خلاصه کتاب حافظه فرازمینی: شیوه های پرورش، تمرین دهی و بهره برداری ( نویسنده ویلیام واکر اتکینسون )

کتاب حافظه فرازمینی اثر ویلیام واکر اتکینسون، راهنمایی جامع برای درک و تقویت حافظه است که به شما کمک می کند تا از توانایی های ذهنی خود به بهترین نحو بهره ببرید و مشکلاتی نظیر فراموشی اسامی یا جزئیات را پشت سر بگذارید.

فراموشی، تجربه ای مشترک است که بسیاری از افراد با آن دست وپنجه نرم می کنند؛ از فراموش کردن نام هایی که همین دیروز شنیده اند تا از دست دادن جزئیات مهم رویدادها. این مشکلات ذهنی نه تنها می تواند آزاردهنده باشد، بلکه گاهی اوقات مسیر موفقیت را نیز دشوار می کند. تصور کنید در یک جمع دوستانه یا محیط کار، نام کسی را که لحظاتی پیش به شما معرفی شده، به یاد نمی آورید یا جزئیات مهم یک پروژه را فراموش می کنید. این لحظات، حس ناتوانی و حتی سرخوردگی را به همراه دارد. اما آیا تا به حال به این فکر کرده اید که شاید مشکل نه در حافظه شما، بلکه در شیوه استفاده از آن باشد؟ ویلیام واکر اتکینسون، یکی از پیشگامان شناخته شده در حوزه توسعه ذهنی، در کتاب ارزشمند خود با عنوان «حافظه فرازمینی: شیوه های پرورش، تمرین دهی و بهره برداری»، پرده از رازهای عملکرد حافظه برمی دارد و مسیر را برای پرورش این توانایی شگفت انگیز روشن می کند.

درباره کتاب حافظه فرازمینی: گامی فراتر از یک کتاب عادی

ویلیام واکر اتکینسون، متولد سال ۱۸۶۲، تاجری آمریکایی بود که زندگی خود را وقف مطالعه و نگارش در حوزه های توسعه فردی، روانشناسی و فلسفه کرد. او که در سه دهه پایانی عمر خود نزدیک به ۱۰۰ کتاب به رشته تحریر درآورد، نام هایی چون یوگی راماچاراکا و سوامی بکتا ویشیتا را نیز برای انتشار برخی از آثارش برگزید. آثار او، از جمله «هنر تفکر منطقی»، «تصویر ذهنی» و «تلپاتی: تئوری و حقایق مربوط به آن»، نشان دهنده عمق اندیشه و وسعت دانش او در زمینه قابلیت های ذهن انسان است. اتکینسون نه تنها یک نویسنده، بلکه یک کاوشگر درونی بود که به دنبال کشف پتانسیل های نهفته انسان می گشت. او باور داشت که بسیاری از توانایی های ما، از جمله حافظه، ذاتی نیستند، بلکه می توانند پرورش یابند و تقویت شوند.

«حافظه فرازمینی»، با وجود گذشت سالیان طولانی از زمان نگارش آن، همچنان اثری ماندگار و ارزشمند در حوزه تقویت حافظه به شمار می رود. دلیل این ماندگاری، تمرکز کتاب بر اصول بنیادین و فراگیر حافظه است که زمان و تکنولوژی های جدید، تغییری در اعتبار آن ها ایجاد نکرده اند. اتکینسون در این کتاب، دیدگاهی انقلابی را مطرح می کند: حافظه یک مهارت است، نه یک استعداد ذاتی که برخی با آن متولد می شوند و برخی خیر. او این ایده را که من حافظه خوبی ندارم به چالش می کشد و راهکارهای عملی و اثبات شده ای را ارائه می دهد که هر فردی، فارغ از سن و پیشینه، می تواند آن ها را به کار گیرد و نتایج شگفت انگیزی را تجربه کند. این کتاب فراتر از یک معرفی ساده، به عمق مکانیزم های حافظه می پردازد و هسته اصلی هر فصل را برای خواننده روشن می سازد.

