برخی کار خیر را با نمایش اشتباه گرفته اند/ جوانان در حوزه انجام کارهای خیریه راهنما ندارند

به گزارش خبرگزاری رویداد برتر مدیرعامل مؤسس خیریۀ «کودکان فرشته اند» که یکی از خیریه های ایران در زمینۀ جذب داوطلب و نیز ارائۀ خدمات مؤثر در سیستان و بلوچستان محسوب می شود در گفتگو با خبرنگار رویداد برتر به تبیین و تحلیل خود از وضعیت امور خیر در کشور پرداخت.

رویداد برتر: در ابتدا یک معرفی مختصری از موسسه داشته باشید و بگویید در حال حاضر مشغول چه کاری هستید؟
 
موسوی: مجموعه ما یکسری برنامه های دائمی دارد که هر سال انجام می شود. ما از سال ۱۳۸۸ فعالیت می کنیم و شرایط مان طوری پیش رفته که خیریه تقویم خود را پیدا کرده است. در پاییز هماهنگی های مربوط به اردوی جهادی دی و بهمن را انجام می دهیم که حدود ۱۲۰ نفر را به یکی از مناطق محروم بلوچستان می بریم و پروژه های مختلفی را انجام خواهیم داد.

کار اردوی جهادی مان نیز یک مقدار متفاوت است؛ مثلاً مسابقه دو و فوتبال یا جشنواره بادبادک داریم و بیش از اینکه بخواهیم در آن منطقه محروم کار ساخت وساز انجام بدهیم بیشتر قصد داریم کار پرورشی انجام دهیم. الان درگیر هماهنگی های این اردو هستیم و از طرفی در تهران هم مناسبت یلدا را در پیش داریم که جشن یلدا یکی از بزرگ ترین برنامه های خیریه ماست که در این شب حدود ۲۰ مرکز در یک شب همزمان جشن برگزار می کنند. همچنین در حال ساخت مدرسه و خانه بهداشت در مناطق محروم هم هستیم. 
 
رویداد برتر: تحلیل کلی شما از وضعیت فعالیت های خیریه در کشور چیست؟ 
 
موسوی: در موضوع خیریه ها چند دغدغه اساسی و پایه ای وجود دارد. من ۳۴ سال سن دارم و اگر بخواهم از ۱۸ سالگیِ نصیر موسوی بگویم اینطور است که وقتی می خواهد وارد حوزه اجتماعی شود و بخواهد یک کاری را آغاز کند یا مجموعه ای را راه بیندازد هیچ گونه راهنما و مسیردهنده ای برایش وجود ندارد.

الان کلی از جوانان طیف سنی ۱۸ تا ۲۲ سال در دانشگاه ها هستند که ممکن است بخواهند فعالیت خیریه انجام بدهند اما آنها معنای اساسنامه را نمی دانند و آگاه نیستند که اگر قرار است وارد حوزه اجتماعی شوند چه مسیری را باید طی کنند.

چند وقت قبل داشتیم فکر می کردیم که ای کاش چیزی شبیه کارخانه نوآوری هایی که تأسیس می شود یک روزی در یک جایی هم برای فعالیت های خیریه و اجتماعی تأسیس شود؛ یعنی یک کارخانه نوآوری باشد که بچه های جوان تر که دارند کار را آغاز می کنند و می خواهند وارد حوزه اجتماعی شوند یکسری راهنما کنارشان قرار بگیرد که مسیر را به آنها آموزش بدهد.

در حال حاضر یکسری شبکه ها را داریم که خیریه ها را ساماندهی می کنند و عملکرد آنها هم خوب است و تعداد کثیری از خیریه ها را هم داریم که وارد حوزه تجارت و بیزینس شده اند؛ یعنی در این خیریه ها چندین بار همایش برگزار می شود که موضوع آن آموزش دوره های داوطلبی است. 

یکی از وظایف ما همین کار است و یکی از کار های خیر ما این است که به آدم ها مسئولیت پذیری نظم و وفاداری را یاد بدهیم که همین آدم وقتی فردا وارد یک اداره ای می شود هنگامی که ارباب رجوع بالاسرش می آید و از او کاری می خواهد به او بی توجه نباشد و نگوید به من ربطی ندارد. اگر کسی مسئولیت اجتماعی را یاد گرفت آن وقت می تواند بگوید من قبول کرده ام که بیایم در این اداره و کار را انجام بدهم.

