سبقت هوش مصنوعی از سیستم‌های رگولاتوری سلامت/ لزوم کسب کد اخلاق برای محصولات سلامت‌محور
در گفت‌وگو با آنا مطرح شد؛
مسئول هماهنگی امور رونق تولید و تسهیل کسب و کار سازمان غذا و دارو با مهدوی با بیان اینکه تکنولوژی هوش مصنوعی از قانون‌گذاری برای خود سبقت گرفته است بر لزوم اخذ کدهای اخلاق برای محصولات سلامت محور تأکید کرد.
سید آصف مهدوی، در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، در رابطه با آخرین تحولات نوآوری در حوزه تجهیزات پزشکی گفت: سرعت گسترش هوش مصنوعی در حوزه پزشکی به دلیل ارتباط آن با سلامت و جان انسان‌ها و در نتیجه نگاه احتیاط آمیز به آن، کمتر از دیگر حوزه‌ها بوده است.
وی ادامه داد: هوش مصنوعی در حوزه تجهیزات پزشکی کار خود را آغاز کرده است؛ اگر به آرشیو سال‌های اخیر سازمان جهانی بهداشت یا سازمان غذا و دارو آمریکا مراجعه کنیم، درخواهیم یافت که یا دستورالعملی وجود نداشته یا به صورت بسیار محدودی بوده است؛ اما با توجه به رشد سریع تکنولوژی هوش مصنوعی اخیرا این سازمان‌ها به سرعت در حال تدوین دستورالعمل‌ها و راهنماهای بالینی آن در حوزه تجهیزات پزشکی هستند.
سبقت از قانون‌گذاری
مهدوی با بیان اینکه تکنولوژی هوش مصنوعی از قانون‌گذاری برای خود سبقت گرفته است، گفت: علاوه بر قانون و دستورالعمل، اخلاق استفاده از این تکنولوژی‌ها نیز هنوز بسیار عقب‌‍‌تر از خود تکنولوژی است. در موضوعات پزشکی هم قانون و هم اخلاق بسیار حائز اهمیت هستند. به عنوان مثال اگر داروخانه‌های اینترنتی را بدون هیچ دستورالعمل نظارتی گسترش داده و عرضه دارو را بدون ضابطه و فراهم شدن زیرساخت آن گسترش داده باشیم قطعا با بازار مکاره و داروخانه‌های غیر مجاز زیرپله‌ای به صورت مجازی روبه‌رو خواهیم شد و این موضوع خطر بسیار بزرگی را برای مردم به وجود می‌آورد. به همین دلیل باید قبل از عرضه کردن هر تکنولوژی به ویژه هوش مصنوعی در حوزه سلامت، دستورالعمل‌های نظارتی و کدهای اخلاقی آن تدوین شود.
لزوم اخذ کد اخلاق برای محصولات سلامت محور
او با تأکید بر اینکه هیچ تکنولوژی و محصول سلامت محوری نمی‌تواند بدون داشتن کد اخلاق وارد بازار شود، گفت: این اصل در همه جای جهان وجود دارد. تجهیزات پزشکی به دلیل اینکه یک جنبه صنعتی نیز دارد تدوین این کدهای اخلاق سریع‌تر پیشرفته است.
صدور ربات جراح ابن سینا
مشاور رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به طراحی و تولید ربات جراح سینا، گفت: این ربات در ایران تولید شد و به کشور اندونزی نیز صادر شده است. این جای بسیار خوشحال دارد که همگام با کشورهای پیشرفته ما نیز در این حوزه فعال هستیم. با این حال به جز ربات جراح سینا که کدهای اخلاق تدوین و صادر شده و از اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی مجوز لازم را دارد، برای کدهای اخلاقی سایر کاربردهای هوش مصنوعی در تجهیزات پزشکی هنوز در مرحله مطالعاتی آن هستیم.
او با بیان اینکه هوش مصنوعی در حوزه‌هایی مانند پیشگیری از بروز سرطان یا سکته‌های قلبی اتفاقات بسیار مثبتی را را در آینده رقم خواهد زد، گفت: برای اینکه از این روند عقب نمانیم نیاز است که به سرعت دستورالعمل‌های رگولاتوری و کدهای اخلاقی آن را تدوین کنیم. چندی قبل این اتفاق در اداره تجهیزات و ملزومات پزشکی آغاز شد، با توجه به مشکلاتی این اتفاق کمی با تأخیر مواجه شده است.
مهدوی تأکید کرد: برای سرعت بخشیدن به این موضوع نیاز است که از دانشگاه‌ها آغاز کنیم و رشته‌ای به نام اخلاق فناوری در دانشگاه‌ها تأسیس شود. با توجه به اینکه ما در حوزه سلامت با انسان سروکار داریم دو موضوع را باید در اولویت قرار دهیم. نخست جان بیمار و دوم امنیت داده‌های مرتبط با بیمار و حفظ محرمانگی بیمار است. ما در وزارت بهداشت بر روی این موضوع کار می‌کنیم.
وی بیان کرد: اگر اخلاق و نظارت وجود داشته باشد، وقتی ربات یا یک سیستم هوشمند طراحی می‌شود در صورت بروز هر مشکلی پس از کاربری آن کد نویس و طراح باید پاسخگو باشد و پاسخگو بودن در حوزه سلامت از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.