خلاصه فصل به فصل کتاب حافظه فرازمینی: نقشه راه حافظه شما

فصل ۱: اهمیت بنیادین حافظه در زندگی ما

در آغازین فصل کتاب، اتکینسون با رویکردی عمیق، به چرایی اهمیت بی بدیل حافظه در تار و پود زندگی انسان می پردازد. او یادآور می شود که هر آنچه ما آموخته ایم، هر تجربه ای که از سر گذرانده ایم و هر دانش و مهارتی که کسب کرده ایم، بر پایه و اساس حافظه استوار است. حافظه، تنها به یادآوری نام ها یا اعداد محدود نمی شود؛ بلکه پایه و اساس هویت ما، توانایی ما در برقراری ارتباط با دیگران و حتی قدرت ما در حل مسائل و تصمیم گیری است. تصور کنید دنیایی را که در آن هیچ چیز را به یاد نمی آورید؛ نه تجربیات گذشته، نه دانش کسب شده و نه حتی کسانی که دوستشان دارید. این فصل به خواننده کمک می کند تا ارزش واقعی این نعمت شگفت انگیز را درک کرده و انگیزه ای قوی برای پرورش آن بیابد.

فصل ۲: پرورش حافظه: آیا حافظه قوی متولد می شویم؟

یکی از مهم ترین و الهام بخش ترین پیام های اتکینسون در این فصل، رد این تصور رایج است که حافظه یک ویژگی ژنتیکی و غیرقابل تغییر است. او قاطعانه اعلام می کند که هیچ کس با حافظه ای قوی یا ضعیف متولد نمی شود؛ بلکه این حافظه، ابزاری است که با تمرین و آگاهی، می توان آن را پرورش داد و قدرتمند ساخت. اتکینسون در اینجا به مفهوم حافظه فعال و غیرفعال اشاره می کند؛ ایده ای که نشان می دهد بخش زیادی از آنچه ما فراموشی می پنداریم، در واقع ناشی از عدم فعال سازی و تمرین مناسب اطلاعات در ذهن است. این فصل به خواننده امید می دهد که با به کارگیری روش های صحیح، می تواند بر محدودیت های ذهنی خود غلبه کند و پتانسیل های پنهان حافظه اش را کشف کند.

فصل ۳ و ۴: ساختارهای پنهان و مکانیزم های عملکرد حافظه

در این دو فصل، اتکینسون به تشریح نحوه کارکرد حافظه از دیدگاه خود می پردازد. او سه مرحله اساسی در فرایند حافظه را معرفی می کند: ثبت، نگهداری و بازیابی. ثبت اطلاعات، به معنای ورود آگاهانه یا ناخودآگاه داده ها به ذهن است. نگهداری، به پایداری این اطلاعات در طول زمان اشاره دارد و بازیابی، به توانایی دسترسی به این اطلاعات در مواقع لزوم. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که مطلبی را می دانید اما به یاد نمی آورید. این مسئله اغلب به مشکلات در مرحله بازیابی بازمی گردد. اتکینسون تأکید می کند که بخش قابل توجهی از اطلاعات به صورت ناخودآگاه در ذهن ما ثبت می شوند؛ درست مانند اینکه دوربین مداربسته ذهن ما دائماً در حال ضبط است، اما برای دسترسی به آن، نیاز به رمز و کلید داریم.

فصل ۵ تا ۸: ارکان سه گانه تقویت حافظه: توجه، تداعی و مراحل حافظه

این بخش، قلب تپنده کتاب است، جایی که اتکینسون سه رکن اساسی برای تقویت حافظه را معرفی می کند.

توجه (Attention): کلید اصلی ورود اطلاعات به حافظه

اتکینسون با قاطعیت بیان می کند: «شما حافظه خود را سرزنش می کنید، اما مشکل از درک شماست. حافظه چگونه می تواند تجدید خاطره کند در حالی که چیزی در راه برداشت واضح به آن داده نشده است؟» او تأکید دارد که دیدن با مشاهده کردن تفاوت دارد. صرفاً نگاه کردن به یک شیء یا گوش دادن به یک سخنرانی کافی نیست؛ باید با تمام حواس و تمرکز ذهنی، اطلاعات را دریافت کرد. تمرکز و توجه، اولین گام برای ثبت موثر اطلاعات در حافظه است. اگر اطلاعاتی با دقت و تمرکز کافی وارد ذهن نشوند، انتظار بازیابی آن ها بیهوده خواهد بود.