دربارۀ حوزه مناطق محروم چند جریان وجود دارد؛ یک بخش بخش خیریه ها است که یک تعداد از آنها خیلی خوب دارند کار می کنند و در حال انجام پروژه هستند. اما یک نقد اساسی که وجود دارد عدم نظارت در مناطق محروم به صورت خیلی وحشتناکی بیداد می کند و یک حجم زیادی از پروژه های نصفه ونیمه داریم که هیچ کدام انجام نشده است. از آن طرف هم با هر کسی صحبت می کنیم قول و وعده می دهند اما اتفاق خاصی نمی افتد. 

رویداد برتر: این تلقی که ما در گوشه وکنار می شنویم که خیریه ها فساد و پولشویی می کنند واقعاً درست است؟ 
 
موسوی: پاسخ به این پرسش را به بحث قبلی متصل می کنم؛ مثلاً طرف کارخانه دارد و خیریه هم تأسیس کرده است اما چرا این کار را کرده است؟ چون مالیات را دور بزند. بله آنها دارند ما را هم بد نام می کنند. بعد از آن طرف می بینید که یک ماده و قانونی وجود دارد که به موجب آن فقط چند خیریه در ایران اجازه دارند از خیّر پول بگیرند و به او معافیت مالیاتی بدهند که چند خیریه محدود هستند.
 
به همین دلیل به خیرینی که می خواهند به ما کمک کنند می گوییم هزار تومان هم به حساب مؤسسه واریز نکنید. بعد از آنها می ‎پرسیم که می خواهند چه کاری انجام بدهند. اگر برای مثال بخواهند مدرسه بسازند آنها را به سیستان و بلوچستان می برم و می گویم این روستا مدرسه ندارد این شخص هم پیمانکار است و من هم متعهد می شوم که به این پروژه سر بزنم و قطعاً هم این کار انجام می شود سپس از او می خواهم تا پولش را به پیمانکار بدهد.

چند پروژه ای که خیریه ما در حال حاضر دارد انجام می دهد به همین صورت است و هزار تومان هم از پول خیّر به حساب خیریه نمی آید. البته بعد از مدتی که این روند ادامه یافت خیّر می آید و می گوید دوست داریم با شما کار کنیم و نه پیمانکار؛ بنابراین ما به این صورت اعتمادسازی می کنیم. 
 
رویداد برتر: پیمانکار های شما بومی هستند؟ 
 
موسوی: بله. کار جالبی که در منطقه محروم کردیم این بود که اولین سری پیمانکار نداشتند و به یک نفر پول بیشتری دادیم که پیمانکار پرورش بدهد و در حال حاضر چند نفر از آدم ها که پرورش یافته اند تبدیل به پیمانکار شده اند که یک نوع اشتغال زایی نیز محسوب می شود. 
 
رویداد برتر: نظارت پذیری آنها که بومی هستند و اینگونه پرورش یافته اند هم احتمالاً بیشتر است. 
 
موسوی: بله خیلی زیاد. دل سوزی آنها هم بیشتر است. مثلاً طرف دارد برای روستای خودش مدرسه تأسیس می کند و به همین دلیل از کیفیت کارش نمی زند چون می داند که اگر مشکلی پیش بیاید اعتبار خودش را در روستا از دست می دهد؛ بنابراین به وجود آمدن این وضعیت خیلی اتفاق خوبی است. 
 
رویداد برتر: پیشنهادی در خصوص بهبود وضعیت فعالیت در خیریه های کشور دارید؟ 
 
موسوی: دو موضوع را مطرح کرده ایم؛ یکی همان قضیه کارخانه نوآوری خیریه ها بوده است. تمام خیریه ها برای اتاق جلسات برگزاری همایش و … مشکلاتی دارند. حالا تصور کنید مجموعه ای ساخته شود که سالن آمفی تئاتر خوب داشته باشد و بتواند بازارچه ها و همایش ها را برگزار کند چون کار اجتماعی طوری است که مردم جمع می شوند و یک جایی می خواهند که پاتوقشان باشد. یکی از ایده هایی که خیلی کمک می کند مخصوصاً برای کسانی که تازه می خواهند وارد عرصه کار اجتماعی و خیریه شوند همین موضوع است. 
 
