دارو های تاثیر گذار بر بیماری های ماهی های زینتی

جابجایی و نگهداری صحیح آنتی‌بیوتیک‌ها در پرورش ماهیان زینتی

هنگام آماده سازی یا تجویز دارو ، بهتر است که به منظور جلوگیری از تماس غیر‌ضروری کاربر با دارو از دستکش استفاده شود. باید از آنتی‌بیوتیک‌های تازه و تاریخ مصرف نگذشته استفاده شود و آنها را بطور صحیح و در جای مناسب نگهداری نمود. آنتی‌بیوتیک‌هایی که بعد از تاریخ انقضاء آنها مصرف شوند یا در شرایط هوای گرم و مرطوب نگهداری شده باشند، در بهترین حالت کارآیی خودشان را به مقدار زیادی از دست خواهند داد و حتی می‌توانند مسمومیت‌زا باشند.

جهت خرید انواع پمپ فواره و تجهیزات آکواریوم با ما تماس بگیرید.

ملاحظات مربوط به آنتی‌بیوتیک‌های خاص در پرورش  ماهیان زینتی

مصرف بسیاری از آنتی بیوتیک‌هایی که در تجارت ماهیان زینتی به کار می‌روند، برای  ماهیان خوراکی ممنوع است. بطور رسمی آنتی‌بیوتیکی که مورد تایید اداره دارو و غذای آمریکا برای درمان ماهی زینتی باشد وجود ندارد. بنابراین استفاده از آنها باید با مشورت متخصص بیماری‌های ماهی باشد.

اریترومایسین: اریترومایسین  بیشتر در برابر باکتری‌های گرم مثبت مانند گونه‌های استرپتوکوکوس موثر است. بیشتر باکتری‌هایی که موجب بیماری در ماهی می‌شوند گرم منفی هستند، بنابراین، اریترومایسین تنها باید بعد از  اینکه نتایج کشت و آزمایش میزان حساسیت، مصرف آن را تایید کرد، مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین، اریترومایسین بصورت حمام درمانی خیلی موثر نیست و تنها باید به روش تزریقی یا مخلوط با غذا تجویز شود. اریترومایسین تاییدیه اداره دارو و غذای ایالات متحده آمریکا را برای استفاده در ماهیان خوراکی ندارد.

پنی سیلین‌ها پرورش ماهیان زینتی

پنی سیلین‌ها شامل پنی سیلین و آمپی سیلین بیشتر در برابر باکتری‌های گرم مثبت مانند گونه‌های استرپتوکوکوس موثر هستند، بنابراین به دلایل فوق این آنتی بیوتیک‌ها اولین انتخاب خوبی برای بیشتر عفونت‌های باکتریایی در ماهی‌ها نیستند. پنی‌سیلین‌هایی که به روش خوراکی تجویز می‌شوند، بیشتر از معده و ابتدای روده کوچک جذب می‌شوند. بیشتر پنی سیلین‌های تزریقی به سرعت جذب و انتشار میابند. هیچ یک از پنی سیلین‌ها تاییدیه اداره دارو و غذای ایالات متحده آمریکا را برای استفاده در ماهیان خوراکی ندارند.

تتراسایکلین در پرورش ماهیان زینتی

تتراسایکلین و آنتی بیوتیک‌های مرتبط با آن به عنوان آنتی بیوتیک‌های وسیع الطیف (موثر در برابر انواع وسیعی از باکتری‌ها) در نظر گرفته می‌شوند و هنگامی که با غذا مخلوط شوند به خوبی عمل می‌کنند. باوجوداین ، حمام درمانی برای تمام گونه‌ها ممکن است موثر نباشد. به علاوه، یون‌های کلسیم و منیزیم با تتراسایکلین و اکسی تتراسایکلین اتصال میا بند و آنها را غیر فعال می‌سازند‌.

