جشن های نوروزی در غرب ایران

جشن های نوروزی در غرب ایران، روایتی جذاب از پیوند دیرینه فرهنگ، تاریخ و طبیعت است که هر ساله با شور و حال خاصی در استان های کردستان، آذربایجان غربی، کرمانشاه، لرستان، ایلام و همدان به استقبال بهار می رود. این مراسم که در اعماق تاریخ این سرزمین ریشه دارد، نه تنها آیینی برای آغاز سال نو، بلکه نمادی از مقاومت فرهنگی، تجدید حیات و همبستگی مردمان این خطه به شمار می رود.

منطقه غرب ایران، با جغرافیای کوهستانی و دشت های حاصلخیز، خانه ی اقوام گوناگونی است که هر یک با گویش ها و آیین های منحصر به فرد خود، نوروز را جشن می گیرند. از هلهله ی آتش چهارشنبه سوری بر فراز کوه ها گرفته تا رقص های پرشور هه لپرکی و نوید آمدن بهار با تکم چی، هر گوشه از این سرزمین در ایام نوروز رنگ و بوی تازه ای به خود می گیرد. گویی هر خانواده، هر روستا و هر شهر، با قلب و روح خود به استقبال این کهن ترین جشن ایرانی می رود و با آداب و رسوم دیرین، داستانی از هزاران سال پایداری و امید را روایت می کند. این مقاله سفری است به دل این جشن های پرشور، تا خواننده را با غنای فرهنگی و زیبایی های نوروز در این بخش اصیل و پر افتخار ایران آشنا سازد.

ریشه ها و اسطوره های نوروز در غرب ایران: بازخوانی تاریخی

نوروز در غرب ایران، به ویژه در مناطق کردنشین، تنها یک جشن سالانه نیست؛ بلکه بخشی جدایی ناپذیر از هویت و تاریخ باستانی آن ها به شمار می رود که با اسطوره ها و روایت های کهن در هم آمیخته است. این جشن، بیش از آنکه صرفاً آغاز بهار باشد، نماد پیروزی نور بر تاریکی، عدل بر ظلم و رستاخیز طبیعت پس از زمستانی سرد است.

در داستان های کردی، ریشه های نوروز به هزاران سال پیش، به دوران فرمانروایی کیومرث بازمی گردد. روایت می شود که کیومرث، در جدالی قهرمانانه با اهریمن، به پیروزی دست یافت و برای اعلام این فتح بزرگ و فرمان بازگشت سپاهیانش، بر ستیغ کوه ها و تپه ها آتش های عظیمی برافروخت. این شعله های رقصان، نمادی از چیرگی خیر بر شر شد و آغاز جشن های جەژنی ۹ روژ (جشن نُه روزه) را رقم زد؛ جشن هایی که نُه شبانه روز با نور و سرور همراه بود و شب های تاریک را به روز روشن مبدل می ساخت.

پس از گذشت چهار قرن، با ظهور ضحاک، ظلم و ستم بر این سرزمین سایه افکند. ضحاک، پادشاهی ستمگر بود که مردم را به پرستش مارهای خود وادار می کرد و خون جوانان را خوراک آن ها می ساخت. در این دوران تاریک، کاوه آهنگر با عزمی راسخ برای برچیدن بساط ظلم برخاست. او گروهی از ستمدیدگان را گرد خود آورد و شب جەژنی ۹ روژ، برابر با بیست و یکم مارس، را برای قیام انتخاب کرد. در سپیده دم آن روز، کاوه و یارانش به دژ ضحاک یورش بردند، او را از پای درآوردند و فریدون، شاهزاده ای از نژاد آریایی، را به پادشاهی برگزیدند. این پیروزی، نه تنها آزادی را برای مردم به ارمغان آورد، بلکه خاطره شکوهمند نوروز را جاودانه ساخت و آن را به نمادی از مقاومت و رهایی تبدیل کرد.

نوروز در غرب ایران، به ویژه در میان اقوام کرد، تنها یک جشن باستانی نیست؛ بلکه روایت زنده و پویایی از اسطوره های کهن، مقاومت در برابر ستم و جشن پیروزی نور بر تاریکی است که هر ساله با آتش و رقص، دوباره متولد می شود.

این اسطوره ها، نوروز را در فرهنگ مردمان غرب ایران، از جشنی صرفاً طبیعی به آیینی عمیق تر و پرمعنا تر بدل کرده اند. این باورها، پیوندی ناگسستنی میان جشن آغاز بهار و مبارزه برای آزادی و عدالت ایجاد کرده که تا به امروز نیز در شور و حال مراسم نوروزی این مناطق نمایان است.