تداعی (Association): مهمترین ابزار حافظه برای فهرست بندی و بازیابی اطلاعات

تداعی، شاه کلید بازیابی اطلاعات از حافظه است. اتکینسون توضیح می دهد که حافظه برای فهرست بندی و ارجاع دادن به اطلاعات از تداعی استفاده می کند. هر تداعی، یک ریسمان ذهنی است که به شما کمک می کند تا کلاف ذهنی خود را گره گشایی کنید. او انواع تداعی را برمی شمرد: تداعی بر اساس مجاورت (وقایع نزدیک به هم در فضا و زمان)، تداعی بر اساس شباهت، تداعی بر اساس تضاد و تداعی بر اساس رابطه. مثلاً، اگر اسمی را فراموش کرده اید، فکر کردن به شخصی دیگر با همان نام یا ویژگی مشابه می تواند آن را به ذهنتان بیاورد.

تداعی روش حافظه برای فهرست بندی و ارجاع دادن است. هر تداعی به خاطر آوردن و تجدید خاطره را راحت تر می کند. هر تداعی به شما ریسمانی برای کمان ذهنیتان می دهد. سعی کنید کمی از دانش جدید را با چیزی که قبلاً شناخته شد و یا برای شما آشنا است؛ مرتبط کنید.

مثلاً اگر شما کلمه دریا را به خاطر بسپارید، ذهن شما بلافاصله آن را با مفاهیم مرتبط مانند آبی، قایق، موج، ساحل و آرامش تداعی می کند. این شبکه ی ارتباطی است که به شما کمک می کند تا به راحتی اطلاعات را پیدا کنید.

مراحل حافظه: ثبت، نگهداری و بازیابی

اتکینسون در این بخش بار دیگر بر اهمیت سه مرحله ثبت، نگهداری و بازیابی تأکید می کند. او توضیح می دهد که ضعف در هر یک از این مراحل می تواند منجر به فراموشی شود. مثلاً، ممکن است اطلاعات به درستی ثبت نشده باشند (به دلیل عدم توجه کافی)، یا به درستی نگهداری نشده باشند (به دلیل عدم مرور و تمرین)، و یا اینکه سیستم بازیابی آن ها مختل شده باشد. درک این مراحل به شما کمک می کند تا منشأ مشکل حافظه خود را تشخیص داده و راهکار مناسب را به کار گیرید.

فصل ۹ و ۱۰: تمرین دهی حواس: چشم و گوش، دروازه های اطلاعات

اتکینسون در این دو فصل، بر اهمیت پرورش حواس بینایی و شنوایی به عنوان دروازه های اصلی ورود اطلاعات به حافظه تأکید می کند. او معتقد است بسیاری از ما تنها با چشم هایمان می بینیم و با گوش هایمان می شنویم، در حالی که برای ثبت اطلاعات دقیق در حافظه، نیاز به مشاهده گری فعال و شنیدن فعال داریم. او تمرینات ساده ای را پیشنهاد می دهد که به شما کمک می کند جزئیات را دقیق تر ببینید و صداها را با تمرکز بیشتری بشنوید. مثلاً، برای تقویت حس بینایی، به یک شیء معمولی نگاه کنید و سعی کنید تمام جزئیات آن را در ذهن خود ثبت کنید، حتی رنگ ها، بافت ها، و سایه ها. برای حس شنوایی، به صداهای اطراف خود گوش دهید و تلاش کنید منشأ، شدت و نوع آن ها را تشخیص دهید. این تمرینات ساده، به تدریج توانایی شما را در جذب اطلاعات با کیفیت بالاتر افزایش می دهد.

فصل ۱۱ تا ۱۹: شیوه های کاربردی به خاطر سپردن انواع اطلاعات

این بخش از کتاب، گنجینه ای از تکنیک های عملی و کاربردی است که اتکینسون برای به خاطر سپردن انواع مختلف اطلاعات ارائه می دهد. او این مهارت ها را به نحوی آموزش می دهد که برای هر کسی قابل فهم و اجرا باشد.

به خاطر سپردن نام ها: هر نام، یک داستان دارد

یکی از رایج ترین مشکلات حافظه، فراموشی نام افراد است. اتکینسون پیشنهاد می دهد که برای به خاطر سپردن نام ها، آن ها را بلافاصله پس از شنیدن تکرار کنید و سعی کنید با ویژگی های خاص فرد یا چیزهای آشنا در زندگی خود ارتباط دهید. مثلاً اگر نامی مانند علی را می شنوید، می توانید به یاد دوست یا فامیلی با همین نام بیفتید، یا آن را با تصویری خاص در ذهنتان مرتبط کنید.

