دلخوری ها و دفاعیه محمد خزاعی از ۳ سال مدیریت سینما

به گزارش رویداد برتر، کمتر از یک هفته از تودیع رسمی سیدعباس صالحی می گذرد و اگرچه بازار گمانه زنی برای تغییر معاون های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی داغ است، تاکنون هیچ انتصابی رخ نداده است. یکی از مهم ترین معاونت های وزارت تحت اختیار صالحی سازمان سینمایی است که رییس آن، محمد خزاعی مسئولیت دبیری جشنواره چهل و سوم فیلم فجر را نیز برعهده دارد و پیش بینی می شود که حتی در صورت جابجایی در ریاست سازمان سینمایی او به کار خود در جشنواره فجر ادامه دهد.

خزاعی شامگاه گذشته، جمعه ۲۳ شهریورماه در گفت وگویی با بهروز افخمی – فیلمساز و مجری برنامه هفت – علاوه بر پاسخ به این سوال درباره عملکرد خود در سینما و برخی اتفاق های حاشیه ای صحبت کرد؛ اتفاق هایی که او بابت برخی واکنش ها دلخور است و تاکید کرد حاشیه سازانی را که برخوردی شخصی با او و خانواده اش داشتند نمی بخشد.

خزاعی دبیر جشنواره فجر باقی می ماند؟

محمد خزاعی درباره احتمال ماندن خود در سازمان سینمایی گفت: گاهی فکر می کنم که ما مانند میوه های رسیده ی درخت هستیم که اگر به موقع چیده نشویم زیر دست و پا له می شویم. معتقدم آقای وزیر خودشان باید درباره معاونانشان تصمیم بگیرند. خودم دلم برای عرصه فیلمسازی و تهیه کنندگی تنگ شده است و به عقیده من هرکسی هر کجا هر وظیفه ای دارد باید به خوبی آن را انجام دهد. من کارمند وزارت ارشاد هستم و طبیعتا در گوشه ای از وزارت ارشاد مشغول خدمت خواهم ماند.

التبه من نیامده بودم که دبیر جشنواره فجر باشم اما در سال پایانی با آقای اسماعیلی (وزیر ارشاد پیشین) به این نتیجه رسیدیم که دبیر دوره آخر جشنواره فجر در دولت سیزدهم من باشم. طبیعتا اگر رییس سازمان سینمایی نباشم باید دبیری جشنواره فجر را هم به رییس بعدی واگذار کنم تا آن ها نیز برنامه ریزی خودشان را داشته باشند.

خزاعی چطور رییس سازمان سینمایی شد و دغدغه هایش در شروع کار چه بود؟

او افزود: سه سال پیش از دفتر آقای اسماعیلی با من تماس گرفتند. ایشان گفتند که از ابتدا شما برای این پست مدنظر من بودید. من گفتم که باید کمی فکر کنم. گفتم که من ۲۵ سال در سینما هستم و کاملا می دانم که چه اتفاقی برای مدیران سینمایی رخ می دهد. معمولا در ابتدا با تیترهای خوب شروع می کنیم و در انتها بسیار تیترهای تندی می زنند. استخاره گرفتم و استخاره بسیار خوب آمد. از آقای اسماعیلی تشکر می کنم زیرا بسیار از ما حمایت کردند.

در ابتدا غیر از بحث کرونا فکر می کردم مشکل دیگری نداشته باشیم و درباره دغدغه های دیگر فکر می کردم اما فکر نمی کردم که با مشکلات عدیده ای مواجه شویم. روز ششم و هفتم مدیریت من این تیتر که ۵۰ فیلم توقیف است، فضا را به هم ریخت. در ابتدا مشکل فیلم «گشت ارشاد» را حل کردیم و بعد فیلم «چپ راست». بیکاری سینماگران و سینماهای تعطیل مشکلات بعدی ما بودند. به جشنواره بین المللی فیلم فجر رسیدیم و تقریبا هنوز با کرونا درگیر بودیم. با مسئولیت وزارت ارشاد ما توانستیم ظرفیت بیشتری ایجاد کنیم. پس از آن با مشکل خانم نوشین معراجی مواجه شدیم (بابت صحبت درباره ازدواج سفید در نشست خبری جشنواره فجر) و جریان عجیبی ایجاد شد. پس از آن با اکران نوروزی فیلم آقای مهرجویی برخورد کردیم. من احساس کردم که این فیلم در اکران نوروزی دیده نمی شود و می خواستیم که این فیلم پس از نوروز بهتر دیده شود. من خودم با آقای مهرجویی تماس گرفتم و گفتم که نگران چیزی نباشید.  