اشتراکات نوروزی: سنت های پایدار در غرب ایران

علی رغم تنوع قومی و فرهنگی در غرب ایران، آداب و رسوم نوروزی بسیاری وجود دارند که این مناطق را در یک بستر مشترک فرهنگی گرد هم می آورند. این اشتراکات، نشان دهنده ی ریشه های عمیق و کهن نوروز در دل این سرزمین است که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و هنوز هم با همان شکوه و اصالت برگزار می شود.

خانه تکانی و آمادگی برای بهار

با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، جنب و جوش خانه تکانی سراسر غرب ایران را فرا می گیرد. این رسم دیرینه که به معنای زدودن غبار کهنگی و استقبال از تازگی و طراوت بهار است، در هر گوشه ای با نام و رسوم خاص خود انجام می شود. در آذربایجان غربی، این آیین با نام «هیس آلماق» شناخته می شود و مردم از اواسط اسفندماه شروع به نظافت و پاکیزگی منازل می کنند. این سنت نه تنها جنبه ی مادی دارد، بلکه نمادی از پاکیزگی روح و آمادگی برای آغاز سالی نو، به دور از هرگونه کدورت و ناپاکی است.

چهارشنبه سوری: استقبال از نور با آتش و شور

آخرین چهارشنبه سال، با مراسم چهارشنبه سوری، با شعله های آتش و نوای شادی در غرب ایران جشن گرفته می شود. این آیین که در کردی به آن «کله چوارشمه» می گویند، با برافروختن آتش در کوچه ها و پریدن از روی آن همراه است. مردم با پریدن از روی آتش، از آن می خواهند که «سرخی تو از من، زردی من از تو»، یعنی ناخوشی ها و بیماری ها را به آتش بسپارد و سلامتی و سرخی را از آن بگیرد.

در آذربایجان غربی، چند روز قبل از چهارشنبه سوری، آجیل مخصوصی با نام «چارشنبه یمیشی» که شامل گردو، بادام، نقل و کشمش است، خریداری می شود. رسم «شال اندازی» نیز از دیگر آیین های این شب است که در آن جوانان شالی را از پشت بام خانه ها به داخل آویزان می کنند و صاحبخانه در ازای آن هدیه ای به شال می بندد. همچنین، مراسم «بخت گشایی» و گره باز کردن، به ویژه برای دختران دم بخت، از دیگر رسوم جذاب این شب محسوب می شود. در برخی مناطق کردنشین نیز، زنان هنگام رفتن به صحرا برای انجام مراسم، چند تار موی فرزندانشان را با قیچی بریده و به دست باد یا رودخانه می سپارند، به این امید که دردها و ناراحتی های آنان دور شود.

سبزه انداختن: نماد رویش و برکت

آیین سبزه انداختن، نمادی از رویش، تازگی و برکت است که در تمام خانه های غرب ایران، از یک یا دو هفته پیش از نوروز آغاز می شود. دانه هایی مانند گندم، عدس، جو، نخود و کنجد در ظروف مختلف کاشته می شوند تا با سبز شدنشان، نوید زندگی دوباره و فراوانی را به خانه بیاورند. این سبزه ها که در کردی به آن «شین» یا «سه وزه » می گویند، تا روز سیزده بدر زینت بخش خانه ها باقی می مانند و سپس با رها شدن در آب روان، به دامن طبیعت باز می گردند.

سفره هفت سین و یمیش سوفراسی: چیدمان نوروزی

سفره هفت سین، با نمادهای هفت گانه خود (سمنو، سبزه، سنجد، سماق، سیر، سرکه، سیب) در تمام خانه های غرب ایران گسترده می شود. اما در کنار آن، در برخی مناطق مانند آذربایجان غربی، سفره ای دیگر نیز با نام «بایرام سوفراسی» یا «یمیش سوفراسی» پهن می شود. این سفره ی پارچه ای سفید، با سوزن دوزی های ظریف و طرح های گل و بوته، محتویات سنتی تر و محلی تری دارد. بر روی این سفره، علاوه بر میوه ها و تنقلات، شیرینی های خانگی، ترشیجات محلی مانند ترشی خربزه و انگور، حلوا و گاهی حتی پخله (باقلا) نیز دیده می شود. این سفره در گذشته نقش سفره ی پذیرایی از میهمانان را نیز ایفا می کرد.