به یادآوری چهره ها: نقاشی ذهنی از جزئیات

همان طور که نام ها فراموش می شوند، چهره ها نیز می توانند از یاد بروند. اتکینسون توصیه می کند که هنگام ملاقات با افراد، به جزئیات خاص و منحصر به فرد چهره آن ها توجه کنید؛ مثلاً فرم چشم ها، بینی، دهان، یا حتی حالت مو. این جزئیات را در ذهن خود ثبت کنید و سعی کنید با نام فرد ارتباط دهید.

شیوه به یادآوری مکان ها و جغرافیا: نقشه ذهنی خود را بسازید

برای به خاطر سپردن مکان ها یا مسیرهای جغرافیایی، اتکینسون پیشنهاد می کند که یک نقشه ذهنی بسازید. این نقشه می تواند شامل ارتباط بین نقاط مهم، اشیاء شاخص در مسیر، یا حتی احساسات و تجربیاتی باشد که در آن مکان داشته اید. تصور کنید که در حال قدم زدن در آن مکان هستید و هر ایستگاه را با یک نشانه خاص در ذهنتان علامت گذاری کنید.

به یادآوری اعداد: اعداد را به داستان تبدیل کنید

اعداد، به دلیل انتزاعی بودنشان، اغلب دشوارترین اطلاعات برای به خاطر سپردن هستند. اتکینسون روش چانک بندی (تقسیم به قطعات کوچک تر) و ارتباط اعداد با داستان یا تصاویر معنادار را پیشنهاد می دهد. مثلاً، یک شماره تلفن طولانی را به بخش های کوچک تر تقسیم کرده و هر بخش را به یک اتفاق یا تصویر خنده دار مرتبط کنید.

به یادآوری موسیقی: ملودی در ذهن، ریتم در قلب

برای به خاطر سپردن موسیقی، اتکینسون بر تمرکز بر ملودی، ریتم و حتی اشعار تأکید می کند. سعی کنید موسیقی را نه تنها بشنوید، بلکه آن را احساس کنید و با احساسات یا خاطرات خود پیوند دهید. تکرار ذهنی قطعات کلیدی موسیقی نیز می تواند به تثبیت آن در حافظه کمک کند.

به یادآوری وقایع و حقایق: زنجیره وقایع و حقایق را بسازید

برای به خاطر سپردن وقایع تاریخی، داستان ها، یا حقایق پیچیده، اتکینسون پیشنهاد می کند که یک داستان یا زنجیره ای منطقی از آن ها بسازید. اطلاعات را به هم ربط دهید، حتی اگر این ربط در ابتدا غیرمنطقی به نظر برسد. ساختن ارتباطات غیرمنتظره و حتی طنزآمیز، به ماندگاری آن ها در حافظه کمک شایانی می کند.

شیوه یادآوری کلمات، جملات و گفتار: از واژه تا تصویر

برای یادآوری کلمات، جملات و سخنرانی ها، اتکینسون بر اهمیت درک معنی و تداعی تصویر ذهنی تأکید دارد. به جای حفظ کردن طوطی وار، سعی کنید معنی هر کلمه را بفهمید و آن را به یک تصویر یا احساس مرتبط کنید. تکرار فعال با درک کامل معنی نیز بسیار مؤثر است.

به یادآوری کتاب ها، نمایشنامه ها، قصه ها و غیره: خلاصه کن، نقشه بکش

برای به خاطر سپردن محتوای کتاب ها، مقالات یا داستان ها، اتکینسون روش خلاصه سازی ذهنی و ایجاد نقشه راه محتوا را توصیه می کند. سعی کنید ساختار اصلی محتوا را درک کنید، نکات کلیدی را شناسایی کرده و ارتباط بین آن ها را بیابید. این کار به شما کمک می کند تا به جای حفظ جزئیات، چارچوب اصلی را به یاد بسپارید و سپس جزئیات را در آن چارچوب قرار دهید.