این به این معنی است که با افزایش سختی آب (یعنی افزایش مقادیر یون‌های کلسیم و منیزیم) لازم است که مقدار داروی مورد نیاز این داروها باید افزایش یابد تا حمام درمانی موثر شود. تتراسایکلین‌ها هنگام استفاده به عنوان حمام درمانی برای ماهیان آب شور بی اثر هستند. تتراسایکلین‌ها نسبت به نور حساس هستند و هنگامی که تجزیه شوند قهوه ای می‌شوند. این موجب افت کیفیت آب شده و می‌تواند برای ماهی‌ها مضر باشد. بعد از حمام درمانی، آب باید بسرعت تعویض شود.

به دلیل سال‌ها کاربرد نادرست، امروزه باکتری‌های متعددی به تتراسایکلین مقاوم هستند. تتراسایکلین هنوز در برابر بسیاری از موارد فلاووباکتریم کولمونار (بیماری کولموناریس) خوب عمل می‌کند. تتراسایکلین‌ها بعد از تجویز به سرعت در تمامی بافت‌ها انتشار میابند و با مهار ساخت پروتئین از تقسیم سلول باکتری جلوگیری می‌کنند.  ترامایسین برندی از اکسی تتراسایکلین است که تاییدیه اداره دارو و غذای آمریکا برای مصرف در تولید آزادماهیان، گربه ماهی روگاهی و لابستر را دارد.

آمینوگلیکوزیدها در پرورش ماهیان زینتی

آمینوگلیکوزیدها، شامل جنتامایسین، نئومایسین، کانامایسین و آمیکاسین هنگامی که بصورت تزریقی تجویز شوند در برابر عفونت‌های ناشی از باکتری‌های گرم منفی بسیار موثر اند. متاسفانه، نشان داده شده که این گروه هنگام تجویز با این روش موجب آسیب کلیوی در ماهی‌ها شده اند.

بیشترآنتی بیوتیک‌های این گروه هنگام استفاده در روش‌های حمام درمانی یا خوراکی موثر نیستند. استثنا‌های آن شامل کانامایسین و نئومایسین است که هر دو اگر به روش  حمام درمانی استفاده شوند، می‌توانند در برابر عفونت‌های خارجی  موثر باشند. به علاوه  معتقدند که کانامایسین هنگامی که با غذا ترکیب شود برای درمان عفونت‌های باکتریایی معدی- روده ای موثر است. آمینوگلیکوزیدها نیز با مهار سنتز پروتئین از تقسیم سلولی باکتری جلوگیری می‌کنند. هیچ یک از آمینوگلیکوزید‌ها تاییدیه اداره دارو و غذای ایالات متحده آمریکا را برای استفاده در ماهیان خوراکی ندارند.

کینولون‌ها در پرورش ماهیان زینتی

کینولون‌ها، شامل نالیدیکسیک اسید و اکسولینیک اسید، مانند تتراسایکلین‌ها، آنتی بیوتیک‌های وسیع الطیفی هستند و در برابر انواع مختلفی از باکتری‌ها موثرند. این آنتی بیوتیک‌ها در Hp‌های اسیدی ۹/۶ یا کمتر بهتر عمل می‌کنند و توسط سختی آب مهار می‌شوند.

اگرچه به نظر می‌رسد در روش‌های حمام درمانی و خوراکی خوب عمل می‌کنند، ممکن است بعد از حمام درمانی  برخی از ماهی‌ها به کف فرو بروند و بی حال به نظر برسند. نشان داده شده که این آنتی بیوتیک‌ها به سیستم عصبی سایر حیوانات آسیب می‌رسانند و هیچ یک از آنها تاییدیه اداره دارو و غذای ایالات متحده آمریکا برای استفاده در ماهیان را ندارند. استفاده از فلوروکینولون‌ها یا کینولون‌ها در حیواناتی که به مصرف خوراکی انسان می‌رسند غیر قانونی و غیر مسئولانه است.