تحویل سال و دید و بازدید: صله رحم و مهربانی

با نزدیک شدن لحظه تحویل سال، اعضای خانواده در کنار سفره هفت سین گرد هم می آیند. بسیاری از مردم غرب ایران، پیش از تحویل سال غسل مستحبی به جای می آورند تا با پاکیزگی کامل به استقبال سال نو بروند. بزرگ خانواده با تلاوت آیاتی از قرآن کریم، دعا برای سالی پر از خیر و برکت را آغاز می کند. لحظه تحویل سال، با دعای «یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا الی احسن الحال» همراه می شود. پس از تحویل، نخستین تبریکات نوروزی و عیدی دادن به کودکان و جوانان با جمله ی «بایرامین موبارک اولسون» (عیدت مبارک) در آذربایجان غربی آغاز می شود. سپس دید و بازدید از بزرگان فامیل و صله رحم، تا روز سیزدهم فروردین ادامه می یابد.

زیارت اهل قبور: پیوند با گذشتگان

یکی از سنت های عمیق و معنادار نوروزی در غرب ایران، به ویژه در آذربایجان غربی، زیارت اهل قبور است. در آخرین روز سال که در این منطقه «عارافات آخشامه» نامیده می شود، مردم به زیارت آرامستان ها می روند. آن ها با شستن سنگ قبرها، گلاب پاشی و قرائت فاتحه، یاد و خاطره ی درگذشتگان خود را گرامی می دارند و شادی نوروز را با روح عزیزانشان سهیم می شوند. این باور وجود دارد که ارواح مردگان در ایام مهم مانند نوروز، چشم انتظار دعا و احسان بازماندگان خود هستند.

سیزده بدر: پیوند با طبیعت و پایان جشن ها

سیزدهمین روز از فروردین ماه، با مراسم سیزده بدر، به اوج خود می رسد و به نوعی پایان بخش جشن های نوروزی است. در این روز، مردم غرب ایران نیز مانند دیگر هموطنانشان، به دامن طبیعت پناه می برند تا با رها کردن سبزه های نوروزی در آب روان، نماد حیات دوباره و جاری بودن زندگی را به جا آورند. طبیعت گردی، حضور در فضای باز و گذراندن اوقاتی خوش در کنار خانواده و دوستان، بخش جدایی ناپذیری از این آیین کهن است. باورهای جالبی نیز در میان سالمندان این مناطق وجود دارد، از جمله اینکه در لحظه تحویل سال، درختان بید سر تعظیم فرود می آورند و آب ها از حرکت باز می ایستند، و هر کس شاهد این رویداد باشد، آرزویش برآورده خواهد شد.

جشن های نوروزی به تفکیک استان ها: رنگین کمان فرهنگ غرب ایران

تنوع قومی و فرهنگی در غرب ایران، نوروز را به یک رنگین کمان درخشان از آیین ها و سنت ها بدل کرده است. هر استان، با حفظ ریشه های مشترک، جلوه هایی منحصر به فرد از این جشن باستانی را به نمایش می گذارد.

نوروز در کردستان: سرزمین رقص و آتش

نوروز در کردستان، از جایگاه ویژه ای برخوردار است و با شور و هیجانی وصف ناپذیر جشن گرفته می شود. این جشن برای مردم کرد، فراتر از یک آیین ملی، نمادی از هویت و مقاومت فرهنگی است. از یک ماه قبل از نوروز، خانه ها با کاشت دانه هایی مانند گندم، نخود، عدس و کنجد، برای سبزه اندوزی آماده می شوند. چهارشنبه سوری در کردستان که «کله چوارشمه» نام دارد، با برافروختن آتش های بزرگ بر فراز تپه ها و کوه ها همراه است. رقص پرشور «هه لپرکی» (رقص کردی) با لباس های محلی رنگارنگ، بخش جدایی ناپذیری از جشن های نوروزی در این منطقه است که در میدان ها و فضاهای باز شهرها و روستاها به صورت گروهی اجرا می شود.

مراسمات خاصی مانند «کوسه گردی» که در آن افرادی با لباس های مبدل و ماسک، به کوچه ها می آیند و نوید بهار را می دهند، و «میر نوروزی» که فردی به شوخی برای مدتی پادشاهی می کند، از دیگر جاذبه های نوروز در کردستان هستند. شهرهایی مانند سنندج و مریوان در ایام نوروز مملو از جشن ها و مراسمات متنوع می شوند. غذاها و شیرینی های محلی همچون آش سورانی، دولمه، کاک و نان برنجی نیز زینت بخش سفره های نوروزی هستند.