فصل ۲۰: دستورالعمل های کلی: حفظ و بهبود مداوم حافظه

فصل پایانی کتاب، به نکات کلی و جامع برای حفظ و بهبود مداوم حافظه اختصاص دارد. اتکینسون بار دیگر بر اهمیت تمرین مداوم، نگرش مثبت و باور به توانایی های خود تأکید می کند. او یادآور می شود که حافظه مانند یک عضله است؛ هرچه بیشتر تمرین کند، قوی تر می شود. همچنین، از بین بردن عادات بد یادگیری و جایگزینی آن ها با روش های صحیح، نقش مهمی در ارتقای عملکرد حافظه ایفا می کند.

درس های کلیدی و نکات عملی کتاب حافظه فرازمینی: عصاره آموزه ها

این کتاب ارزشمند، چکیده ای از آموزه های بنیادین در زمینه حافظه را در خود جای داده است که می تواند زندگی شما را متحول کند.

• حافظه یک مهارت قابل یادگیری است: مهم ترین درس اتکینسون این است که حافظه چیزی نیست که با آن متولد شده باشیم و نتوانیم تغییرش دهیم. او باور دارد که هر کس، با هر میزان حافظه کنونی، توانایی تقویت و بهبود آن را دارد. این نگاه، به شما امید می دهد که می توانید سرنوشت حافظه خود را در دستانتان بگیرید.
• تمرکز و توجه، پایه و اساس حافظه قوی: اتکینسون بارها تأکید می کند که بدون توجه کافی، اطلاعات به درستی در حافظه ثبت نمی شوند. او جمله معروفی دارد: «مشکل بیشتر شما ندیدن است؛ خیره شده اید اما مشاهده نکرده اید.» به بیان دیگر، تنها با تمرکز عمیق و هوشیاری می توان اطلاعات را به شکلی ماندگار در ذهن ثبت کرد.
• قدرت بی نظیر تداعی: ایجاد ارتباطات معنادار بین اطلاعات جدید و دانسته های قبلی، شاه کلید بازیابی است. هرچه بیشتر بتوانید یک مفهوم را به مفاهیم دیگر ربط دهید، تعداد بیشتری قلاب برای به خاطر آوردن آن ایجاد می کنید. این تداعی ها می توانند منطقی، خنده دار، تصویری یا حتی احساسی باشند.
• درک، پیش از حفظ: اتکینسون به شدت با حفظ کردن طوطی وار مخالف است. او معتقد است که فهم عمیق مطالب، نه تنها به یادگیری آن ها کمک می کند، بلکه باعث می شود تا اطلاعات به شکلی ساختارمندتر در ذهن جای بگیرند و بازیابی آن ها آسان تر شود. وقتی چیزی را درک می کنید، به حافظه منطق آن را نیز ارائه می دهید.
• تمرین مستمر: حافظه، مانند یک عضله است که با تمرین منظم قوی می شود و با بی توجهی ضعیف. اتکینسون بر اهمیت تمرینات مداوم و هدفمند برای حفظ و تقویت توانایی های حافظه تأکید می کند. حتی تمرینات ساده روزانه می تواند تفاوت چشمگیری ایجاد کند.
• رهایی از عادات بد: او به خواننده کمک می کند تا عادات نادرست یادگیری و حفظ اطلاعات را شناسایی کرده و آن ها را با روش های مؤثرتر جایگزین کند. این شامل توجه به عواملی مانند استرس، خستگی و شیوه نادرست نگاه کردن به اطلاعات است.

چه کسانی باید این کتاب را بخوانند؟

کتاب «حافظه فرازمینی» برای طیف وسیعی از افراد، فارغ از سن و شغل، می تواند یک گنجینه ارزشمند باشد. اگر شما نیز از آن دسته افرادی هستید که گاهی اوقات با فراموشی های کوچک دست وپنجه نرم می کنید و مثلاً نام همکارتان را به یاد نمی آورید یا جزئیات مهم یک ملاقات کاری از ذهنتان می پرد، این کتاب راهنمایی عملی و قابل دسترس برای شماست.

دانشجویان و دانش آموزان: اگر در پی بهبود عملکرد تحصیلی خود هستید و می خواهید مطالب درسی را با سرعت بیشتر و ماندگاری بالاتری به حافظه بسپارید، آموزه های این کتاب می تواند شما را در مسیر یادگیری مؤثرتر یاری کند.