در این زمینه بخوانید: 

واکنشی به حواشی فیلم مهرجویی: سینما محکمه نیست!

از بیانیه ها و التهابات تا آرامش در آنلاین ۱۴۰۲

فهمیدیم که فیلم آقای سعید روستایی در جشنواره کن پذیرفته شده است. فیلم را تماشا کردیم و اصلاحات را گفتیم و ایشان با اصلاح فیلم در جشنواره شرکت کردند. همزمان با آن ما جریان «تفنگت را زمین بگذار» را داشتیم. عده ای از فیلمسازان به این بیانیه به چشم یک بیانیه صنفی نگاه کرده بودند و ما بسیار تلاش کردیم تا مشکل فیلمسازان را حل کنیم. مساله بعدی جریان سال ۱۴۰۱ بود و یک مقداری افراد حوزه فرهنگ و هنر در این جریان نقش کلیدی داشتند. عده ای جشنواره های فجر را در آن زمان تحریم کردند. من بزرگترین دیکتاتوری رسانه را در آن زمان تجربه کردم و اگر یک هنرمند از جشنواره فجر حمایت می کرد آن فرد را ترور شخصیتی می کردند.

خزاعی بیان کرد: ما در ایام جشنواره فیلم فجر چهار ستاد داشتیم. جشنواره فیلم کوتاه تهران نیز پس از این التهابات برگزار شد و بسیار سخت بود. ما تا آنلاین ماه سال ۱۴۰۲ درگیر جریان های امنیتی هنرمندان و مشکلات مختلف سینما بودیم. آنلاین ۱۴۰۲ تازه توانستیم با یک آرامشی افق و چشم اندازهای خودمان را بررسی کنیم که متاسفانه با شهادت آقای رئیسی مواجه شدیم.

خزاعی درباره اکران «قلاده های طلا» در جشنواره فیلم فجر گفت: روزی آقای طالبی با من تماس گرفتند و گفتند که آقای شمقدری اصرار دارند شما دبیر جشنواره فجر شوید. ما جلسه ای داشتیم و همانجا اعلام کردم که فیلم «قلاده های طلا» در آن زمان در جشنواره فیلم فجر شرکت نکند و در بخش غیررقابتی باشد. شبی که قرار بود فیلم اکران شود با من تماس گرفتند و گفتند که اکران این فیلم را متوقف کنیم. اما ما فیلم را اکران کردیم به این دلیل که نگویند دبیر جشنواره برای فیلم خودش فضاسازی کرد. ما با چراغ های روشن فیلم را اکران کردیم به این دلیل که نگران مسائل امنیتی و شلوغی سالن بودیم. پس از اکران این فیلم سکوتی سالن را فرا گرفت و ما حتی با بازخوردهای خوبی در پایان اکران مواجه بودیم.

بیشتر بخوانید:

ناگفته های خزاعی از حواشی «قلاده های طلا» در فجر و پیچیدگی های مدیریت بر سینما

ادغام جشنواره ملی و جهانی فجر موفق بود؟

خزاعی درباره ادغام دوباره بخش بین المللی فجر در جشنواره ملی گفت: ابتدا من از آقای میرکریمی تشکر می کنم. ما پیش از این جشنواره بین المللی فیلم فجر داشتیم که آثار ایرانی و خارجی کنار هم قرار می گرفتند و این جشنواره در دهه فجر در ایران برگزار می شد. جداسازی این دو جشنواره به بهانه اینکه یک جشنواره معتبر در حوزه بین المللی برگزار کنیم پس از چند سال موفقیت آمیز نبود؛ زیرا تماشای آثار خارجی در اولویت مردم ما نبود. وقتی شما کارنامه دو جشنواره را بررسی کنید، می بینید که به اهداف خودشان نرسیدند به این دلیل که مخصوصا در جشنواره بین المللی به هرحال ما در فیلم هایمان ممیزی داریم و این مساله تاثیرگذار بود. این تصمیم را من به صورت شخصی نگرفتم و با گروه های مختلفی این موضوع را بررسی کردیم و درنتیجه به این نتیجه رسیدیم که جشنواره فیلم فجر با همان روند گذشته برگزار شود.