نوروز در آذربایجان غربی: سنت های دیرین و دلنشین

در آذربایجان غربی، نوروز با سنت های دیرین و خاص خود معنا پیدا می کند. رسم «هیس آلماق» برای خانه تکانی که از اواسط اسفند آغاز می شود، خانه ها را برای استقبال از سال نو آماده می کند. «چهارشنبه یمیشی» یا آجیل مخصوص چهارشنبه سوری، از تدارکات اصلی این شب است. اما یکی از زیباترین و شاید فراموش شده ترین رسوم این منطقه، «تکم چی» است. تکم چی، مردی است که با یک بز نمادین چوبی، به کوچه پس کوچه ها می آید و با خواندن اشعار دلنشین ترکی، خبر از آمدن بهار و عید می دهد؛ شور و هیاهوی کودکان و نوجوانان در اطراف تکم چی، صحنه ای دلنشین و فراموش نشدنی را رقم می زند.

سفره «بایرام سوفراسی» یا «یمیش سوفراسی» که در کنار هفت سین پهن می شود، با تنقلات محلی، شیرینی ها و حتی ترشی های خانگی، رنگ و بویی خاص به پذیرایی نوروزی می دهد. زیارت اهل قبور در «عارافات آخشامه» (آخرین روز سال) و دعای تحویل سال با جمله «بایرامین موبارک اولسون» (عیدتان مبارک) از دیگر آیین های مهم این استان است. باور مردم به خم شدن درختان بید و توقف آب ها در لحظه تحویل سال، بعد عرفانی به سیزده بدر می بخشد.

نوروز در کرمانشاه: از طاق بستان تا بیستون

استان کرمانشاه، با تنوع اقوامی چون کرد، لر، لک و ترک، نوروز را با ترکیبی از سنت های مشترک و ویژگی های خاص خود جشن می گیرد. خانه تکانی و سبزه انداختن در این استان نیز مرسوم است. چهارشنبه سوری با روشن کردن آتش و شادمانی همراه است. سفره هفت سین با همان آرایه های سنتی چیده می شود و دید و بازدیدها تا سیزده بدر ادامه دارد. نزدیکی به جاذبه های تاریخی چون طاق بستان و بیستون، این امکان را برای مردم فراهم می کند که در ایام نوروز، هم به رسوم کهن بپردازند و هم از میراث باستانی سرزمین خود دیدن کنند. مراسمات محلی خاصی نیز در برخی روستاها و مناطق عشایری این استان برگزار می شود که هر یک بازتاب دهنده فرهنگ غنی این دیار است.

نوروز در لرستان: سرزمین بلوط و سنت

نوروز در لرستان، در آغوش دامنه های زاگرس و در میان بلوطستان های کهن، با صلابت و زیبایی خاص خود جلوه گر می شود. مردم لرستان نیز با خانه تکانی، کاشت سبزه و چیدن سفره هفت سین به استقبال بهار می روند. آیین های چهارشنبه سوری با برافروختن آتش و شادمانی، در این استان نیز جایگاه ویژه ای دارد. موسیقی محلی لرستان، به ویژه با نوای ساز و دهل، نقش پررنگی در جشن های نوروزی ایفا می کند و همراهی آن با رقص های محلی، شور و هیجانی خاص به مراسم می بخشد. سیزده بدر در طبیعت بکر و سرسبز لرستان، تجربه ای دلنشین از پیوند با طبیعت و پایان جشن ها را رقم می زند.

نوروز در ایلام و همدان: جشن های کهن در قلب زاگرس

استان ایلام، با طبیعت بکر و چشم نواز خود، نوروز را با آیین های مردم کرد و لر گرامی می دارد. خانه تکانی، سبزه انداختن، چهارشنبه سوری و دید و بازدید از جمله سنت های رایج است. در ایلام نیز مانند سایر مناطق غربی، نوروز نمادی از تجدید حیات و امید است و مردم با شور و حال خاصی این ایام را سپری می کنند. جاذبه های طبیعی این استان، مانند دریاچه دوقلو سیاه گاو و تالاب چمولی، در ایام نوروز مقصدی جذاب برای طبیعت گردان هستند.