رویداد برتر: یک اتفاقی که اخیراً رخ داده برگزاری نخستین جشنواره ملی اعطای نشان نیکوکاری است که هدف این جشنواره ارزیابی خیریه ها و ارائه الگو های برتر کار خیر در کشور است؛ به نحوی که هم عموم مردم بتوانند از این الگو ها استفاده کنند و هم خیریه های دیگر از خیریه های روش مند یاد بگیرند. نظر شما دربارۀ ارزیابی خیریه ها چیست؟ آیا چنین جشنواره ای می تواند به زیست بوم خیریه در کشور کمک کند یا نه؟ 
 
موسوی: برگزاری این جشنواره خیلی اتفاق خوبی است و الان به شدت این موضوع پیشنهاد می شود؛ زیرا اگر این جشنواره مسیر درستی را طی کند مانند خیلی از اپلیکیشن ها که می توان وارد آنها شد و نظردهی کرد برای خیریه ها هم همین اتفاق می افتد. در اینصورت مردم هم دچار تردید نمی شوند بلکه بررسی می کنند و می‎ بینند در مناطق محروم مثلاً مؤسسه کودکان فرشته اند دارد خوب کار می کند یا در حوزه کارتن خوابی طلوع بی نشان ها خوب کار می کند و وقتی نتیجه ها را می بینند می گویند ما با این مؤسسه کار میکنم.

بنابراین مردم نظرات را می بینند و خیریه ها نیز رقابتی می شوند و می فهمند که روی آنها نظارت وجود دارد و مردم دارند آنها را می سنجند و باید تلاششان را بیشتر کنند. من همیشه می گویم اگر می خواهید خیریه موفق باشد ۳ اصل را برای خیرین درست کنید؛ قبل از اقدام اقدام و پس از اقدام. یعنی قبل از پروژه یک گزارش خوب به مردم بدهید در هنگام اجرای پروژه نیز یک گزارش خوب بدهید و در اتمام پروژه نیز همین کار بکنید. وقتی این کار انجام شود نشان نیکوکاری می تواند عامل این باشد که خیریه ها به سمت گزارش دهی بروند. 
 
اتفاقاً یکی از شاخص های جشنواره نیز شفافیت است. شفافیت موجب می شود خیریه ها منظم تر شوند و جدی تر پیش بروند و عدم اعتماد هم از بین برود. از طرفی مردم می توانند ببینند هیئت مدیره خیریه ها چه کسانی هستند تا مشخص شود این خیریه مردم نهاد است یا به فلان وزیر و … تعلق دارد. جشنواره نشان نیکوکاری می تواند آغازگر این جریان باشد و امیدوارم اگر بی اعتمادی ای وجود دارد این کار موجب شود که اعتمادسازی صورت بگیرد و جلوی آدم های غیرحرفه ای نیز گرفته شود. 
 
چند وقت است در اینستاگرام می بینم هر کسی یک موبایل دستش گرفته و از بچه های کار فیلم و عکس می گیرد. چند وقت قبل طرف رفته بود و به چند کارگر فصلی صبحانه داده بود و فیلم گرفته بود. اما این کار ها خوب نیست و جالب است که با اینها کسی کاری ندارد. من در زمینه مددکاری درس خوانده ام و اولین درس در این زمینه حفظ کرامت انسانی است.

مددکاری تبدیل به یک کار نمایشی شده و روی این موضوع هیچ نظارتی نیست. یا مثلاً طرف خواننده است و در مناطق محروم به مردم می گوید شما نباید بچه دار می شدید. این چه ادبیاتی است؟ اینها چه کسی هستند که به خودشان این اجازه را می دهند که اینطور برخورد می کنند؟ بنابراین حوزه اجتماعی وضعیت نابسمانی پیدا کرده است که هیچ نظارتی روی آن نیست و خروجی کار هم همین شده که برای چند لایک و فالور از کودک کار و کارگر فصلی و … فیلم بگیرند و پست بگذارند.

انتهای پیام  /