آبیاری جدول نیاز آبی درختان میوه pdf
میزان آب مورد نیاز درخت + روش های آبیاری
همان طور که انسان ها بدون آب نمی توانند برای طولانی مدت دوام بیاورند، درختان هم در بی آبی نمی توانند زنده بمانند. با توجه به اینکه درختان نمی توانند بلند صحبت کنند تا شما را از تشنگی خود آگاه کنند، وظیفه یک باغبان خوب تشخیص میزان آب مورد نیاز درخت است. آبیاری درختان یک الگوی مشخص و ثابت ندارد؛ اما اگر چند دستورالعمل کلی در مورد آبیاری درختان را دنبال کنید، بسیاری از مشکلات و سختی های این راه رفع خواهند شد. برای اطلاعات در مورد عوامل تاثیرگذار بر آبیاری، روش های آبیاری درختان، میزان آب مورد نیاز هر درخت، قیمت نهال و … در ادامه این مقاله همراه ما باشید.
عوامل موثر بر آبیاری درختان
برای اینکه بتوانیم میزان آب مورد نیاز درخت و نحوه آبیاری صحیح آن را تشخیص دهیم، باید ابتدا با عوامل موثر بر نیازهای آبی هر گیاه آشنا شویم. در ادامه به برسی این عوامل می پردازیم.
نوع درخت
نیازهای آبی هر درخت با دیگری متفاوت است. بسیاری از گیاهان برای رشد بهتر نیازمند خاک خشک و دارای خاصیت زهکشی بال هستند. از این رو به آب زیادی احتیاج ندارند. از طرفی بسیاری از درختان مخصوصا درختان میوه برای رشد خود و باردهی به آب زیادی نیاز داشته و در صورتی که خاک خشک شود، این درختان هم می سوزند.
سن و اندازه درخت
ارتفاع و عرض درخت در تامین میزان آب مورد نیاز درخت نقش مهمی دارد. هرچه درخت بزرگ تر و دارای ریشه های عمیق تری باشد، نیاز آبیاری آن هم بالاتر است. همه می دانند که درختان جوان و تازه کاشته شده چون سیستم ریشه ضعیفی دارند، به آبیاری منظم و باقاعده ای نیاز دارند؛ اما در اکثر مواقع به راحتی از نیاز درختان بالغ چشم پوشی می شود. هدف از آبیاری درختان انتقال رطوبت به خاک است تا ریشه های درخت بتوانند از آن استفاده کنند. هرچه درختی ریشه های عمیق تری داشته باشد، به آبیاری عمیق تری هم احتیاج دارد.
نوع خاک
خاک های مختلفی برای کاشت انواع درخت مورد استفاده قرار می گیرند. میزان خاصیت زهکشی، عمق و ذرات سازنده هر خاک بر میزان آب مورد نیاز درخت تاثیر می گذارد. آب مورد استفاده برای رشد و تغذیه درختان در خاک ذخیره می شود. خاک های رسی که به مقدار بیشتری آب را در خود نگه می دارند، به تعداد دفعات و مقدار آبیاری کمتری نیاز دارند. خاک های شنی و دانه درشت نمی توانند برای طولانی مدت آب را در خود نگه دارند. از این رو باید درختان کاشته شده در این خاک ها را مرتبا آبیاری کرد.
رطوبت محیط
هرچقدر رطوبت محیط بیشتر باشد، نیاز گیاه به آبیاری هم کاهش می یابد. هدف از آبیاری انتقال رطوبت به خاک است؛ پس در مناطق مرطوب گیاه سهم خود را دریافت می کند. در مقابل آن مکان های گرم و خشک قرار دارند. در مکان هایی که رطوبت کافی وجود ندارد، باید بسته به نوع گیاه حداقل هفته ای دو بار آبیاری صورت بگیرد.
آب وهوای منطقه
عامل دیگر موثر در تعیین میزان آب مورد نیاز درخت، شرایط آب وهوایی است. که هبا توجه به اینکه هوای گرم باعث افزایش تبخیر آب هم در سطح خاک و هم از شاخ و برگ درختان می شود، میزان آبیاری باید در تابستان افزایش یابد. به طور کلی، در مناطق گرمسیر باید آبیاری را عمیق و آهسته انجام دهید. آب کافی برای نفوذ حداقل تا 30 سانتی متری عمق خاک را فراهم کنید.