همدان، پایتخت تاریخ و تمدن ایران، نیز در ایام نوروز جلوه ای خاص پیدا می کند. سنت های نوروزی در این استان شامل خانه تکانی، کاشت سبزه، چهارشنبه سوری با آتش و نور و سفره هفت سین است. بازدید از اماکن تاریخی و گردشگری مانند غار علیصدر، آرامگاه باباطاهر و ابوعلی سینا، و تپه هگمتانه در ایام نوروز، از برنامه های اصلی مردم و گردشگران است. در این استان نیز، مانند سایر مناطق غربی، نوروز فرصتی برای همبستگی اجتماعی و زنده نگه داشتن سنت های دیرین است.

غذاها و شیرینی های نوروزی: طعم بهار در غرب ایران

سفره نوروزی در غرب ایران، با طعم ها و عطرهای منحصر به فرد خود، جزئی جدایی ناپذیر از این جشن باستانی است. هر استان و منطقه، با الهام از محصولات محلی و سنت های آشپزی خود، غذاها و شیرینی های ویژه ای را برای ایام نوروز تدارک می بیند.

در استان کردستان، آش سورانی، با مواد اولیه تازه و محلی، یکی از غذاهای محبوب نوروزی است. دولمه، که انواع مختلفی دارد (از جمله دولمه برگ مو یا کلم)، نیز از دیگر غذاهای پرطرفدار است. از شیرینی ها نیز می توان به «کاک» (نان برنجی شیرین)، «نان برنجی» و «شِلگم» (شیرینی ای تهیه شده از شلغم) اشاره کرد که عطر و طعمی خاص به دید و بازدیدهای عید می بخشند.

در آذربایجان غربی، علاوه بر آجیل «چارشنبه یمیشی»، شیرینی های خانگی و محلی فراوانی برای پذیرایی از میهمانان تهیه می شود. ترشی های محلی مانند ترشی خربزه و انگور نیز بر سر سفره «یمیش سوفراسی» دیده می شوند. آش رشته و انواع پلوهای سنتی با گوشت و مرغ نیز در این ایام طبخ می شوند.

در استان کرمانشاه، نان برنجی و کاک، به عنوان سوغات این دیار، در ایام نوروز بیش از پیش محبوب می شوند. خورشت خلال بادام، یکی از غذاهای معروف این استان، نیز گاهی در سفره های نوروزی این منطقه جای می گیرد. همچنین، انواع آش های محلی با سبزیجات تازه، طعم بهار را به سفره ها می آورند.

لرستان نیز با غذاهای محلی خود، از جمله انواع آش و پلو با طعم های خاص خود، پذیرای میهمانان نوروزی است. در این استان نیز شیرینی های خانگی و نان های سنتی در ایام عید تهیه می شوند. در ایلام نیز غذاهای مشابه با لرستان و کرمانشاه، با کمی تفاوت های منطقه ای، طبخ می شوند. در همدان، علاوه بر نان کماج و انگشت پیچ، انواع آش و پلو با گوشت نیز در ایام عید طبخ می شوند. تنوع در غذاها و شیرینی ها، هر منطقه را به گنجینه ای از طعم های دلنشین در ایام نوروز تبدیل کرده است.

غرب ایران در نوروز: مقصدی برای سفر و تجربه فرهنگ

سفر به غرب ایران در ایام نوروز، تجربه ای بی نظیر برای کشف عمق فرهنگ و سنت های باستانی ایرانی است. این منطقه، با طبیعت بکر و چشم اندازهای دلنشین خود که در بهار به اوج زیبایی می رسند، مقصدی ایده آل برای گردشگرانی است که به دنبال تجربیات اصیل فرهنگی و آرامش در طبیعت هستند.

بهترین زمان برای سفر به غرب ایران در ایام نوروز، دو هفته اول فروردین است. در این زمان، هوا معتدل و بهاری بوده و طبیعت با شکوفه های رنگارنگ و دشت های سرسبز، جلوه ای بی بدیل پیدا می کند. گردشگران می توانند از اقامتگاه های متنوعی استفاده کنند؛ از هتل های شهری تا اقامتگاه های بوم گردی روستایی که فرصت تجربه زندگی محلی و آشنایی نزدیک با آداب و رسوم منطقه را فراهم می کنند. این بوم گردی ها، معمولاً با معماری سنتی و غذاهای محلی، اقامتی فراموش نشدنی را ارائه می دهند.

