کشاورزان، چه قدر به سلامت شغلی خود اهمیت میدهند؟
کشاورزی یکی از مهم ترین فعالیت های بشری در جهان است که در ازای تولید غذا برای مردم، خطرات زیادی را متوجه فعالان آن می کند. برای کاهش بار این مخاطرات شغلی، محققان مطالعه ای انجام دادند و ابعاد این موضوع را به صورت علمی مورد بررسی قرار دادند.
به گزارش رویداد برتر پیشرفت به سمت کشاورزی یکی از مهمترین اهداف در کشورهای در حال توسعه است که کشاورزان و کارگران کشاورزی را به یکی از مهمترین منابع انسانی در چنین جوامعی تبدیل می کند. از سوی دیگر، کشاورزی یک شغل خطرناک است، با میزان آسیب و شاخص های خطر بالا، زیرا کشاورزان روزانه در معرض طیف گسترده ای از خطرات و بیماری های شغلی هستند. اشعه های مضر خورشید، بیماری ها و اثرات گرما، ارتعاش و سر و صدای ماشین آلات، سموم، آفت کش ها و کودها، ارگونومی، استرس و سطح بالای فعالیت بدنی در شرایط نامناسب از جمله مخاطرات بهداشتی هستند.
به گفته کارشناسان، آمارهای منتشر شده از سوی سازمان بین المللی کار و سازمان جهانی خواربار نشان می دهد که بیش از نیمی از مرگ و میرهای ناشی از کار سالانه ناشی از کارگران و فعالان کشاورزی در سراسر جهان است. بنابراین لازم به نظر می رسد اقدامات پیشگیرانه برای کاهش حوادث و بیماری های ناشی از کار در بخش کشاورزی انجام شود. به عبارت دیگر برای حفظ سلامت و دستیابی به ایمنی در کار و رفع این دغدغه ها نیازمند اقدامات پیشگیرانه ای هستیم که چالش و اولویت سلامت حرفه کشاورزی است. محققان بر این باورند که بهبود شرایط کار ایمن نه تنها به معنای رعایت الزامات هنجاری است، بلکه به معنای رفتار کشاورزان نیز هست.
در این راستا، محققان دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه علوم پزشکی ایران، مطالعهای را با هدف بررسی گونهشناسی رفتار و نگرش کشاورزان نسبت به سلامت شغلی خود در کشاورزی انجام دادند.
این تحقیق با مشارکت 382 کشاورز استان کرمانشاه انجام شد و اطلاعات مورد نیاز تحقیق با استفاده از پرسشنامه تهیه شده توسط محققین گردآوری شد.
نتایج مطالعه نشان می دهد که کشاورزان از چهار نگرش بوم شناختی، اقتصاد گرا، کار محور و سلامت محور و همچنین چهار رفتار ساختاریافته، انگیزشی، پیشگیرانه و خود محور در مورد سلامت شغلی خود پیروی می کنند.
به گفته سمیه مراداسیلی، محقق و کارمند گروه آموزش و آموزش حرفه ای کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، «نتایج ما نشان می دهد که کشاورزان نگرش متفاوتی نسبت به بهداشت حرفه ای و الگوهای رفتاری متفاوتی دارند. بنابراین توصیه می شود با گرد هم آوردن دست اندرکاران کشاورزی و بهداشت، نگرش نسبت به سلامت حرفه کشاورزی تغییر کند.
به گفته آنها، «اقدامات حمایتی و حمایت بخشهای دولتی و خصوصی برای بروز رفتارهای بهداشت حرفهای میتواند رفتار کشاورزان را نسبت به رفتارهای ساختاریافته و پیشگیرانه تغییر دهد».
این مطالعه نشان داد که الگوهای رفتار بهداشت حرفه ای کشاورزان متفاوت است. در یک الگوی رفتاری ساختاریافته، کشاورزان اصول ایمنی و امنیت را در فعالیت های کشاورزی خود رعایت می کنند. با این حال، در الگوی رفتار خود محور، کشاورزان بر اساس شرایط، نیازها، محیط و طرز فکر خود از تجهیزات حفاظتی در فعالیت های کشاورزی خود استفاده می کنند.
مراد حاصلی و همکاران میگوید: «علاوه بر این دو الگوی رفتاری، برخی از کشاورزان رفتارهایی از خود نشان میدهند که از بروز حوادث و بیماریهای مرتبط با فعالیتهای کشاورزی جلوگیری میکند یا با انگیزههای خاصی رفتار ایمنی انجام میدهند. در واقع رفتار آنها ابعاد مختلفی دارد که تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می گیرد».
آنها افزودند: می توان گفت که الگوهای رفتاری کشاورزان مانند نگرش آنها از الگوهای متفاوتی پیروی می کند. این الگوها می توانند بر اساس تجربه، عواطف، وضعیت اجتماعی-اقتصادی، محیط و بسیاری عوامل دیگر باشند. بنابراین، هنگام طراحی هر مداخله ای برای بهبود نگرش و رفتار کشاورزان نسبت به امنیت، باید ابعاد داخلی، بین فردی و غیر فردی در نظر گرفته شود.
این یافتهها، که میتواند نقش مهمی در توسعه مکانیسمهای مداخلهای برای افزایش توجه کشاورزان به ایمنی و سلامت خود در محل کار داشته باشد، در مجله سلامت شغلی ایران، دانشگاهی مرتبط با دانشگاه پزشکی و بهداشت ایران، منتشر شد.
انتهای پیام/