«می تو»، بیانیه «متروپل»، سینماگران ممنوع الکار و دعای تحویل سال

رییس سازمان سینمایی درباره جریان «می تو» گفت: پس از جشنواره فیلم فجر جنبش «می تو» آغاز و تهمت هایی زده شد؛ تهمت هایی که برخی از آن ها اصلا اثبات نشد ولی آبروی سینمای ما را بردند. اتفاقات این دو سال و نیم در مدیریت فرهنگی کشور در ۴۰ سال اخیر بسیار کم سابقه بود.

وی درباره بیانیه هنرمندان مربوط به متروپل افزود: بیانیه ای برای حمایت از اتفاق ساختمان متروپل صادر شد (در فروریختن ساختمان، خرداد ۱۴۰۱، ۴۳ نفر کشته شدند) و برخی از فیلمسازان متوجه عبارت «تفنگت را زمین بگذار» نبودند. برخی افراد در رسانه در این چند سال صبح که بیدار می شدند به فکر این بودند که چگونه دولت را تخریب کنند. همه دولت ها نقاط قوت و ضعفی دارند و این بستگی به این دارد که ما با چه عینکی به موضوع نگاه کنیم. آقای رئیسی به کارگران گفتند که «شما ناهار خوردید؟» برای همین جمله جریان ایجاد می کردند درحالی که سرشار از صداقت بود. برای خود من که در اختتامیه جشنواره فیلم فجر دعای تحویل سال را اشتباه خواندم، حاشیه درست کردند و کاملا مساله را سیاسی کردند. همه این افراد باید در قیامت پاسخگو باشند و هیچکدام را نمی بخشم.

بیشتر بخوانید:

خزاعی: هر آدمی اشتباه می کند + فیلم

خزاعی بیان کرد: ما ۳۰۰ نفر ممنوع الکار در سینما نداریم و این خبر را اشتباه اعلام کردند. ممنوع الکاری های دولت در حوزه سینما ۳۰ نفر هم نمی شوند. از آقای سعید حجاریان می خواهم که سفیدشویی نکنند. نگذارید بگویم که خود آقای حجاریان در آن دوره چه کردند با هنرمندانی مانند بهرام بیضایی. از شما خواهش می کنم مطالعاتتان را بیشتر کنید. زمانی که وارد سینما شدم حدود ۴۰۰ و خرده نفر ممنوع الکار بودند. ممنوع الکاری هیچ ارتباطی با وزارت ارشاد در هیچ دوره ای از دولت ندارد و باید یک جای قضایی حکمی صادر کند تا براساس آن یک هنرمند ممنوع الکار شود و این یک تصمیم شخصی نیست. ما سعی کردیم تا جایی که می توانیم اجازه ندهیم دستگاه های امنیتی وارد فضای سینما شوند و ما خودمان با هنرمندان وارد گفتگو شویم. ما خودمان با نزدیک به ۲ هزار نفر از هنرمندان وارد گفتگو شدیم تا مشکلشان حل شود اما برخی هنرمندان پرونده شان کاملا امنیتی شده بود و از عهده ما خارج بود. در آن شرایط هم خود آقای اسماعیلی بارها جلسات متعددی برگزار کردند تا مشکلات هنرمندان مرتفع شود و با دستگاه های مختلف رایزنی می کردند. یک عده ای از این ۳۰ نفر ممنوع الکار مربوط به هنرمندانی است که کشف حجاب کردند. برخی از این هنرمندان در خارج از کشور هستند و دائما علیه جمهوری اسلامی ایران فعالیت می کنند. به طور مثال در کشور ما  حجاب یک قانونی دارد و ما نمی توانیم وعده الکی بدهیم تا شخصیت خوبی از خودمان بسازیم. ما بارها اعلام کردیم اگر برخی هنرمندان خانم حجاب را رعایت کنند کاملا فضای کار برایشان فراهم است اما عده ای قبول نمی کنند. ما هم نمی توانیم فیلم بدون حجاب روی پرده سینما ببریم. آقای امیر جدیدی ممنوع الکار نیستند و همین الان برای کار جدیدشان قرارداد بستند.

