اولین برخورد من با نام عبدالمحمد آیتی به سی و یک سال پیش برمی گردد. وقتی هفت ساله بودم، در حالی که دست پدرم را گرفته بودم، به جدیدترین مسجد شهر رفتم تا با رایج ترین آداب مسلمانان آشنا شوم. وقتی نماز جماعت تمام شد، عده ای وظیفه داشتند قرآن های قطوری را بین نمازگزاران پخش کنند تا پس از نماز جماعت، قوم الله نیز یک صفحه از کلام الله مجید را بخوانند. من که تازه خواندن کلمات را آموخته بودم به سختی و با کمک پدرم توانستم کلمات روی جلد قرآن را بخوانم: «قرآن کریم. ترجمه عبدالمحمد آیتی.» در آن روزها و در اواسط دهه هفتاد، قرآن ترجمه آیتی در قفسه های اکثر مساجد و مدارس بود، چه اینکه ترجمه وی مورد حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و همین کافی بود تا در اکثر مساجد، مساجد، مدارس، ادارات و اماکن عمومی قرآن به نام «قرآن جادویی» با ترجمه عبدالله محمد آیتی قرار داده شود. آداب مدرسه که با مربی تربیتی در ارتباط بود، قرآن، نهج البلاغه و ترجمه اشعار صحیفه سجادیه بخشی از حافظه تاریخی و حافظه فرهنگی شد.در مراسم صبحگاهی و مناسبت های مذهبی گزیده هایی از ترجمه عبدالمحمد آیتی را بعد از خواندن قرآن و اقامه نماز خواندند و بعدها که در دبیرستان بودم متوجه شدم که هیچ آیتی تنها مترجم متون دینی نیست و وقتی وارد دانشگاه شدم «در باب فلسفه اسلامی» را ترجمه کردم. : روش و کاربرد آن»، «تاریخ ابن خلدون (ع). -ابر)» و «تاریخ دولت اسلامی در اندلس» او را دیدم و با کم فهمی خواندم. اصولاً آیتی را مترجم کتابهای خاص و کمیابی می دانند که دانشگاهیان و روشنفکران تمایلی به ترجمه آنها به فارسی نداشتند، شاید. یکی از جنبه های اهمیت عبدالمحمد آیتی به این دلیل است که او کتاب های مهم اما مغفول را ترجمه کرده است. علاوه بر ترجمه های مختلف فلسفی، کلامی و ادبی، ریاست شورای علمی دایره المعارف پژوهشی ادبی فرهنگستان و عضویت مستمر در فرهنگستان از جمله سوابق تحصیلی وی است. فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی.
عبدالمحمد آیتی در شهرستان بروجرد از همشهریان عبدالحسین زرین کوب و سید جعفر شهیدی به دنیا آمد. وی در زادگاه خود به تحصیل حوزه علمیه پرداخت و مدتی در شهرهای مختلف لرستان به تبلیغ پرداخت. سفر او به پایتخت در سال 1324 آغاز شد، تحصیلات دانشگاهی خود را در تهران به پایان رساند و در دانشکده هوشمند و متحرک و سپس در دبیرستان های بابل، خرم آباد، ساوه، گرمسار و تهران به تدریس پرداخت. در دوران دانشجویی با جریانات فکری کشور ارتباط برقرار کرد و در مجلات بامشاد و آشنا برای احمد شاملو مقاله نوشت. او با مهدی اخوان تهالی و هوشنگ ابتهاج ارتباط برقرار می کند و این روابط در دوران تحصیل ادامه می یابد. همزمان با تدریس و با توجه به توانایی هایی که دارد، سردبیری آموزش ماهانه را نیز بر عهده می گیرد. از کلاس هایش انتقاد می کند و چند روزی از تدریس محروم می شود. به گفته مهدی محقق، در آن زمان مجبور به فروش بلیت اتوبوس های همان شرکت در حاشیه میدان فوزیه شد، اما با شجاعت و سرعت به تحصیل و تحقیق ادامه داد. آنقدر که هم روحش با معارف اسلام آشنا می شود و هم معارف و مشاهیر غربی. او به ادبیات قدیم تسلط دارد و شعر و ادبیات جدید فارسی را می شناسد. چند سال پیش در ترجمه رساله های عربی به فارسی قوی شد و از قرآن کریم و نهج البلاغه به کتاب های دشواری چون «شاهنامه بندری» و «الحوادث الجامعه» ترجمه کرد. آیتی از فلسفه اسلامی نیز غافل نمی شود و کتاب هایی مانند حنا الخوری و خلیل الجار «تاریخ فلسفه در جهان اسلام» و ابراهیم مدکور «درباره فلسفه اسلامی» را به فارسی ترجمه می کند. او روزهای زیادی را در مؤسسه انتشارات فرانکلین به ترجمه و تحقیق می گذراند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز همین تلاش را در نشریات علمی و فرهنگی به کار می گیرد.
6565