برای حمل و نقل، می توان از خودرو شخصی استفاده کرد که آزادی بیشتری برای گشت و گذار در طبیعت و بازدید از روستاها فراهم می کند. همچنین، خطوط اتوبوسرانی و در برخی استان ها (مانند کرمانشاه و همدان) فرودگاه و راه آهن نیز وجود دارند. نکته مهم برای گردشگران، احترام به آداب و رسوم محلی است. مردمان غرب ایران، به ویژه در مناطق روستایی، مهمان نواز و خونگرم هستند و با احترام به فرهنگ آن ها، می توان تجربه ای بسیار دلنشین و تعاملی داشت.

جاذبه های گردشگری در ایام نوروز، جلوه ای دوچندان پیدا می کنند:

• دریاچه زریوار (مریوان): تالابی طبیعی و زیبا که در بهار با پرندگان مهاجر و طبیعت سرسبز اطرافش، منظره ای خیره کننده ایجاد می کند.
• اورامانات (کردستان و کرمانشاه): منطقه ای با معماری پلکانی منحصر به فرد و طبیعت کوهستانی زیبا که به «هزار ماسوله» ایران شهرت دارد. جشن های نوروزی و عروسی های محلی در این منطقه بسیار دیدنی هستند.
• غار علیصدر (همدان): یکی از بزرگ ترین غارهای آبی جهان که در نوروز با استقبال زیادی مواجه می شود و قایق سواری در دالان های آن تجربه ای متفاوت است.
• طاق بستان (کرمانشاه): مجموعه ای از نقوش برجسته ساسانی که در فضایی سرسبز قرار گرفته و در ایام نوروز بسیار جذاب است.
• بیستون (کرمانشاه): با کتیبه معروف داریوش و پیکره هرکول، نمادی از تاریخ کهن ایران است که بازدید از آن در بهار دلنشین تر می شود.

سفر به غرب ایران در نوروز، نه تنها فرصتی برای استراحت و تفریح است، بلکه پنجره ای به سوی تاریخ، فرهنگ و هویت اصیل ایرانی می گشاید و خاطراتی ماندگار از شور و اصالت این سرزمین را در ذهن هر مسافر حک می کند.

نتیجه گیری: نوروز، میراثی زنده و پویا در غرب ایران

نوروز در غرب ایران، بیش از یک جشن سالانه، یک میراث زنده و پویا است که با ریشه های عمیق در تاریخ و فرهنگ کهن این سرزمین، همچنان در سده ها و هزاره ها پابرجا مانده است. این جشن، نه تنها آغاز بهار و تجدید حیات طبیعت را نوید می دهد، بلکه نمادی از پیوستگی فرهنگی، همبستگی اجتماعی و مقاومت در برابر گذر زمان است. از داستان های اساطیری کیومرث و کاوه آهنگر که نوروز را با پیروزی نور بر تاریکی گره می زنند، تا آیین های پرشور چهارشنبه سوری، چیدمان دلنشین سفره هفت سین و یمیش سوفراسی، و رقص های پرانرژی هه لپرکی در کردستان، هر جزئی از این جشن، قطعه ای از پازل بزرگ هویت مردمان غرب ایران را تشکیل می دهد.

تنوع آداب و رسوم در استان های کردستان، آذربایجان غربی، کرمانشاه، لرستان، ایلام و همدان، گویای غنای بی بدیل فرهنگی این خطه است. هر استان، با افزودن چاشنی های محلی خود به این جشن کهن، رنگ و بویی خاص به آن می بخشد. از «تکم چی» نویدبخش در آذربایجان غربی تا «کوسه گردی» در کردستان، و از زیارت اهل قبور در «عارافات آخشامه» تا باور به خم شدن بیدها در لحظه تحویل سال، همه و همه نشان از احترام عمیق مردمان این دیار به سنت ها و پیوندهای ناگسستنی با گذشته دارد.

حفظ و پاسداشت این جشن های باستانی، نه تنها به معنای زنده نگه داشتن یک سنت، بلکه حفظ هویت فرهنگی یک ملت و تقویت همبستگی ملی است. نوروز، فرصتی برای صله رحم، زدودن کدورت ها و آغاز دوباره با دلی پاک است. تجربه ی شور و زیبایی نوروز در غرب ایران، سفری به عمق تاریخ و فرهنگ این سرزمین است که هر گردشگری را با خود همراه می سازد و خاطره ای ماندگار از صمیمیت، اصالت و مهمان نوازی مردمان این خطه در ذهن او حک می کند. این جشن، یادآوری می کند که با وجود همه تغییرات، برخی چیزها مانند ریشه های یک درخت کهن، همیشه استوار و پابرجا باقی می مانند.