وی افزود: معمولا دولت های انقلابی و اصول گرا شجاع تر هستند زیرا تکلیفشان با خودشان مشخص است زیرا یک اعتقاد و باوری دارند و براساس همان تا پایان کار پیش می روند. من همین الان هم باورم این است که تا من پای کار باشم، اجازه نمی دهم فیلم بی حجابی روی پرده سینما برود مگر اینکه قوانین کشور عوض شود که در آن صورت من دیگر رییس سازمان سینمایی نیستم.

من پیش تر در مصاحبه ای اعلام کردم که سینمای ایران دست حدود ۳۰ نفر است که خودشان را کدخدای سینما می دانند. همانجا اعلام کردم که این شرایط را عوض می کنم زیرا همه هنرمندان باید شرایط و امتیازات یکسانی داشته باشند. من ثابت می کنم که اکنون این عدالت فرهنگی را ایجاد کرده ام و هیچکس در شوراهای مختلف ذی نفع نیست. اینگونه نیست که اکران های نوروز در اختیار یک شرکت پخش باشد. من اکنون به جرات به شما می گویم که در سینمای ایران هیچ رانتی وجود ندارد.

رییس سازمان سینمایی درباره سیطره فیلم های کمدی در سینمای ایران گفت: وقتی شرایط سینما ایده آل می شود ما فراموش می کنیم که در چه شرایطی بودیم. ما تا به امروز به ۲۵۵ فیلم پروانه ساخت دادیم. در این میان مجموعه فیلم های کمدی ما ۲۶ فیلم بود که پروانه ساخت گرفت یعنی ۱۰ درصد. برای فیلم اجتماعی ۵۰ پروانه ساخت صادر شد. برای فیلم های خانوادگی ۴۵ فیلم پروانه ساخت گرفتند و ژانرهای تاریخی، ورزشی و… هم داشتیم. ما از همان ابتدا توجه به مساله تنوع ژانر را در دستور کار داشتیم. اینکه ما سایر ژانرها را نمی بینیم به این دلیل است که فیلم های کمدی در فروش بهتر عمل می کنند. ما دوره ای هم داشتیم که فیلم کمدی ساخته می شد اما مردم استقبال نمی کردند. ما با یک پدیده اجتماعی به نام کرونا مواجه بودیم که مردم را با مشکلات روحی و روانی مواجه کرد. یک مدیر آگاه حتما این خلاء را با فیلم های کمدی پر می کند تا حال مردم خوب شود. مساله دیگر اینکه در این چندسال آیا کسی درخواست کرده است که ما به او پروانه ساخت نداده باشیم؟ درواقع کسی از بزرگان سینمای ایران و فیلمسازان اجتماعی ما نیامد که درخواست پروانه ساخت بدهد. این کم کاری فیلمسازان است و من از هنرمندان درخواست می کنم که بیایند و فیلم خوب بسازند. اگر وضعیت سینما اکنون اینگونه شده است به ریل گذاری ها در یک زمان (دیگر) برمی گردد. زمانی دوستان قهرمان را از سینمای ما گرفتند و به مضامین سیاه و فیلم های جشنواره ای روی آوردند. این دوستان اکنون باید پاسخگو باشند. زمانی من تهیه کنندگان را صدا می کردم و به آن ها تضمین می دادم که اگر کف قیمت را نفروشند خسارت آن ها را پرداخت می کنم. من اینگونه سینما را سرپا نگه داشتم. سرمایه گذارها از سینما فرار کردند زیرا سینما راکد شده بود و خیلی از فیلمسازان ما به سمت پلتفرم ها رفتند.

وی اضافه کرد: فیلم «شوالیه سیاه» پروانه ساخت نداشت. ۴۰ فیلمی که از دوره قبل مانده بود توقیفی نبودند بلکه نیاز به اصلاحات داشتند.

او ادامه داد: در حوزه مسکن ما سعی کردیم که برای هنرمندانی که مسکن ندارند یک منزل تهیه کنیم تا اینکه به شهادت آقای رئیسی برخورد کردیم. من در افطاری هم اعلام کردم که مشکل بیمه بازنشستگی سینماگران را حل کرده ایم. شما همه وظایف را از دولت نخواهید بلکه صنوف هم یک نقشی دارند. باید این مساله را درک کنیم که مخاطب، دولت و صنوف هرکدام یک حق و حقوقی دارند. برخی افراد در سینما یک حب و بغضی نسبت به دولت دارند و آماده یک جرقه برای براندازی نظام هستند. صنوف باید در زمینه بیمه بیکاری هنرمندان وظایفی را برعهده بگیرند و مدام از دولت توقع نداشته باشند.