فصل
گیاهان در زمستان به خواب زمستانی رفته و سرعت رشدشان به طرز قابل توجهی کاهش می یابد. با کاهش سرعت رشد، نیاز درخت به آب و مواد مغذی هم کاهش می یابد. در مقابل آن درخت تا اواخر تابستان به آب زیادی نیاز دارد. این نیاز در مناطق گرمسیر که تابستان های گرم و خشکی دارند دو برابر می شود. در فصل بهار، زمین هنوز هم از بارش های زمستانی مقداری رطوبت ذخیره خواهد داشت؛ بنابراین نیاز زیادی به آبیاری های مکرر ندارد. شرایط محیطی درخت و خاک را تحت نظر بگیرید. هنگامی که آثار خشکی خاک و ترک خوردگی پدیدار شد، آبیاری را به حالت طبیعی برگردانید.
زمان مناسب برای آبیاری درختان
بدون بارندگی کافی، درختان مقدار مناسب آب مورد نیاز برای رشد سالم را دریافت نمی کنند. اگر این خشک سالی طولانی مدت شود، باید از هر روشی برای تامین آب مورد نیاز درخت استفاده کرد. اما از کجا باید فهمید که زمان آبیاری درختان است؟ خوشبختانه نشانه هایی وجود دارد که مشخص می کنند که درختان تشنه هستند.
برگ های پیچ خورده و خمیده
برگ های درختان خود را بررسی کنید. اگر نوک یا لبه ی برگ ها پژمردگی یا خمیدگی دیدید نشانه ی تشنگی درخت است. گاهی بر روی برگ درختان قسمت های زرد یا قهوه ای مشابه آفتاب سوختگی ظاهر می شوند. این نقاط هنگامی که گیاه آب مورد نیاز خود را دریافت نکند ظاهر می شوند. علت آن هم تلاش گیاه برای سیراب نگه داشتن ریشه و ساقه خود است. درخت برای اینکه برای این که ریشه هایش مرطوب بمانند به برگ ها آب نمی رساند؛ سپس برگ ها زرد و خشک شده و می ریزند. اگر با چنین مشکلی روبه رو شدید سعی کنید ابتدا برگ های زرد را جدا کرده و سپس گیاه را آبیاری کنید. پس از انجام این کار گیاه پس از چند روز دوباره به حالت اول باز می گردد.
تغییر رنگ زودهنگام
در فصل پاییز، برگ ها به نارنجی و زرد تغییر رنگ می دهند. آبیاری نکردن کافی درختان در تابستان می تواند منجر به این تغییر رنگ به صورت زودرس شود. این اتفاق در نهایت موجب ریزش برگ زودهنگام و توقف باردهی می شود. پس اگر متوجه تغییر رنگ برگ ها شدید، به سرعت درخت را به اندازه ی کافی آبیاری کنید.
خشکی خاک
یکی از روش های تعیین زمان آبیاری، آزمایش میزان رطوبت خاک است. اگر خاک اطراف گیاه ترک می خورد یعنی ریشه ها رطوبت کافی یا مواد مغذی مورد نیاز را به اندازه کافی دریافت نمی کنند. اگر ترکی در سطح خاک مشاهده نشد می توانید از راه های دیگری استفاده کنید.
از عمق 5 سانتی متری مشتی خاک بردارید. خاک درختی که به درستی سیراب شده است باید مرطوب و خنک باشد. اگر خاک ماسه ای یا خیس نیست، سعی کنید آن را به صورت گلوله درآورید. اگر گلوله ی خاکی شما ترک برداشت و خرد شد یعنی درخت به آب بیشتری احتیاج دارد.
یکی دیگر از نشانه های گیاهانی که دچار کم آبی و تشنگی شده اند، مشاهده مقداری از ریشه های گیاه در سطح خاک است.
ریزش برگ ها
ریزش برگ درختان یکی از رایج ترین مشکلاتی است که همه باغداران با آن مواجه می شوند. یکی از علل اصلی این موضوع آبیاری نامناسب است.
منبع ساخت انرژی مورد نیاز درختان برگ ها هستند که با جذب نور خورشید و آب کافی به فتوسنتز انجام می دهند. هنگامی که آب کافی به گیاه نرسد، برگ ها هم نمی توانند انرژی کافی تامین کنند. کمبود مواد غذایی به خشک شدن برگ ها و نهایتا ریزش آن ها منجر می شود.
