هفته سوم دسامبر/ از «استعداد های پر شمار کبوتر ها» تا «داستان مشکوک سیاره نهم!»

دنیای مجلات علمی؛

به گزارش خبرگزاری آنا مجلات علمی عامه فهم برای ارتباط جامعه علمی با مردم عادی بسیار اهمیت دارند. این مجلات می توانند پژوهش ها و دستاورد های علمی را به زبانی قابل فهم برای مخاطبان عرضه کنند. از آنجایی که این نشریات به سرعت (در فواصل حداکثر ماهانه) به روزرسانی می شوند جریانات و پارادایم های جدید علمی را در دسترس عموم قرار می دهند. در این سلسله گزارش ها مروری بر پرونده های جلد مجلات اصلی ترویج علم جهان خواهیم داشت.

نیچر

تحول و تکامل دایناسور ها در دوره ژوراسیک

با شروع دوره ژوراسیک حدود ۲۰۰ میلیون سال پیش دایناسور ها بر اکوسیستم های باستانی تسلط پیدا کردند. این پرونده مجله نیچر به تنوع زیستی دایناسور ها اختصاص دارد. محققانی که روی فسیل های به دست آمده از دایناسور ها در مناطق مختلف کره زمین آزمایش می کنند دریافتند که افزایش فعالیت های آتشفشانی و تغییرات آب و هوایی ممکن است طیف متنوع تری از گیاهان را پدید آورده است و این تنوع باعث شده دایناسور های گیاه خوار متنوع تر شوند. در نهایت این موضوع تاثیراتی در تکامل گونه های گوشتخوار بزرگ داشته و با شروع دوره ژوراسیک اکوسیستم تحت سلطه دایناسور ها قرار گرفته است. 

محققان این نتایج را با آزمایش و بررسی روی بقایای فسیل شده مواد گوارشی دایناسور ها به دست آوردند آنها توانستند فرآیند های گوارشی دایناسور هایی که فسیلی از آنها به دست آمده بود را بازسازی کنند و بفهمند که اندازه و فراوانی مهره داران و تنوع گیاهی در آن زمان چگونه بوده است. 

این اطلاعات جالب به آنها کمک کرد تا تحولات گونه های گیاه خوار و گوشت خوار را درک کنند و در نهایت اتفاقات دوره ژوراسیک را بهتر دریابند. تداوم این بررسی ها در آینده می تواند به شناخت بهتر مسیر های تکاملی جانداران منجر شود. 

ساینس

چرا باید یاد بگیریم کبوتر ها را دوست داشته باشیم؟

کبوتر ها اغلب آماج خشم انسان ها هستند به خاطر خرابکاری هایشان روی ماشین ها شیشه خانه ها و حمله دسته جمعی شان به مواد غذایی که در جایی پنهان کرده ایم. 
کبوتر ها و سبک زندگی شان چیز هایی زیادی برای ما دارند. آنها بی ادعا باهوش هستند با اینکه پستاندار نیستند اما نوعی شیر در بدنشان تولید می کنند یکدیگر را می بوسند و می توانند چهره افراد را به خاطر بسپارند و حتی می توانند کسانی را که با آنها بد هستند به خاطر بیاورند.

آزمایش های متنوعی برای سنجش این موارد در پرنده ها انجام شده است که نشان می دهد حافظه کبوتر ها بسیار قوی است. در این آزمایش ها فردی غذا را از جلوی پرنده برمی داشت و دیگری کاری به غذا خوردن پرنده نداشت پس از مدتی افراد لباس هایشان را عوض می کردند اما پرنده تشخیص می داد کدام یک از آنها با او بد بوده اند. این آزمایش به شیوه های مختلف تکرار شده است و هربار یک نتیجه به دست آمده است. نتایج این تحقیقات بسیار شگفت انگیز است و شاید باعث شود نگاهمان به این پرنده های به ظاهر مزاحم تغییر کند. 

ساینتفیک امریکن

شاید دوباره منظومه شمسی ۹ سیاره ای شود!

داستان حذف سیاره پلوتو از فهرست سیارات منظومه شمسی داستان غم انگیزی بود. سال های زیادی دانش آموزان و دانشجویان جهان نام پلوتو را به عنوان نهمین سیاره منظومه شمسی شنیده بودند و درباره اش خوانده بودند و دوستش داشتند اما حدود ۱۰ سال پیش اتحادیه بین المللی نجوم تصمیم گرفت با داده های تازه ای که از پلوتو به دست آمده بود آن را از فهرست سیارات منظومه شمسی حذف کردند. همان زمان دختر ۱۰ ساله مایک براون دانشمندی که تحقیقاتش منجر به حذف پلوتو از منظومه شمسی شد به پدرش گفته بود سعی کن سیاره ای جدید پیدا کنی! براون می گوید وقتی دخترم این را گفت خندیدم و گفتم هرگز این اتفاق نمی افتد!

با این حال شواهدی که اخیرا از بررسی های گرانشی بخش های بیرونی منظومه شمسی به دست آمده است نشان می دهد ممکن است براون در آستانه تحقق آرزوی دخترش باشد. 

گویی اجرامی که در مدار های دور دست منظومه شمسی شناسایی شده اند تحت تاثیر نیروی گرانش جرمی بزرگتر از زمین و کوچکتر از نپتون هستند اما آیا در آن محدوده سیاره ای وجود دارد که می توان آن را سیاره نهم نامید؟ هنوز کسی این سیاره را پیدا نکرده است. اخترشناسان تخمین می زنند که اگر این سیاره وجود داشته باشد احتمالا خیلی دور است و به دلیل این فاصله طولانی نور کمی از خورشید را می تواند بازتاب کند بنابراین احتمالا بسیار کم نور است. فعلا باید منتظر ماند و نتایج تحقیقات جدید را دنبال کرد تا ببینیم قرار است با عضو تازه ای از منظومه شمسی آشنا شویم یا نه! پرونده اصلی این شماره مجله ساینتیفیک امریکن به داستان مشکوک سیاره نهم اختصاص دارد.