ماجرای بنیاد ملی پویانمایی و سند ملی سینما

افخمی درباره اینکه بنیاد ملی پویانمایی قرار بوده زیرنظر کدام نهاد مدیریت شود، پاسخ داد: پیشنهاد تأسیس بنیاد ملی پویانمایی در سازمان سینمایی مطرح شد و در شورای هنر تاسیس شد. در آنجا اعلام کردند که می خواهند این شورا زیرنظر وزیر ارشاد مدیریت شود، اما درخواست ما این بود که تحت نظر سازمان سینمایی باشد. متاسفانه طی اقدامی بنیاد ملی پویانمایی مستقل شد. بعدها این اختلاف وجود داشت که مدیر بنیاد ملی پویانمایی قبول نمی کرد که تحت نظر سازمان سینمایی اداره شود. همانطور که من مخالف جدایی پلتفرم ها از سازمان سینمایی بودم. قرار بود طبق پیگیری های وزیر ارشاد در دولت قبل بنیاد ملی پویانمایی زیرمجموعه سازمان سینمایی باشد که متأسفانه به تغییر دولت برخوردیم. با اکران فیلم خارجی در دولت سیزدهم موافقت شد اما متأسفانه فیلمی درخواست اکران نداد که کپی رایت داشته باشد. سند ملی سینما در دولت سیزدهم تصویب شد که بحث هایی دارد و قرار است که مشکلاتش مرتفع شوند.

او افزود: در برنامه توسعه چهار سال دوم حداقل دو هزار سالن سینما باید افتتاح می کردیم. بدین صورت که رئیس جمهور در هر سفر استانی خود به استان های فاقد سالن سینما بودجه ای را برای این کار اختصاص می دادند.

وقتی ما می گفتیم که زیرساخت ما مشکل دارد یعنی اینکه محصولات فرهنگی ما اصلا به برخی شهرستان ها نمی رفتند. روز اول که به سازمان سینمایی آمدم مشکلات را بررسی کردیم و در شهرستان ها شورای عالی سینماها را احیا کردیم. ازجمله کارهای ما در ۴ سال اول این بود که از فضای فیبر نوری برای انتقال فیلم ها استفاده کنیم و هارد حذف شد. من باید از آقای انتظامی برای ایجاد سامانه سمفا تشکر کنم. آقای زین العابدین در بنیاد سینمایی فارابی روی ساخت اولین فیلم با هوش مصنوعی کار می کردند. در چهار سال دوم ما باید دو هزار سالن افتتاح می کردیم. آوردن حداقل ۸۰ میلیون مخاطب به سینماها هدف ما بود که این مهم از طریق سینماکارت اتفاق می افتاد. یک مساله دیگر این بود که درصدی از ورود کالاهای خارجی به ایران را به بازنشستگان اختصاص دهند تا مشکل معیشت هنرمندان حل شود. شعار ما این بود که سینمای ایران فقط مخصوص ایران نیست. ما قوانین را تسهیل کردیم و به عنوان مثال اکنون تهیه کننده استانی داریم. در جشنواره فیلم فجر پارسال چهار کارگردان استانی داشتیم. برای اولین بار مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و بنیاد فارابی امور مربوط به استان ها دارند و در مرکز گسترش ۴۰ درصد بودجه را به استان ها اختصاص دادند. ما آموزش آنلاین رایگان در استان ها داشتیم. تا جایی که توانستیم و امکانات داشتیم تلاش کردیم. اگر آقای اسماعیلی توجه ویژه ای به سینما نداشتند و ما از جاهای دیگر بودجه تأمین نمی کردیم، نمی توانستیم این برنامه ها را اجرایی کنیم. مسلما اگر معیشت و اقتصاد سینما بهتر نمی شد ما نمی توانستیم به مسائل دیگری توجه کنیم.

خزاعی در پایان با تشکر از دوستانش در کل سازمان سینمایی، از مردم هم قدردانی کرد و گفت: اگر مردم نمی آمدند و از فیلم ها استقبال نمی کردند این سینما کاملا ورشکسته می شد.

انتهای پیام