متخصصان و شاغلین: برای کسانی که در محیط کار نیاز به حافظه قوی برای به خاطر سپردن اسامی مشتریان، آمار و ارقام، یا ارائه سخنرانی های بدون مشکل دارند، تکنیک های اتکینسون می تواند ابزاری قدرتمند برای افزایش بهره وری شغلی شان باشد.

افراد میانسال و سالمند: نگرانی از کاهش توانایی های حافظه با افزایش سن، دغدغه ای رایج است. این کتاب راهکارهایی عملی برای حفظ و حتی تقویت حافظه در این دوران ارائه می دهد و به شما کمک می کند تا ذهن خود را همیشه فعال و پویا نگه دارید.

علاقه مندان به توسعه فردی و روانشناسی شناختی: اگر به دنبال درک عمیق تر از عملکرد مغز و حافظه هستید و می خواهید پتانسیل های ذهنی خود را بهینه سازی کنید، دیدگاه های بنیادین اتکینسون می تواند نقطه ی شروعی فوق العاده برایتان باشد. این کتاب به شما نشان می دهد که چگونه یک دیدگاه متفاوت نسبت به حافظه، می تواند درهای جدیدی به روی توانایی های شما بگشاید.

مقایسه با سایر کتاب های تقویت حافظه

در بازار کتاب های توسعه فردی، عناوین بسیاری درباره تقویت حافظه وجود دارد که هر کدام با رویکردهای نوین و تکنیک های خاص خود سعی در جذب مخاطب دارند. اما «حافظه فرازمینی» ویلیام واکر اتکینسون، با وجود قدمت خود، جایگاه ویژه ای دارد. این کتاب به جای تمرکز صرف بر ترفندها یا سیستم های پیچیده، به اصول بنیادین و مکانیزم های اصلی حافظه می پردازد. آموزه های اتکینسون، سنگ بنای بسیاری از تکنیک های مدرن تقویت حافظه هستند که امروزه در کتاب های جدیدتر نیز ریشه دارند. به همین دلیل، مطالعه «حافظه فرازمینی» می تواند مکملی ارزشمند برای دیگر کتاب ها باشد یا حتی نقطه ی شروعی قوی برای کسانی که می خواهند از پایه و اساس، حافظه خود را پرورش دهند. این کتاب به شما می آموزد که چگونه پایه های حافظه خود را محکم کنید، پیش از آنکه به فکر ساخت برج های بلند از اطلاعات باشید.

جمع بندی: آیا حافظه فرازمینی هنوز هم یک گنجینه است؟

در دنیایی که اطلاعات با سرعتی سرسام آور در حال تولید و تبادل هستند، داشتن حافظه ای قوی و کارآمد بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است. کتاب «حافظه فرازمینی: شیوه های پرورش، تمرین دهی و بهره برداری» اثر ویلیام واکر اتکینسون، با وجود نگارش در ده ها سال پیش، هنوز هم یک منبع بی نظیر برای هر کسی است که می خواهد کنترل بیشتری بر روی توانایی های ذهنی خود داشته باشد. اتکینسون با زبانی ساده و روایتی الهام بخش، به ما می آموزد که حافظه یک هدیه نیست، بلکه یک مهارت است که می توان آن را با تمرین، توجه و درک صحیح پرورش داد و به سطح فرازمینی رساند.

او به ما یادآوری می کند که بسیاری از مشکلات فراموشی ما، ناشی از عدم تمرکز و درک عمیق اطلاعات در وهله اول است، نه ضعف ذاتی حافظه. با آموختن اصول توجه و تداعی، و به کارگیری روش های کاربردی برای به خاطر سپردن انواع مختلف اطلاعات، می توانیم نه تنها بر فراموشی های روزمره غلبه کنیم، بلکه توانایی یادگیری و عملکرد ذهنی خود را به طرز چشمگیری افزایش دهیم. این کتاب، فراتر از یک راهنمای نظری، دعوتی است به یک سفر درونی برای کشف پتانسیل های نامحدود ذهن. اگر آماده اید تا نگاه خود را به حافظه تغییر دهید و قدرت به خاطر سپردن را در دستان خود بگیرید، تجربه مطالعه نسخه کامل این کتاب، می تواند نقطه عطفی در مسیر توسعه فردی شما باشد. به یاد داشته باشید، قدرت حافظه فرازمینی در دستان شماست، کافیست راه استفاده از آن را بیاموزید.