جدول نیاز آبی درختان میوه
با توجه به متغیر بودن عوامل موثر در تعیین میزان آب مورد نیاز درخت، تعین یک مقدار ثابت و دقیق برای آبیاری همه درختان غیرممکن است؛ اما یک الگوی کلی برای تعیین نیاز آبی روزانه درختان وجود دارد و آن هم با استفاده از قطر تنه آن ها است.
برای مثال اگر قطر تنه درختان میوه ای مانند سیب، گیلاس و گردو 30 سانتی متر باشد به حدود 4/0 لیتر آب روزانه نیاز دارند؛ اما درباره ی درختان هلو، آلو یا گلابی با همین قطر حدود 28/0 لیتر آب نیاز است. به طور کلی در صورتی که تمام شرایط مناسب رشد درخت را فراهم کرده باشید و با در نظرگیری عوامل موثر در آبیاری، هر درخت به صورت هفتگی به میزان 7 تا 25 لیتر آب نیاز دارد.
در ادامه میزان آب مورد نیاز رایج ترین درختان کاشته شده در باغ ها را برسی می کنیم.
درخت گردو
اگر قصد پرورش درخت گردو دارید باید با نحوه صحیح آبیاری آن آشنا باشید. میزان در ماه های خرداد، تیر، مرداد و شهریور نسبت به سایر ماه ها افزایش می یابد؛ چرا که این زمان مرحله حساس تشکیل میوه و پر شدن مغز میوه آن است. هرگز در فروردین ماه این درخت را آبیاری نکنید؛ زیرا در این ماه منافذ خالی خاک افزایش میابند. با آبیاری در فروردین ممکن است با اشباع این فضای خالی خاک فضای مورد نیاز ریشه را پرکرده و باعث خفگی آن شوید.
در تابستان که دمای هوا افزایش می یابد، هفته ای یک بار درخت را آبیاری کنید؛ اما نباید خاک حالت آب گرفتگی و غرقابی پیدا کند. همچنین فراموش نکنید که بعد از مهرماه آبیاری صورت نگیرد. در این فصل درخت وارد خواب زمستانی شده و نیاز زیادی به آب و مواد مغذی ندارد. با آبیاری زیاد ممکن است باعث سرمازدگی درخت شوید.
پس از تعیین میزان آب مورد نیاز درخت گردو بهتر است از روش آبیاری قطره ای برای تامین آب مورد نیاز آن استفاده کنید؛ چرا که علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب، افزایش ماندگاری رطوبت در ریشه گیاه و افزایش باروری درخت تا 17 درصد می شود. با به کارگیری این روش، سالیانه به طور تقریبی بین پنج تا هفت هزار مترمکعب آب در هر هکتار نیاز است.
درختان مرکبات
شرایط محیطی، میزان بارندگی، نوع سیستم آبیاری، فصل و … همه در تعیین میزان تاثیرگذار است. درختان مرکبات، درختانی همیشه سبز هستند؛ از این رو در تمام طول سال به آب نیاز دارند.
این نیاز برای درختانی که میوه های شیرین تولید می کنند هم نسبت تولیدکنندگان میوه های ترش بیشتر است؛ زیرا قسمت اعظم میوه از آب تشکیل شده است. قبل از آبیاری درختان مرکبات مستقر، صبر کنید تا خاک تا عمق حدود 10 سانتی متری کاملاً خشک شود.
در طول فصل رشد هفته ای دو تا سه بار مرکبات خود را آبیاری کنید. پس از آبیاری، خاک باید مرطوب (نه خیس) باشد. اگر درختان در شرایطی مانند آفتاب بیش از حد، هوای خیلی گرم و خشک، باد شدید یا خشک سالی قرار بگیرند، در ماه های زمستان روند آبیاری را ادامه دهید.
اگر در منطقه ای پرباران زندگی می کنید درختان مرکبات این نواحی به 50 تا 75 میلی متر آب باران در هر بار بارندگی نیاز دارند. کمترین نیاز آبی این گیاهان مربوط به ماه های آذر و دی ماه است. در بهار با گرم شدن هوا از فروردین تا تیرماه میزان آب مورد نیاز این افزایش یافته و مجددا کاهش می یابد.
درخت چنار
درختان چنار رشد در خاک های حاصلخیز با زهکشی بالا را ترجیح می دهند. با این حال، آن ها برای زنده ماندن به مقدار مناسب آب هم نیاز دارند. سعی کنید درخت چنار را به صورت هفتگی آبیاری کنید؛ چرا که درخت چنار از گیاهان رطوبت دوست است.