نیتروفوران‌ها در پرورش ماهیان زینتی

نیتروفوران‌ها، شامل نیتروفورانتوئین، نیتروفورازون، فوراناس و فورازولیدون،  وسیع الطیف بوده و بطور رایج در تجارت ماهیان زینتی به کار می‌روند، ولی اداره دارو و غذای آمریکا مصرف آنها را برای استفاده در ماهیانی که به مصرف خوراکی انسان می‌رسند ممنوع کرده است. اگرچه نیتروفوران‌ها بطور رایج به روش حمام درمانی به کار می‌روند، احتمالا در برابر عفونت‌های سطحی و مصرف موضعی موثر تر هستند. به نظر می‌رسد فوراناس برای استفاده در حمام درمانی موثر تر باشد. برای دستیابی به نتیجه هنگام استفاده از یک نیتروفوران به روش حمام درمانی، نوعی پوشش باید در نظر گرفته شود چون نیتروفوران‌ها می‌توانند توسط نور غیر فعال شوند.

داروهای سولفوره در پرورش ماهیان زینتی

داروهای سولفوره، شامل رومت نیز آنتی بیوتیک‌های وسیع الطیف هستند. انواع مختلفی از داروهای سولفوره وجود دارد. داروهای سولفوره رایج تربه علت کاربرد نادرست آنها که امروزه  منجر به ایجاد باکتری‌های مقاوم به آنها شده است، دارای تاثیر پیشین خود نیستند.

رومت هنگامی که با غذا مخلوط شود تاثیر خوبی دارد، ولی با روش حمام درمانی کارکرد خوبی ندارد و استفاده از آن در گربه ماهی روگاهی و آزادماهیان توسط اداره دارو و غذای آمریکا تایید شده است. در مجموع می‌توان گفت که درمان خوراکی/ توام با غذا بسیار موثر تر ، کارآمدتر بوده، آسیب کمتری به کیفیت آب وارد می‌سازد و نسبت به حمام درمانی ارجحیت دارد. به یاد داشته باشید که حمام درمانی به صافی‌های بیولوژیک آسیب می‌رساند.

مرجع دارویی درمان بیماری های ماهی

در طی مبحث ذیل سعی شده است بر اساس آخرین یافته ها, لیست جامعی از داروهای مورد استفاده در درمان بیماری های ماهیان در اسارت دراختیارخواننده قرار گیرد. بدیهی است برای استفاده کارآمد ازاین اطلاعات باید چند نکته مورد توجه قرار گیرد منجمله اینکه برخی از داروها, از جمله داروهای تولیدی (ژنریک) کشور نمیباشند و همچنین کاربری برخی نیز فقط درمورد ماهیان خوراکی مورد آزمون قرار گرفته است.

اسید استیک ( ACETIC ACID)
مورد استفاده: درمان انگلهای خارجی ماهیان آب شیرین
مقدار مصرف: 1 تا 2 میلی لیتر اسید استیک گلاسیال در یک لیتر (حمام)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو: 45 تا 10 دقیقه

اکری فلاوین (ACRIFLAVIN)
مورد استفاده: درمان بیماری های باکتریایی, کپکی و انگلی ماهیان (مصرف روز متوالی افزون این ماده در ماهیان آکواریومی باعث شده است که تعدادی از باکتری ها نسبت به این دارو مقاوم شوند)
مقدار مصرف: متغیر
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : متغیر

آموکسی سیلین تری هیدرات (Amoxicillin Trihydrate)
مورد استفاده: این دارو از سری داروهای بتا لاکتوم با نیمه عمر کوتاه میباشد باید بسیار سریع و بصورت قرص پوشش دار به ماهی عرضه شود این دارو برای درمان اغلب بیماری های باکتریایی بجزبیماریهای حاصل از Aeromonas hydrophila و Yersinia ruckeri مفید میباشد.
مقدار مصرف: 40 تا 80 میلی گرم بر کیلوگرم وزن ماهی (خوراکی)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : روز متوالیانه یک وعده به مدت 10 روز متوالی

آمپی سیلین سدیم (Ampicillin Sodium)
مورد استفاده: این دارو از سری داروهای بتا لاکتوم با نیمه عمر کوتاه میباشد باید بسیار سریع و بصورت قرص پوشش دار به ماهی عرضه شود این دارو برای درمان اغلب بیماری های باکتریایی مفید است.
مقدار مصرف: عموما روز متوالیانه 50 تا 80 میلی گرم بر کیلوگرم وزن ماهی (خوراکی)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 10 روز متوالی متوالی

کلرامفنیکل ( Chloramphenicol)
مورد استفاده: مصرف کلرامفنیکل به علت سمیت آن برای انسان در اکثر کشور های جهان ممنوع شده است.
مقدار مصرف: متغیر
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : متغیر

انروفلاکسازین (Enrofloxacinil)
مورد استفاده: درمان عفونت های ناشی از Aeromonas salmonicida
مقدار مصرف: 5/2-0/5 گرم بر لیتر (حمام)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 5 روز متوالی متوالی

اریترومایسین (Erythromycin)
مورد استفاده: برای از بین بردن باکتریهای گرم مثبت (استرپتوکوکوس و بیماری باکتریایی کلیه). الیته مصرف این دارو برای ماهیان آکواریومی به علت از بین رفتن فیلتر بیولوژیکی آکواریوم در طولانی مدت توصیه میشود.
مقدار مصرف: روز متوالیانه 100 میلی گرم بر کیلوگرم وزن ماهی (خوراکی) برای درمان بیماری باکتریایی کلیه و 25-50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن ماهی (خوراکی) جهت درمان استرپتوکوکوسیس
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 21 روز متوالی (درمان بیماری باکتریایی کلیه) – 1 هفته متوالی (درمان استرپتوکوکوسیس)

فلورفنیکل (Florfenicol )
مورد استفاده: این دارو شکل تغییر ساختار یافته کلرامفنیکل میباشد و برای درمان سپتی سمی (Septisemia) و کورک زایی (furunculosis) کاربرد دارد
مقدار مصرف: روزانه 10میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن ماهی (خوراکی)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 10 روز متوالی

فلامکوئین (Flumequine )
مورد استفاده: این دارو درسالهای اخیر جایگزین اوکزولییک اسید شده است و به علت سریع الاثر بودن برای درمان ماهیان اکواریومی نیزمورد توجه قرار گرفته است
مقدار مصرف: روزانه 20 میلی گرم بر کیلوگرم وزن ماهی (خوراکی) برای ماهیان آب شیرین و روزانه 25 میلی گرم بر کیلوگرم وزن ماهی (خوراکی) برای ماهیان آب شور
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 8 روز متوالی

فورالتادون (Furaltadone)
مورد استفاده: این دارو از سری داروهای شبیه نیفور پیرینول میباشد. این دارو ها خاصیت باکتری کشی ضعیفی دارند وعموما برای توقف رشد باکتری ها مورد استفاده قرار میگیرند.
مقدار مصرف: 20 تا 50 میلی گرم بر لیتر(غوطه وری)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 24 ساعت متوالی

فورازولیدن (Furazolidone)
مورد استفاده: این دارو از سری داروهای شبیه نیفور پیرینول میباشد. این دارو ها خاصیت باکتری کشی ضعیفی دارند و برای توقف رشد باکتری ها مورد استفاده قرار میگیرند.
مقدار مصرف: 1 تا 10 میلی گرم بر لیتر (غوطه وری)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 24 ساعت متوالی

کانامایسین سولفات (Kanamycin Sulfate)
مورد استفاده: درمان بیماری های باکتریایی
مقدار مصرف: 5 تا 100 میلی گرم بر لیتر (غوطه وری)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 3 نوبت 3 روز درمیان (هرنوبت 24 ساعت)

نالیدیکسیک اسید (Nalidixic Acid)
مورد استفاده: درمان بیماریهای باکتریایی ماهی بخصوص ماهیان آکواریومی
مقدار مصرف: 13 میلی گرم بر لیتر (حمام)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 1 تا 4 ساعت متوالی (تکرار درمان در صورت عدم معالجه)

نئومایسین سولفات (Neomycin Sulfate)
مورد استفاده: درمان بیماریهای باکتریایی ماهی بخصوص ماهیان آکواریومی
مقدار مصرف: 65 میلی گرم بر لیتر (غوطه وری)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 3 تا 5 روزمتوالی

نیفورپینول (Nifurpirinol)
مورد استفاده: این دارو ها خاصیت باکتری کشی ضعیفی دارند و برای توقف رشد باکتری ها مورد استفاده قرار میگیرند.
مقدار مصرف: 1 تا 2 میلی گرم بر لیتر (حمام)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : متغیر

نیتروفورازن (Nitrofurazone)
مورد استفاده: این دارو از سری داروهای شبیه نیفور پیرینول میباشد. این دارو ها خاصیت باکتری کشی ضعیفی دارند و برای توقف رشد باکتری ها مورد استفاده قرار میگیرند. جذب این دارو از خلال آبشش ماهی به سختی صورت می گیرد.
مقدار مصرف: 100 میلی گرم بر لیتر (حمام)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 30 دقیقه متوالی

اوگزولینیک اسید (Oxolinic Acid)
مورد استفاده: برای درمان بیماری های ناشی از باکتری های گرم منفی. استفاده بی رویه از این دارو باعث مقاوم شدن تعداد کثیری از باکتری های به این دارو شده است.
مقدار مصرف: 25 میلی گرم بر لیتر (حمام)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 15 دقیقه متوالی (دو نوبت درهر روز به مدت 3 روز)

اوکسی تترا سایکلین (Oxytetracycline)
مورد استفاده: درمان بیماری باکتریایی زین پشتی (Columnaris) ماهی
مقدار مصرف: 15 تا 20 میلی گرم بر لیتر (حمام)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 1 ساعت متوالی (یک نوبت در هر روز به مدت 4 روز)

سارا فلاکسازین (Sarafloxacin)
مورد استفاده: درمان بیماری های باکتریایی
مقدار مصرف: روزانه 10 میلی گرم بر کیلوگرم وزن ماهی (خوراکی)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 5 روز متوالی

سولفادیازین- تریمتوپریم (Sulfadiazine – Trimethoprim)
مورد استفاده: درمان بیماری های باکتریایی
مقدار مصرف: روزانه 30 تا 50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن ماهی (خوراکی)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 7 تا 10 روز متوالی

سولفادیمتوکسین- اومتوپریم (Sulfadimethoxine – Ormetoprim)
مورد استفاده: درمان بیماری های باکتریایی ناشی ازAeromonas و Edwardsiella
مقدار مصرف: روزانه 50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن ماهی (خوراکی)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 5 روز متوالی

سولفادیمیدین- تریمتوپریم (Sulfadimidine – Trimethoprim)
مورد استفاده: درمان بیماری های باکتریایی ناشی از Vibrio
مقدار مصرف: 500 میلی گرم سولفادیمیدین + 100 میلی گرم تریمتوپریم بر لیتر (غوطه وری)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 72 ساعت متوالی

سولفامرازین (Sulfamerazine)
مورد استفاده: درمان بیماری باکتریایی زین پشتی (Columnaris) ماهی
مقدار مصرف: روزانه 220 میلی گرم بر کیلوگرم وزن ماهی (خوراکی)
الگوی پیشنهادی تجویز دارو : 5 روز متوالی

منبع:

هوشمل

دیجی کالا