیدها مانند آمیکاسین یا جنتامایسین
- سوفالوسپورین‌ها
- مترونیدازول
گاهی ممکن است پزشک برای تخلیه آبسه روش جراحی را توصیه کند. برای انجام جراحی، جراح احتمالا یک سوزن یا لوله نازک را وارد شکم و کبد می‌کند.