البته توجه کنید که جمع شدن آب پای درخت و غرقاب شدن ریشه می تواند به درخت چنار آسیب جبران ناپذیری برساند. در نتیجه بهترین مکان برای کاشتن درخت چنار کنار نهرهای جاری است که از ماندن آب پای درخت جلوگیری کرده و همچنین رطوبت کافی را به درخت می رساند.
ریشه درخت چنار می تواند تا عمق 4 متری خاک هم نفوذ کند. با عمیق تر شدن ریشه ها مقاومت گیاه به خشکی افزایش می یابد؛ چون درخت می تواند آب را اعماق زمین جذب کند.
در مناطق گرم سال، میزان افزایش می یابد؛ یعنی باید حداقل دو بار در هفته چنار خود را آبیاری کنید. هرگز اجازه ندهید خاک اطراف پایه درخت خشک شود؛ زیرا علائم بیماری ها و آفات پس از مدت کوتاهی ظاهر می شوند.
درخت بادام
با توجه به اینکه درخت بادام نسبتا به کم آبی مقاوم است، یکی از بهترین انتخاب ها برای کاشت و برداشت در باغ محسوب می شود؛ اما توجه داشته باشید برای تولید محصول زیاد و باکیفیت باید فراهم شود. این آب می تواند از طریق بارندگی و یا روش های مختلف آبیاری در اختیار درختان بادام قرار داده شود.
شرایط جوی و بارشی منطقه تعیین می کند که درخت چه میزان آب نیاز دارد. مناطقی که سالیانه 300 تا 500 میلی متر بارش دارند، مکانی ایده ال برای کشت بادام دیم محسوب می شوند؛ اما در مناطق کم باران (بارندگی کمتر از 250 میلی متر) باید آبیاری های انسانی صورت بگیرد.
بررسی های انجام شده نشان می دهد که با آبیاری درختان به مقدار مورد نیاز، محصول درختان 3 تا 4 برابر افزایش یافته و از کیفیت بسیار خوبی برخوردار هستند. به بیان دیگر میانگین آب مورد نیاز برای هر هکتار بادام کاری با روش قطره ای حدود 3 هزار مترمکعب محاسبه شده است.
درخت انجیر
به عنوان یک قاعده کلی، یک حداقل به 25 میلی لیتر آب در هفته نیاز دارد. برگ های درخت را بررسی کنید. اگر بر روی آن لکه های زردرنگ وجود داشت می کنند، نشانه ی تشنگی درخت است.
دفعات و مقدار دقیق به میزان باران طبیعی، اندازه درخت و آب وهوا بستگی دارد. در دوره های گرم (29 درجه) و بدون باران، درختان انجیر به حداقل یک بار در هفته آبیاری احتیاج دارند. در تابستان ماهی یک بار یک آبیاری عمیق انجام دهید تا رسوبات نمکی از خاک شسته شده و همچنین ریشه های عمیق هم آبیاری شوند.
ریشه این درختان معمولاً از سایبانشان گسترده تر می شود؛ بنابراین هنگام تامین آب مورد نیاز درخت انجیر دایره ای گسترده تر از تاج انجیر را هم آبیاری کنید.
درخت گیلاس
در مناطق گرمسیر، پاییز و در مناطق سردسیر، آخر زمستان است. اگر در منحل زندگی تان هر 10 روز حداقل 2.5 سانتی متر باران می بارد، درختان گیلاس آب کافی دریافت می کنند. با این وجود، در مواقع خشک سالی تامین مقداری آب اضافی برای آن ها واجب است.
بهترین روش برای این کار این است که انتهای شلنگ را مستقیماً روی خاک بالای منطقه ریشه قرار دهید، سپس اجازه دهید آب با جریان آهسته حدود 20 دقیقه به خاک نفوذ کند. تامین در فصل تابستان از اهمیت دوچندانی برخوردار است؛ زیرا فصل رشد، برداشت و باردهی است.
درخت گیلاس در فصل تابستان به هفته ای دو تا سه بار آبیاری نیاز دارد. این آبیاری باید تا عمق یک متری خاک را مرطوب کند. در آبیاری این درخت زیاده روی نکنید؛ زیرا ریشه های درخت گیلاس در شرایط غرقابی دچار پوسیدگی می شوند.
منبع: