روغن گیربکس برای چیست؟
در این مقاله شما را با سه روغن مهم برای ماشین تان آشنا می‌کنیم. و همچنین تعمیر گیربکس اتوماتیک 207 ودر ادامه، از واسکازین و کاربردهای آنها و تفاوتهای آن دو صحبت خواهیم کرد و همچنین نحوه تعمیر گیر بکس. پس تا انتها با سایت اینترنتی آنلاین گیر بکس همراه باشید.
روغن گیربکس ۲۰۷ اتومات یا واسکازین ؟
روغن گیربکس ۲۰۷ اتومات که به آن روغن جعبه دنده هم می گویند، از جمله روغنهایی می‌باشد که برای روانکاری قطعات خودرو مثل قطعات موجود در جعبه دنده و دیفرانسیل، طراحی گردیده است.روغن گیربکس کاربردهای دیگری نیز برای جعبه دنده دارد، این روغن خاصیت خنک کنندگی و توانایی انتقال قدرت از موتور را دارد و مانند یک سیال لزج عمل می کند.
اگر نام واسکازین را شنیده اید، بدانید که منظور همان روغن گیربکس است که در زبان روسی به آن واسکازین گفته می‌شود.در واقع روغن گیربکس روغن جعبه دنده و واسکازین سه نام مختلف برای یک نوع محصول می‌باشد که از آن برای روانکاری جعبه دنده استفاده می‌شود.اما این دو روغن نام برده شده با یکدیگر یک تفاوتهایی نیز دارند و آن هم در نحوه عملکردشان می‌باشد. غلظت و گرانروی این روغنها متفاوت است البته در برخی از مواقع این امکان وجود دارد که از روغن گیربکس اتوماتیک، برای گیربکس دستی هم استفاده کنند، اما برعکس آن امکان پذیر نیست.
انواع اصلی روغنهای گیربکس با توجه به کاربردشان
روغنهای گیربکس در دو نوع یافت می شوند که ما در این مقاله به آن دو ویژگی و عملکردشان خواهیم پرداخت، از جمله روغنهای گیربکس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برخی از روغنها برای روانکاری قطعات دیفرانسیل و همچنین جعبه دندههای دستی به کار می رود، که به آنها MTF یا Mannual Transmission Fluid گفته می شود.
- برخی دیگر از روغنهایی که در جعبه دنده و یا گیربکس اتومات استفاده می شوند و برای روانکاری آنها کاربرد دارند، به نام ATF یا Automatic Transmission Fluid شناخته می‌شوند.
همانطور که اشاره کردیم این دو روان کننده قطعات، با یکدیگر از تفاوت برخوردار می باشند، که ما ابتدا تعریفی از جعبه دنده دستی و اتوماتیک ارائه می دهیم تا تفاوت آنها را به خوبی فرا گیرید.گیربکس دستی و گیربکس یا جعبه دنده اتوماتیک دارای کاربردهایی مشابه یکدیگر هستند و با تعویض دنده، افزایش قدرت و سرعت و حرکت امکان پذیر می‌شود اما تفاوت آنها در شیوه انتقال قدرت با توجه به نوع روغن گیربکس خودرو می‌باشد.
جعبه دنده قطعه ای می‌باشد که در آن دو شافت و میله به همراه دنده های مختلف یافت می شود. هنگامی که شما موقعیت دنده را تغییر می دهید، انتقال قدرت در این سیستم انجام می‌شود و دنده ها را درگیر می‌کند. درگیر شدن دنده ها خود موجب تولید حرارت، اصطکاک قطعات با یکدیگر و همچنین ایجاد قدرت می‌شود.با توجه به این عوامل ذکر شده، روغن گیربکس برای خودرو و حفظ سلامت قطعات ماشین خودرو لازم و ضروری می باشد و مانع از ایجاد ساییدگی و خوردگی قطعات شده و دنده خیلی راحت به حرکت خود ادامه می دهد. روغن گیربکس دستی منحصر به فرد دارای ویژگیهای زیر می‌باشد:
یکی از مهمترین ویژگیهایی که می توان به آن اشاره کرد، گرانروی روغن دنده می‌باشد. روغن دنده از غلظت بیشتری نسبت به برخوردار است. یکی از دلایل بالا بودن غلظت آن درگیر شدن دنده‌ها است، به همین دلیل غلظت روغن باید به صورتی باشد که، تمام نیرو و فشاری که به دنده وارد می شود را دفع کند و کل سیستم را نیز تحت پوشش قرار دهد.
- مقاومت در برابر حرارتهای بالا:
از جمله قابلیتهای دیگری که روغن دنده باید داشته باشد، این است که در برابر حرارت و گرما مقاومت داشته و این موضوع برای سلامتی قطعات بسیار حیاتی و ضروری است، زیرا اگر دنده‌ها در تماس با هم حرارت تولید کنند، در این صورت حرارت موجود در دنده ها، میتواند خطرات جدی را به همراه داشته باشد.بنابراین در هنگام تولید روغن دنده، باید تمام این ویژگیها نیز لحاظ گردد و به صورتی طراحی شود که نقطه جوش بالایی داشته باشد. یکی از وظایف روغن دنده در گیربکس دستی انتقال حرارت از دنده‌ها می‌باشد.
- مقاومت در برابر فشار بالا:
گیربکسهای دستی در خودرو به گونه ای طراحی شده اند، که دنده ها در معرض فشار بالایی قرار می گیرند و به همین علت روغن دنده به کار برده شده همانطور که گفتیم، باید در مقابل فشار مستحکم باشد و مقاومت کنددر هنگام تولید جعبه دنده ها باید برخی از موارد لحاظ گردد، که برای بهبود عملکرد خودرو از اهمیت برخوردار می‌باشند، جعبه دنده باید شامل، مبدل گشتاور هیدرولیکی و یک مجموعه خورشیدی با نسبت دنده های گوناگون باشد. که موجب می شود دنده ها به صورت خودکار به وسیله سامانه کنترل هیدرولیکی تعویض گردند.
دنده‌هایی که در گیربکس اتوماتیک به کار رفته اند با دنده گیربکس دستی تفاوتهایی دارند، این دنده‌ها در اتوماتیک از گیربکس دستی کوچکتر هستند و همچنین قطعات در گیربکس اتوماتیک بیشتر با هم در برخورد قرار می گیرند.به دلیل تفاوتهایی که دنده‌ها در این دو سیستم با یکدیگر دارند، روغن دنده ها نیز باید از تفاوت برخوردار باشند، که ما در این مقاله بیان می‌کنیم.
وظیفه روغن گیربکس تنها روانکاری دنده و جلوگیری از سایش آنها نمی باشد، بلکه قابلیت انتقال قدرت از پمپ روغن به نیز است، این امر باعث کنترل کردن حرکت دنده ها در سیستم خودرو شده، بنابراین در طراحی روغن گیربکس جعبه دنده اتوماتیک تمام ویژگیهای زیر باید در نظر گرفته شود:
در هنگام تولید واسکازین جعبه دنده اتوماتیک میزان گرانروی و ویسکوزیته آنان باید پایین باشد، که این گونه روغنها نسبت به روغنهای دستی رقیقتر هستند، این وظیفه روانکاری تمام قطعات خودرو را دارد زیرا قطعات در آن بیشتر در معرض برخورد هستند.طبق یافته های انجام شده، بهترین شاخص برای روغن دستی 0W-5 یا 5W-10 می‌باشد. از جمله قابلیتهایی که روغن گیربکس اتوماتیک دارد، می توان به توانایی انتقال قدرت از موتور به گیربکس و قابلیت سیالیت روغن اشاره کرد.
- مقاومت در برابر دماهای بالا:
یکی از بهترین و مهمترین ویژگیهایی که روغن اتوماتیک دارد، خاصیت خنک کنندگی آن است و همانند مایع خنک کننده سیستم می‌باشد. این روغن دارای خاصیتی است، که گرمای موجود در دنده ها را از بین برده و مانع از این می شود که دنده ها در معرض گرما قرار بگیرند.به دلیل این که نقطه جوش در اتوماتیک نسبت به روغن دستی بسیار پایین است، به آن مکمل هایی اضافه کرده اند که بیشتر عمر داشته باشد.
- مقاومت در برابر تشکیل کف:
در این مقاله تمام ویژگیهایی که روغنهای دستی و اتوماتیک باید داشته باشند را لحاظ کردیم، حال می خواهیم در رابطه با خاصیت مقاومت آن در مقابل تشکیل کف گفتگو کنیم.قابلیت دیگری که روغنهای اتوماتیک دارند، خاصیت جلوگیری از تشکیل کف می باشد، گیربکس دستی نیز با کف و حباب کردن موجب می‌شود که انتقال قدرت به سیستم گیربکس به درستی انجام نشود به همین دلیل روغن گیربکس دستی نیز دارای خاصیت ضد کف است.
افزودنی‌های اصلی روغن جعبه دنده
برای بهبود عملکرد روغن جعبه دنده به آن برخی از مواد افزودنی اضافه می کنند که مانع از برخی مشکلات می شود، این افزودنیها شامل وارد زیر می باشند که هر کدام نیز دارای خاصیتهایی هستند:
- افزودنی‌های ضد سایش، ضد ترک و EP:
این افزودنیها همانطور که از اسمشان کاملا مشخص است، مانع از سایش و ترک قطعات در هنگام تماس و برخورد با هم می شوند، در واقع از میزان اصطکاک بین آنها کم می‌کند.
- افزودنی کاهنده نقطه سیلان:
برای اینکه روغن در دماهای پایین از عملکرد بهتری برخوردار باشد، نیاز است که با اضافه کردن این افزودنی به روغن، نقطه انجماد روغن جعبه دنده را کاهش داد.
- افزودنی‌های خوردگی و اکسیداسیون:
قطعات حتما باید در مقابل خوردگی شیمیایی و اکسیداسیون مقاومت داشته باشند، به همین دلیل به روغن جعبه دنده افزودنیهایی اضافه می کنند که این ویژگی را داشته باشد، همانطور که خود می‌دانید اکسیداسیون و واکنش شیمیایی موجود فرسودگی و تخریب فلزات می‌شود.
روغن دنده برای خودرو‌های گیربکس اتوماتیک چگونه است؟
خودروهایی که به صورت اتوماتیک هستند و عملکرد آنها به صورت هیدرولیکی می‌باشد، نیاز است روغنهای آن به گونه ای باشند که با استفاده از فشار روغن و تنظیم مقدار فشار آن، نیرو و قدرت کافی از موتور به چرخ منتقل شود.عوض کردن دنده‌ها با استفاده از تغییر مسیر و کنترل فشار جریان روغن در گیربکس، به وسیله شیر برقی انجام می شود. برای کنترل تمام این قسمتهای گوناگون، نرم افزاری بر روی واحد الکتریکی گیربکس نصب می‌کنند.
به دلیل این که از آن قسمتهایی که روغن به بیرون نشت می‌کند، ذرات و گرد و غبار عبور می کنند، کارایی طولانی مدت روغن در دمای بالای روغن گیربکس، سریع دچار استهلاک شده و آن قابلیت و خاصیت اولیه خود را از دست می‌دهد. بنابراین برای جلوگیری از این امر، همانطور که روغن موتور را چک می کنید، آن را نیز باید مورد بررسی قرار دهید. رنگ این گونه روغنها نیز معمولا به رنگ قرمز است.
تعویض روغن گیربکس
یکی از مهمترین موضوعاتی که باید به آن توجه کنید، تعویض به موقع روغنهای گیربکس دستی می‌باشد، مشکلی که در روغنها به وجود می‌آید، تغییر در سطح کیفیت آن نیست، بلکه به دلیل آلودگی است که ایجاد می شود و حتما باید تعویض گردند.
آلودگی که در آن ایجاد می‌شود به دلیل فرسایش و دنده ها است و به مرور موجب این مشکل شده و عمر سیستم انتقال قدرت را کاهش می‌دهد. تمام این مشکلات میزان عملکرد روغن را پایین آورده و وجود این ذرات فلزی باعث می شود که جعبه دنده به خوبی روانکاری نشود.
حال در رابطه با گیربکسهای اتوماتیک باید بگوییم که کیفیت سیال گیربکس اتوماتیک به مرور زمان پایین آمده و دلیل این امر نیز، این است که در گیربکس اتوماتیک، حرارت و فشار بیشتری ایجاد می‌شود.همچنین همانند گیربکسهای دستی که گفته شد، امکان آلوده شدن آنها نیز توسط غبار وجود دارد و در نتیجه عمر سیستم انتقال قدرت نیز با گذشت زمان کاهش پیدا می کند و شما نیاز دارید که هر لحظه به فکر تعمیر گیربکس ماشین خود باشید.
زمان تعویض واسکازین
واسکازین نیز جزء مسائل مهمی می‌باشد که به زمان تعویض آن باید دقت کرد، اگر واسکازین را به موقع و به طور منظم تعویض کنید، موجب می شود، قطعات عملکرد بهتری داشته و طولانیتر عمر کنند، همچنین تعویض به موقع آن به روانکار کردن گیربکس نیز کمک می کند. از جمله ویژگیهای دیگر آن می توان به کاهش صداهای ناهنجار و بهبود عملکرد و همچنین کاهش درجه حرارت گیربکس اشاره کرد.
حال باید بگوییم که زمان تعویض واسکازین نیز بستگی به این موارد دارد: نوع روغن و گیربکس خودرو، شرایط آب و هوایی که در آن قرار گرفته اید و همچنین نوع کارکرد آن می‌باشد، اما در بیشتر مواقع، افراد هنگامی که دیسک و کلاج را تعویض می کنند، واسکازین را نیز عوض می کنند. معمولا میزان طول عمر کلاج خودرو که در شهرها و جادهها در حال حرکت است، به اندازه کارایی 100 هزار کیلومتر می باشد، بنابراین بعد از رسیدن به این میزان و تعویض کلاج، واسکازین گیربکس را نیز تعویض کنید.