بوریس جانسون استعفا داده اما چرا هنوز نخست وزیر بریتانیا است؟

به گزارش رویداد برتر، به نقل از یورونیوز، با وجود استعفای جانسون، شهروندان بریتانیایی هنوز نمی دانند چه کسی جانشین وی خواهد شد، در حالی که کارشناسان سیاسی بریتانیا می گویند روند معرفی و راه اندازی فرد جدید ممکن است ماه ها طول بکشد.

بخشی از این مشکل به سیستم حقوقی بریتانیا مربوط می شود که در آن جایگاه مشخصی در عنوان سرپرست نخست وزیری وجود ندارد. در واقع، بریتانیا به هیچ وجه قانون اساسی رسمی ندارد، در عوض توسط کنوانسیون هایی که برای قرن ها در کاخ های سلطنتی، پارلمان ها و دادگاه ها جعل شده اداره می شود.

اما همان قانون اساسی نانوشته حکم می کند که بریتانیا دموکراسی پارلمانی داشته باشد. در دموکراسی پارلمانی، رهبر بزرگترین حزب توسط پادشاه یا رئیس جمهور (که البته نقش نسبتاً تشریفاتی در نظام های پارلمانی دارد) معرفی می شود و کار خود را آغاز می کند.

حال اگر هیچ حزبی نتواند به تنهایی دولت تشکیل دهد، نخست وزیر از یک ائتلاف چند حزبی که به عنوان کابینه ائتلافی شناخته می شود، نامزد و انتخاب می شود. این در کشوری مانند ایتالیا به وضوح قابل مشاهده است. بریتانیای کبیر البته در سال 2010 چنین تجربه ای داشت و در این کشور حزب محافظه کار توانست در ائتلاف با احزاب دیگر دولتی تشکیل دهد.

نکته دیگر در مورد سیستم سیاسی بریتانیا این است که معمولاً رهبران پس از دریافت رأی از مردم در انتخابات کنار نمی‌روند. آخرین باری که ادوارد هیث از نخست وزیری و رهبر حزب محافظه کار استعفا داد در سال 1974 بود. اکنون وضعیت بوریس جانسون نیز مشابه است و اگرچه او توانست حزب محافظه کار را در انتخابات به پیروزی برساند، اما اکنون باید عقب نشینی کند.

حزب کارگر اصرار دارد که بوریس جانسون نباید یک روز در سمت خود بماند. این حزب در بیانیه‌ای تهدید کرد که به کابینه بوریس جانسون رای عدم اعتماد می‌دهد مگر اینکه حزب محافظه‌کار خیلی سریع رهبر جدیدی را انتخاب کند.

اما جانسون گفته است که تا انتخاب رهبر جدید حزب محافظه کار به سمت نخست وزیری ادامه خواهد داد. اما روند انتخاب نخست وزیر جدید و رهبر حزب پیچیده و زمان بر است. بر اساس این کنوانسیون، هر نامزد رهبری حزب باید توسط حداقل دو نماینده مجلس ملی معرفی شده و حداقل از سوی هشت عضو شورای ملی حمایت شود. پس از آن روند رای گیری آغاز می شود. در این رای گیری نمایندگان احزاب محافظه کار با رای مخفی به نامزدها رای می دهند و فردی که در هر رای کمترین رای را داشته باشد از رقابت حذف می شود.

این رای گیری تا زمانی ادامه می یابد که تنها دو نامزد باقی بمانند و در این مرحله رای نهایی با همه اعضای حزب محافظه کار بریتانیا برگزار می شود. در این مرحله، هم نمایندگان حزب محافظه کار پارلمان و هم همه اعضای این حزب در رای گیری پستی شرکت می کنند که برنده نخست وزیر جدید بریتانیا به عنوان رهبر حزب می شود.

با نزدیک شدن به تعطیلات تابستانی، بسیاری نگران هستند که این روند بیش از حد معمول طول بکشد و بوریس جانسون همچنان نخست وزیر بریتانیا باشد. نمایندگان حزب کارگر تهدید کردند در صورت عدم استعفای فوری جانسون، رای عدم اعتماد به کابینه را در دستور کار قرار خواهند داد. با این حال، برای این کار، حزب کارگر به حمایت برخی از اعضای حزب محافظه کار نیاز دارد. اگر این اتفاق بیفتد، جانسون باید فورا کناره گیری کند.

پس از انتخاب نخست وزیر و رهبر جدید، وی می تواند دستور برگزاری انتخابات جدید را بدهد، اگرچه هیچ الزامی برای این امر وجود ندارد، اما گاهی اوقات تردید در این مورد می تواند به پایان کار آن فرد و حزب حاکم در انتخابات آتی منجر شود.

نزدیک ترین تجربه در این زمینه مربوط به سال 2007 است. زمانی که گوردون براون رهبری حزب کارگر و نخست وزیری را از تونی بلر، رهبر سابق این کشور به دست گرفت، بسیاری انتظار داشتند که براون برای تثبیت موقعیت خود با آرای بریتانیا و جلب حمایت بیشتر، انتخابات زودهنگام برگزار کند. اتفاق نیفتاد در نتیجه تداوم شرایط و در نهایت بحران مالی جهانی، موضع حزب کارگر تغییر کرد و در نهایت این حزب در انتخابات سال 2010 به رقیب قدیمی خود یعنی حزب محافظه کار شکست خورد. از آن زمان، محافظه کاران در قدرت باقی مانده اند و هیچ رهبر دیگری از حزب کارگر به عنوان نخست وزیر بریتانیا انتخاب نشده است.

انتهای پیام